Dołha Boršć

Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije
Dołha Boršć
Förstgen
Połoženje Dołheje Boršće na karće Hornjeje Łužicy
Połoženje Dołheje Boršće na karće Hornjeje Łužicy
DEC
Połoženje Dołheje Boršće
Połoženje Dołheje Boršće
gmejna: Mikow
zagmejnowanje: 1994
wobydlerstwo: 276
wobydlerstwo: 228 (31. decembra 2022)[1]
přestrjeń: 4,627 km²
wysokosć: 143 metrow n.m.hł.
51.30055555555614.658333333333143
póstowe čisło: 02906
předwólba: 035893
wotwodźene
słowa:
wobydler/ka:
Dołhoboršćan/-ka
adjektiw:
Dołhoboršćanski
skłonowanje:
Dołheje Boršće, Dołhej Boršći, Dołhu Boršć, Dołhej Boršću, w Dołhej Boršći

Dołha Boršć (němsce Förstgen) je hornjołužiska wjes w sakskim wokrjesu Zhorjelc. Słuša wot lěta 1994 ke gmejnje Mikow a leži při Wukrančanskej rěčce w krajinje hornjołužiskeje hole a hatow.

Ewangelska cyrkej w Dołhej Boršći

Susodne wsy su Mikow na sewjerowuchodźe, Kamjentna Wólšinka na juhowuchodźe, Lipinki a Wukrančicy na juhu, Dubo na juhozapadźe kaž tež Turjo a Cympl na sewjerozapadźe. Wuchodnje wsy rozpřestrěwa so Mikowska hola, ale tež do druhich směrow je Dołha Boršć wot lěsa wobdata.

Stawizny[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Prěni raz naspomni so wjeska pisomnje jako Forstichein w lěće 1419. Za 1605 a 1806 je ryćerkubło we wsy zapisane.[2]

Wjes słušeše prěnjotnje do Bartskeje wosady, dósta pak w 16. lětstotku swójsku wosadnu cyrkej. Do Boršćanskeje wosady słušachu nimo wsy sameje tež Turjo, Lipinki, Hornja a Delnja Wolšina kaž tež Dubo. 1709 natwarjena cyrkej z gotiskimi portalemi bu w Druhej swětowej wójnje zničena a hač do lěta 1955 zaso wobnowjena.

Wobydlerstwo a rěč[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Pomnik za padnjenych Prěnjeje swětoweje wójny

W lěće 1884 měješe wjes po Mukowej statistice 363 wobydlerjow, mjez nimi 302 Serbaj (83 %).[3] W cyłej wosadźe chodźachu tehdy 962 wosadnych k serbskej a 236 k němskej spowědźi. Wot 22 paćerskich dźěći lěta 1884 bě 13 serbskich.[4]

Arnošt Černik zwěsći 1956 serbski podźěl wobydlerstwa wot jenož hišće 15,5 %.[5]

Wosobiny[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

W Dołhej Boršći so narodźili[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

W Dołhej Boršći skutkowałoj[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

  • Jan Wjela (1737–93) – farar a kěrlušer; 1766–82 farar w Dołhej Boršći
  • Jan Krušwica (1811–82) – farar, spisaćel nabožinskich spisow; 1844–82 farar w Dołhej Boršći

Literatura[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

  • Förstgen/Dołha Boršć. W: Oberlausitzer Heide- und Teichlandschaft (= Werte der deutschen Heimat. Zwjazk 67). 1. nakład. Böhlau, Köln/Weimar/Wien 2005, ISBN 978-3-412-08903-0, str. 188sl.
  • Marko Grojlich: Mjez horami a holu. Wjesne zapiski. LND, Budyšin 1998, str. 64–68

Žórła[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

  1. staw: 31. decembra 2022; podaća zarjadniskeho zwjazka Dźěže
  2. Dołha Boršć w Digitalnym stawizniskim zapisu městnow Sakskeje (němsce)
  3. Ernst Tschernik: Die Entwicklung der sorbischen Bevölkerung. Akademie-Verlag, Berlin 1954, str. 116. → wšě wjeski
  4. Arnošt Muka: Statistika Łužiskich Serbow. Wobličenje a wopisanje hornjo- a delnjo-łužiskeho Serbowstwa w lětach 1880–1885. Budyšin 1884–86, str. 177
  5. Ludwig Elle: Sprachenpolitik in der Lausitz. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 1995. [792 wobydlerjow, z nich 85 dorosćenych z aktiwnymi znajomosćemi serbšćiny, 19 z pasiwnymi, 19 serbskich dźěći a młodostnych, 669 bjez znajomosćow] → wšě wjeski

Wotkaz[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

 Commons: Dołha Boršć – Zběrka wobrazow, widejow a awdiodatajow
Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije