Dołha Boršć
| |||||
| gmejna: | Mikow | ||||
| zagmejnowanje: | 1994 | ||||
| wobydlerstwo: | 276 | ||||
| wobydlerstwo: | 228 (31. decembra 2022)[1] | ||||
| přestrjeń: | 4,627 km² | ||||
| wysokosć: | 143 metrow n.m.hł. | ||||
51.30055555555614.658333333333143
| |||||
| póstowe čisło: | 02906 | ||||
| předwólba: | 035893 | ||||
| wotwodźene słowa: |
| ||||
wikidata: Dołha Boršć (Q160863)
| |||||
Dołha Boršć (němsce Förstgen) je hornjołužiska wjes w sakskim wokrjesu Zhorjelc. Słuša wot lěta 1994 ke gmejnje Mikow a leži při Wukrančanskej rěčce w krajinje hornjołužiskeje hole a hatow.
Susodne wsy su Mikow na sewjerowuchodźe, Kamjentna Wólšinka na juhowuchodźe, Lipinki a Wukrančicy na juhu, Dubo na juhozapadźe kaž tež Turjo a Cympl na sewjerozapadźe. Wuchodnje wsy rozpřestrěwa so Mikowska hola, ale tež do druhich směrow je Dołha Boršć wot lěsa wobdata.
Stawizny
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Prěni raz naspomni so wjeska pisomnje jako Forstichein w lěće 1419. Za 1605 a 1806 je ryćerkubło we wsy zapisane.[2]
Wjes słušeše prěnjotnje do Bartskeje wosady, dósta pak w 16. lětstotku swójsku wosadnu cyrkej. Do Boršćanskeje wosady słušachu nimo wsy sameje tež Turjo, Lipinki, Hornja a Delnja Wolšina kaž tež Dubo. 1709 natwarjena cyrkej z gotiskimi portalemi bu w Druhej swětowej wójnje zničena a hač do lěta 1955 zaso wobnowjena.
Wobydlerstwo a rěč
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
W lěće 1884 měješe wjes po Mukowej statistice 363 wobydlerjow, mjez nimi 302 Serbaj (83 %).[3] W cyłej wosadźe chodźachu tehdy 962 wosadnych k serbskej a 236 k němskej spowědźi. Wot 22 paćerskich dźěći lěta 1884 bě 13 serbskich.[4]
Arnošt Černik zwěsći 1956 serbski podźěl wobydlerstwa wot jenož hišće 15,5 %.[5]
Wosobiny
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]W Dołhej Boršći so narodźili
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]- Bjedrich August Bergan (1824–1901) – farar, zakitowar serbstwa
- Jan Bjarnat Krušwica (1845–1919) – farar, kěrlušer, kulturny prócowar
- Korla Awgust Sigismund Rjeda (1820–98) – farar, składnostny spisowaćel a zběraćel ludowych pěsnjow, zakitowar serbstwa
- Hendrich Božidar Wjela (1778–1805) – krajinowy rysowar a raděrowar
W Dołhej Boršći skutkowałoj
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]- Jan Wjela (1737–93) – farar a kěrlušer; 1766–82 farar w Dołhej Boršći
- Jan Krušwica (1811–82) – farar, spisaćel nabožinskich spisow; 1844–82 farar w Dołhej Boršći
Literatura
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]- Förstgen/Dołha Boršć. W: Oberlausitzer Heide- und Teichlandschaft (= Werte der deutschen Heimat. Zwjazk 67). 1. nakład. Böhlau, Köln/Weimar/Wien 2005, ISBN 978-3-412-08903-0, str. 188sl.
- Marko Grojlich: Mjez horami a holu. Wjesne zapiski. LND, Budyšin 1998, str. 64–68
Žórła
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]- ↑ staw: 31. decembra 2022; podaća zarjadniskeho zwjazka Dźěže
- ↑ Dołha Boršć w Digitalnym stawizniskim zapisu městnow Sakskeje (němsce)
- ↑ Ernst Tschernik: Die Entwicklung der sorbischen Bevölkerung. Akademie-Verlag, Berlin 1954, str. 116. → wšě wjeski
- ↑ Arnošt Muka: Statistika Łužiskich Serbow. Wobličenje a wopisanje hornjo- a delnjo-łužiskeho Serbowstwa w lětach 1880–1885. Budyšin 1884–86, str. 177
- ↑ Ludwig Elle: Sprachenpolitik in der Lausitz. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 1995. [792 wobydlerjow, z nich 85 dorosćenych z aktiwnymi znajomosćemi serbšćiny, 19 z pasiwnymi, 19 serbskich dźěći a młodostnych, 669 bjez znajomosćow] → wšě wjeski
Wotkaz
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
Commons: Dołha Boršć – Zběrka wobrazow, widejow a awdiodatajow