Wjelkowy
| |||||
| gmejna: | Zemicy-Tumicy | ||||
| zagmejnowanje: | 1936 | ||||
| wobydlerstwo: | 206 (9. meje 2011)[1] | ||||
| wysokosć: | 245 metrow n.m.hł. | ||||
51.152514.243888888889245
| |||||
| póstowe čisło: | 01877 | ||||
| předwólba: | 03594 | ||||
| wotwodźene słowa: |
| ||||
wikidata: Wjelkowy (Q23210536)
| |||||
Wjelkowy (němsce Wölkau) su wjes z 206 wobydlerjemi[2] na juhu hornjołužiskeho wokrjesa Budyšin. Słušeja wot lěta 1936 ke gmejnje Zemicy-Tumicy a leža 245 metrow nad mórskej hładźinu w dole Slěbornički.
Dla přihódneho połoženja při křižowanišću šoseje z Budyšina do Biskopic z pućom z Hornjeho Wujězda do Zemic a při starej krajnej hranicy mjez Hornjej Łužicu a Stołpinskim hamtom Mišnjanskeho markhrabinstwa mějachu wšelake knjejstwa we wokolinje zajim na wjesce. Z teje přičiny wobstejachu Wjelkowy hač do lěta 1936 z třoch wjesnych dźělow: Hornjołužiskeje strony w gmejnje Čerwjene Noslicy, Mišnjanskeje strony w gmejnje Počaplicy a Mišnjanskeje strony w gmejnje Špikawy.
Susodne wjeski su Stachow na sewjeru, Počaplicy a Čerwjene Noslicy na sewjerowuchodźe, Zemicy-Tumicy na juhu, Kinič na juhozapadźe a Palow na sewjerozapadźe.
We Wjelkowach mějachu woblubowany hosćenc „Sächsischer Reiter“, něhdyša póštowa stacija, kotraž bě pak z dźělom susodnych Tumic.
Stawizny
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Wjes naspomni so k prěnjemu razej w lěće 1318 jako sydło knjeza Henninga von Wolkow.[3] 1588 naspomni so wudwór w Počapličanskim podźělu. Podźěl wjeski słušeše Biskopičanskej radźe, druhi k Počapličanskemu ryćerkubłu a hornjołužiski podźěl k Čerwjenonosličanskemu knjejstwu.
W lěće 1884 měješe wjes po Mukowej statistice 162 wobydlerjow, z nich hišće 42 Serbow (26 %) a bě tuž najbóle němska wjes Hodźijskeje wosady.[4] Hižo tehdy so pak we Wjelkowskej šuli jenož hišće němsce rěčeše. Po hamtskej statistice lěta 1890 bydleše w Špikawskim podźělu 104, w Počapličanskim 51 a na hornjołužiskej stronje 29 wobydlerjow.
Wšě tři dźěle słušachu ze starodawna do Hodźijskeje wosady.
Wosobiny
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]- Jurij Dumiš (1679–1753) – serbski ewangelski farar a spisowaćel; narodźeny we Wjelkowach jako syn herbskeho a wićežneho rychtarja
Žórła
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]- ↑ staw: 9. meje 2011; Wuslědki censusa 2011 za Zemicy-Tumicy
- ↑ staw: 9. meje 2011; Wuslědki censusa 2011 za Zemicy-Tumicy
- ↑ Wjelkowy, Mišnjanska strona, Špikawski podźěl w Digitalnym stawizniskim zapisu městnow Sakskeje (němsce)
- ↑ Ernst Tschernik: Die Entwicklung der sorbischen Bevölkerung. Akademie-Verlag, Berlin 1954. → wšě wjeski
