Wšědna jaseń

Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije
Wšědna jaseń
Wšědna jaseń (Fraxinus excelsior)
systematika
Domena Eukaryoty
Swět Rostlinstwo
  Asteridy
Euasteridy I
rjad: (Lamiales)
swójba: Wolijowcowe rostliny
(Oleaceae)
ród: Jaseń[1][2] (Fraxinus)
družina: Wšědna jaseń
wědomostne mjeno
Fraxinus excelsior
L.
Škitny status
Kategorija wohroženja (ČKwd)
EX EW CR EN VU NT LC
Kategorija: nišeho rizika
Wobdźěłać
p  d  w

Wšědna jaseń (Fraxinus excelsior) je štom ze swójby wolijowcow (Oleaceae).

Wopis[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Wšědna jaseń je štom, kotryž docpěwa wysokosć wot 10 hač do 40 m.

Łopjena[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Jeje zymske pupki su načorń pjelsćate.

Łopjena su přećiwostejne, njeporowje pjerite z 9 hač 15 zubatymi łopješkami.

Kćenja[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Kćěje wot apryla hač do meje. W pakićach stejace mnoholičbne kćenja so před łopjenami jewja. Kćenja nimaja kćenjowy přikrywny kelušk.

Płody[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Wisace płody dołhosć wot 5 cm docpěwaja a jednobóčne křidła njesu.

Stejnišćo[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Rosće w niwowych, wudrjeńcowych a měšanych lěsach, na rěčkach, rěkach, skałach a kamjentnych zwisach, na čerstwych abo włóžnych pódach, ale tež na sušišich stejnišćach.

Wobraza[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Mytologija[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Po germanskej mytologiji wulka jaseń, swětowa jaseń "Yggdrasil" wot zemje hač do njebjeskeho wjelba.

Podobna družina[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

  • Kćenjowa jaseń (Fraxinus ornus) njese wonjace, napadnjace, běłojte, pjerite kćenjowe promješka. Jeje łopjena wobsteja ze 7-9 łopješkow. Wona rosće w južnej Europje dźiwja a při nas w parkach.

Nóžki[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

  1. Pawoł Völkel: Prawopisny słownik hornjoserbskeje rěče. Hornjoserbsko-němski słownik. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 2005, ISBN 3-7420-1920-1, str. 175.
  2. W internetowym słowniku: Esche

Žórła[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

  • Schauer - Caspari: Pflanzenführer für unterwegs, ISBN 978-3-8354-0354-3, 2. nakład, 2008, strona 444 (němsce)
  • Spohn, Aichele, Golte-Bechtle, Spohn: Was blüht denn da? Kosmos Naturführer (2008), ISBN 978-3-440-11379-0, strona 430 (němsce)
  • Filip Rězak: Němsko-serbski wšowědny słownik hornjołužiskeje rěče. L. A. Donnerhak, Budyšin 1920 (digitalizat).
  • Jurij Kral: Serbsko-němski słownik hornjołužiskeje rěče. Maćica Serbska, Budyšin 1927.
  • Pawoł Völkel: Prawopisny słownik hornjoserbskeje rěče. Hornjoserbsko-němski słownik. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 1981 (online).



Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije