Lěsna truskalca

Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije
Lěsna truskalca
Lěsna truskalca (Fragaria vesca)
systematika
Domena Eukaryoty
Swět Rostlinstwo
  Eurosidy I
rjad: (Rosales)
swójba: Róžowe rostliny (Rosaceae)
podswójba: (Rosoideae)
ród: Truskalca[1][2] (Fragaria)
družina: Lěsna truskalca
wědomostne mjeno
Fragaria vesca
L.
Wobdźěłać
p  d  w

Lěsna truskalca (Fragaria vesca) je rostlina ze swójby róžowych rostlinow. Dalšej serbskej ludowej mjenje stej pódtrawnica a potrjenica.

Lěsna truskalca je diploidna (2n=14) a njeje dźiwja forma zahrodneje truskalcy.

kćenja lěsneje truskalcy
płody
ilustracija, Otto Wilhelm Thomé (1885)

Wopis[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Lěsna truskalca je zelišćowa, wjacelětna a zymozelena rostlina, kotraž docpěje wysokosć wot 20 cm. Rostlina je kosmata a ma dołhe wuběžki z korjenjemi.

Łopjena[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Łopjena su trawozelene, na pódźe stejace w rozeće, dołhostołpikowe, rukoformowje 3-dźělne z hrubje zubatymi dźělnymi łopješkami z dołhosću wot 2 hač 6 cm.

Kćenja[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Wona kćěje wot apryla hač do junija. Kćenja docpěja šěrokosć mjezy 1 a 1,5 cm a maja 5 běłych kćenjowych łopješkow. Kwětnistwo ma hač do 10 kćenjow a je podobne we formje na wokołk. Wosrjedź kćenja su něhdźe 20 žołtych próškowych łopješkow. Krónowe łopješka su kulojte abo jejkojte.

Kćenja lěsneje truskalcy buchu wot insektow wopróšene.

Płody[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Płody su jednosymjenjowe worješki na brěčkatym kćenjowym spódku. Wone wobsahuja hač do 10 procentow cokora a chětro wjele mineralnych maćiznow.

Stejnišćo[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Wona rosće we swětłych lěsach, na pućnych kromach a pod kerčinami. Ma radšo skerje wutkate pódy.

Rozšěrjenje[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Lěsna truskalca je w cyłej Europje a sewjernej Aziji rozšěrjena.

Podobna družina[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

  • Wysoka truskalca (Fragaria moschata) kotrejež kwětnistwo je 8- hač do 18-kćenjowe. Kćenja dosahuja šěrokosć mjezy 1,5 a 2,5 cm. Kćenjowe stołpiki su padorunje wotstajace kosmate.

Nóžki[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

  1. Pawoł Völkel: Prawopisny słownik hornjoserbskeje rěče. Hornjoserbsko-němski słownik. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 2005, ISBN 3-7420-1920-1, str. 525.
  2. W internetowym słowniku: Erdbeere

Žórła[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

  • GU Maxi-Kompaß Blumen, ISBN 3-7742-3852-9, strona 181 (němsce)
  • GU Naturführer Blumen, ISBN 3-7742-1507-3, stronje 182-183 (němsce)
  • Naturführer Pflanzen und Tiere, Urania-Verlag Leipzig Jena Berlin, ISBN 3-332-00256-2, 1989, strona 80 (němsce)
  • Schauer - Caspari: Pflanzenführer für unterwegs, ISBN 978-3-8354-0354-3, 2. nakład, 2008, strona 60 (němsce)
  • Seidel/Eisenreich: BLV Bestimmungsbuch Blütenpflanzen, ISBN 3-405-13557-5, stronje 86-87 (němsce)
  • Spohn, Aichele, Golte-Bechtle, Spohn: Was blüht denn da? Kosmos Naturführer (2008), ISBN 978-3-440-11379-0, strona 152 (němsce)
  • Kubát, K. (Hlavní editor): Klíč ke květeně České republiky. Academia, Praha (2002)
  • Lajnert, Jan: Rostlinske mjena. Serbske. Němske. Łaćanske. Rjadowane po přirodnym systemje. Volk und Wissen Volkseigener Verlag Berlin (1954)
  • Rězak, Filip: Němsko-serbski wšowědny słownik hornjołužiskeje rěče. Donnerhak, Budyšin (1920)
  • Rothmaler, W. et al.: Exkursionsflora von Deutschland, Band 1-4, Spektrum Akademischer Verlag, Heidelberg, Berlin (2002)

Wotkazaj[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

 Commons: Fragaria vesca – Zběrka wobrazow, widejow a awdiodatajow
Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije