Horni Wujězd

**Horni Wujězd**
Uhyst am Taucher
	Połoženje Hornjeho Wujězda na karće Hornjeje Łužicy
	Połoženje Hornjeho Wujězda na karće Hornjeje Łužicy
gmejna:	Porchow
zagmejnowanje:	1994
wobydlerstwo:	285 (31. decembra 2022)
wysokosć:	234 metrow n.m.hł.
	51.19166666666714.218055555556234 Koordinaty: 51° 11′ 30″ S, 14° 13′ 5″ W
póstowe čisło:	01906
předwólba:	035953
starše mjena:	Vgez (1336), Vgesd (1412), Vgest (1414), Ugisde (1419), Ugist (1495), Ugeßt beym Taucher (1498), Ugißdt prope Tucher (1519), Augesd (1554), Oijest (1590), Uihist (1684), Wujesd (1719), Üst (1731), Horny Wujesd (1800)
	wobydler/ka:; Hornjowujězdźan/-ka
	adjektiw:; Hornjowujězdźanski
	skłonowanje:; Hornjeho Wujězda, Hornjemu Wujězdej, Horni Wujězd, Hornim Wujězdom, w Hornim Wujězdźe
	Pohlad ze zapada Pohlad ze zapada
	wikidata: Horni Wujězd (Q160668)

Horni Wujězd (tež Wujezd abo Wujězd pola Tuchorja, němsce Uhyst am Taucher)^[3] je hornjołužiska wjes z 285 wobydlerjemi^[4] w sakskim wokrjesu Budyšin. Słuša z lěta 1994 ke gmejnje Porchow a leži pjatnaće kilometrow zapadnje Budyšina při zwjazkowej awtodróze 4.

Geografija

Wjes nadeńdźe so w zapadnym dźělu hornjołužiskich honow něhdźe wosom kilometrow sewjernje Biskopic. Susodne wjeski su Jědlica a Mały Wosyk za awtodróhu na sewjeru, Panecy a Wulki Wosyk na wuchodźe kaž tež Ledźborecy na juhu. Juhowuchodnje Wujězda rozpřestrěwa so Tuchorski lěs.

Stawizny

Prěnje historiske naspomnjenje jako Vgez je z lěta 1336.^[2] We 1880tych lětach měješe wjes po Mukowej statistice cyłkownje 315 wobydlerjow, z nich 211 Serbow (67 %) a 104 Němcow.^[5] Arnošt Černik zwěsći w lěće 1956 serbski podźěl wobydlerstwa wot jenož hišće 2,6 %.^[6] Posledni farar, kiž we Wujězdźanskej cyrkwi serbsce prědowaše, bě Pawoł Božidar Kapler (1887–1942), kotryž wosadu w lěće 1927 wopušći.

W 20. lětstotku zagmejnowaštej so susodnej wjesce Ledźborecy (1936) a Wulki Wosyk (1973).

Wosobiny

Jan Gotthelf Běmar (1704–1747) – Wujězdźanski farar wot 1738 do 1745
Korla Awgust Kalich (1844–1900) – Wujězdźanski farar wot 1872 do 1881
Pawoł Krawc (1885–1954) – wučer, ludowy wuměłc; 1910–45 šulski nawoda a kantor, 1945–53 wučer we Wujězdźe
Pawoł Božidar Kapler (1887–1942) – Wujězdźanski farar wot 1915 do 1927
Jan Wróbl (1800–67) – zahrodkar w Zarěču, wjednik serbskeho burskeho hibanja 1848/49; rodźeny we Wujězdźe

Žórła

↑ staw: 31. decembra 2022; podaća gmejnskeho zarjadnistwa Porchow
↑ ^2,0 ^2,1 Horni Wujězd w Digitalnym stawizniskim zapisu městnow Sakskeje (němsce)
↑ Walter Wenzel: Oberlausitzer Ortsnamenbuch (2008), ISBN 978-3-7420-2067-3 (němsce)
↑ 31. decembra 2022; podaća gmejnskeho zarjadnistwa Porchow
↑ Ernst Tschernik: Die Entwicklung der sorbischen Bevölkerung. Akademie-Verlag, Berlin 1954, str. 61. → wšě wjeski
↑ Ludwig Elle: Sprachenpolitik in der Lausitz. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 1995, str. 247. [723 wobydlerjow, z nich 12 dorosćenych z aktiwnymi znajomosćemi serbšćiny, 5 z pasiwnymi, 2 serbskej dźěsći abo młodostnaj, 704 bjez znajomosćow] → wšě wjeski

Wjesne dźěle Porchowa

[1] staw: 31. decembra 2022; podaća gmejnskeho zarjadnistwa Porchow

[digit-2] 2,0 ^2,1 Horni Wujězd w Digitalnym stawizniskim zapisu městnow Sakskeje (němsce)

[WWOL2008-3] Walter Wenzel: Oberlausitzer Ortsnamenbuch (2008), ISBN 978-3-7420-2067-3 (němsce)

[4] 31. decembra 2022; podaća gmejnskeho zarjadnistwa Porchow

[5] Ernst Tschernik: Die Entwicklung der sorbischen Bevölkerung. Akademie-Verlag, Berlin 1954, str. 61. → wšě wjeski

[6] Ludwig Elle: Sprachenpolitik in der Lausitz. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 1995, str. 247. [723 wobydlerjow, z nich 12 dorosćenych z aktiwnymi znajomosćemi serbšćiny, 5 z pasiwnymi, 2 serbskej dźěsći abo młodostnaj, 704 bjez znajomosćow] → wšě wjeski

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]