Lěsna truskalca
| |
| Lěsna truskalca (Fragaria vesca) | |
| systematika | |
|---|---|
| Domena | Eukaryoty |
| Swět | Rostlinstwo |
| Eurosidy I | |
| rjad: | (Rosales) |
| swójba: | Róžowe rostliny (Rosaceae) |
| podswójba: | (Rosoideae) |
| ród: | Truskalca[1][2] (Fragaria) |
| družina: | Lěsna truskalca |
| wědomostne mjeno | |
| Fragaria vesca | |
| L. | |
Lěsna truskalca (Fragaria vesca) je rostlina ze swójby róžowych rostlinow. Dalšej serbskej ludowej mjenje stej pódtrawnica a potrjenica.
Lěsna truskalca je diploidna (2n=14) a njeje dźiwja forma zahrodneje truskalcy.
Wopis
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Lěsna truskalca je zelišćowa, wjacelětna a zymozelena rostlina, kotraž docpěje wysokosć wot 20 cm. Rostlina je kosmata a ma dołhe wuběžki z korjenjemi.
Łopjena
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Łopjena su trawozelene, na pódźe stejace w rozeće, dołhostołpikowe, rukoformowje 3-dźělne z hrubje zubatymi dźělnymi łopješkami z dołhosću wot 2 hač 6 cm.
Kćenja
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Wona kćěje wot apryla hač do junija. Kćenja docpěja šěrokosć mjezy 1 a 1,5 cm a maja 5 běłych kćenjowych łopješkow. Kwětnistwo ma hač do 10 kćenjow a je podobne we formje na wokołk. Wosrjedź kćenja su něhdźe 20 žołtych próškowych łopješkow. Krónowe łopješka su kulojte abo jejkojte.
Kćenja lěsneje truskalcy buchu wot insektow wopróšene.
Płody
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Płody su jednosymjenjowe worješki na brěčkatym kćenjowym spódku. Wone wobsahuja hač do 10 procentow cokora a chětro wjele mineralnych maćiznow.
Stejnišćo
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Wona rosće we swětłych lěsach, na pućnych kromach a pod kerčinami. Ma radšo skerje wutkate pódy.
Rozšěrjenje
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Lěsna truskalca je w cyłej Europje a sewjernej Aziji rozšěrjena.
Podobna družina
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]- Wysoka truskalca (Fragaria moschata) kotrejež kwětnistwo je 8- hač do 18-kćenjowe. Kćenja dosahuja šěrokosć mjezy 1,5 a 2,5 cm. Kćenjowe stołpiki su padorunje wotstajace kosmate.
Nóžki
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]- ↑ Pawoł Völkel: Prawopisny słownik hornjoserbskeje rěče. Hornjoserbsko-němski słownik. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 2005, ISBN 3-7420-1920-1, str. 525.
- ↑ W internetowym słowniku: Erdbeere
Žórła
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]- GU Maxi-Kompaß Blumen, ISBN 3-7742-3852-9, strona 181 (němsce)
- GU Naturführer Blumen, ISBN 3-7742-1507-3, stronje 182-183 (němsce)
- Naturführer Pflanzen und Tiere, Urania-Verlag Leipzig Jena Berlin, ISBN 3-332-00256-2, 1989, strona 80 (němsce)
- Schauer - Caspari: Pflanzenführer für unterwegs, ISBN 978-3-8354-0354-3, 2. nakład, 2008, strona 60 (němsce)
- Seidel/Eisenreich: BLV Bestimmungsbuch Blütenpflanzen, ISBN 3-405-13557-5, stronje 86-87 (němsce)
- Spohn, Aichele, Golte-Bechtle, Spohn: Was blüht denn da? Kosmos Naturführer (2008), ISBN 978-3-440-11379-0, strona 152 (němsce)
- Kubát, K. (Hlavní editor): Klíč ke květeně České republiky. Academia, Praha (2002)
- Lajnert, Jan: Rostlinske mjena. Serbske. Němske. Łaćanske. Rjadowane po přirodnym systemje. Volk und Wissen Volkseigener Verlag Berlin (1954)
- Rězak, Filip: Němsko-serbski wšowědny słownik hornjołužiskeje rěče. Donnerhak, Budyšin (1920)
- Rothmaler, W. et al.: Exkursionsflora von Deutschland, Band 1-4, Spektrum Akademischer Verlag, Heidelberg, Berlin (2002)
Wotkazaj
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
Commons: Fragaria vesca – Zběrka wobrazow, widejow a awdiodatajow- hojenska rostlina Lěsna truskalca (němsce)