Wšědna jaseń
Wšědna jaseń (Fraxinus excelsior) | |||||||||||||||||||||||||||||
systematika | |||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Domena | Eukaryoty | ||||||||||||||||||||||||||||
Swět | Rostlinstwo | ||||||||||||||||||||||||||||
Asteridy Euasteridy I | |||||||||||||||||||||||||||||
rjad: | (Lamiales) | ||||||||||||||||||||||||||||
swójba: | Wolijowcowe rostliny (Oleaceae) | ||||||||||||||||||||||||||||
ród: | Jaseń[1][2] (Fraxinus) | ||||||||||||||||||||||||||||
družina: | Wšědna jaseń | ||||||||||||||||||||||||||||
wědomostne mjeno | |||||||||||||||||||||||||||||
Fraxinus excelsior | |||||||||||||||||||||||||||||
L. | |||||||||||||||||||||||||||||
Škitny status | |||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||
Wšědna jaseń (Fraxinus excelsior) je štom ze swójby wolijowcow (Oleaceae).
Wopis[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
Wšědna jaseń je štom, kotryž docpěwa wysokosć wot 10 hač do 40 m.
Łopjena[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
Jeje zymske pupki su načorń pjelsćate.
Łopjena su přećiwostejne, njeporowje pjerite z 9 hač 15 zubatymi łopješkami.
Kćenja[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
Kćěje wot apryla hač do meje. W pakićach stejace mnoholičbne kćenja so před łopjenami jewja. Kćenja nimaja kćenjowy přikrywny kelušk.
Płody[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
Wisace płody dołhosć wot 5 cm docpěwaja a jednobóčne křidła njesu.
Stejnišćo[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
Rosće w niwowych, wudrjeńcowych a měšanych lěsach, na rěčkach, rěkach, skałach a kamjentnych zwisach, na čerstwych abo włóžnych pódach, ale tež na sušišich stejnišćach.
Wobraza[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
Mytologija[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
Po germanskej mytologiji wulka jaseń, swětowa jaseń "Yggdrasil" wot zemje hač do njebjeskeho wjelba.
Podobna družina[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
- Kćenjowa jaseń (Fraxinus ornus) njese wonjace, napadnjace, běłojte, pjerite kćenjowe promješka. Jeje łopjena wobsteja ze 7-9 łopješkow. Wona rosće w južnej Europje dźiwja a při nas w parkach.
Nóžki[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
- ↑ Pawoł Völkel: Prawopisny słownik hornjoserbskeje rěče. Hornjoserbsko-němski słownik. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 2005, ISBN 3-7420-1920-1, str. 175.
- ↑ W internetowym słowniku: Esche
Žórła[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
- Schauer - Caspari: Pflanzenführer für unterwegs, ISBN 978-3-8354-0354-3, 2. nakład, 2008, strona 444 (němsce)
- Spohn, Aichele, Golte-Bechtle, Spohn: Was blüht denn da? Kosmos Naturführer (2008), ISBN 978-3-440-11379-0, strona 430 (němsce)
- Filip Rězak: Němsko-serbski wšowědny słownik hornjołužiskeje rěče. L. A. Donnerhak, Budyšin 1920 (digitalizat).
- Jurij Kral: Serbsko-němski słownik hornjołužiskeje rěče. Maćica Serbska, Budyšin 1927.
- Pawoł Völkel: Prawopisny słownik hornjoserbskeje rěče. Hornjoserbsko-němski słownik. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 1981 (online).
Tutón zapisk wo botanice je hišće jara krótki. Móžeš pomhać jón dale wutwarjeć. K tomu stłóč horjeka na Wobdźěłać.
Jeli eksistuje w druhej rěči hižo bóle wuwity zapisk ze samsnej temu, móžeš tež z tutoho přełožować. |
Jeli ma zapisk wjace hač jedyn njedostatk, wužij prošu předłohu |