K wobsahej skočić

Kórka

Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije
Podobne hesło Tutón nastawk z temu družina Cucumis sativus je po hesle na druhi nastawk podobny. Druhe hesło kórka (ród) ma temu ród Cucumis.
Kórka
Kórka (Cucumis sativus)
systematika
Domena Eukaryoty
Swět Rostlinstwo
  Rosidy
Eurosidy I
rjad: (Cucurbitales)
swójba: Banjowcowe rostliny
(Cucurbitaceae)
podswójba: (Cucurbitoideae)
tribus: (Melothrieae)
podtribus: (Cucumerinae)
ród: Kórka (ród) (Cucumis)
družina: Kórka[1][2]
wědomostne mjeno
Cucumis sativus
Linnaeus
Wobdźěłać
p  d  w

Kórka (Cucumis sativus) je zeleninowa rostlina ze swójby banjowcowych rostlinow (Cucurbitaceae).

Podobnej słowje eksistujetej w čěšćinje (okurka) a pólšćinje (ogórek). Nimo toho němčina ma słowo (Gurke) z pólšćiny. Pólske mjeno so wot grjekskeho słowa αγγουριον wotwodźuje.

Rostlina je dele ležaca abo lězuca.

Łopjency lisćowych łopjenow su pjećróžkate hač do rukoformowe. Jich kónčki su wótre.

Muske kćenja su často čećikojte, króna docpěwa dołhosć wot dweju hač do třoch centimetrow. Žónske kćenja wobsedźa tři staminodije.

Płód docpěwa dołhosć mjezy 30 a 40 centimetrami, je šwižna, walcoformowa a sćeńša so na kóncomaj. Kaž wšě jahodowe płody pušći wona jich symjenja hakle, hdyž płodowe mjaso spada. Wona wobsahuje hač do 97 procentow z wody. Z 9,7 kcal na 100 g płaći kaž małokalorijowa.

Powjerch płoda wariěruje po sorće, tak zo eksistuja płody z hładkim, brózdźenym, rozpukanym, brodawkojtym abo horbikatym powjerchom. Ale tež barba zrałych płodow wariěruje: čerwjene, oranžobrune, běłe abo kremojte. Zwjetša pak su zelene. Nimo toho su přez plahowanje rozdźělne formy nastali: kulowaće-jejkojte, krótko-walcojte hač dołho-walcojte a dołho křiwjene.

Kórki su syrje jědźne. Najčasćišo bu wone do plackow rězane a ze solotwjowej jušku resp. Vinaigrette přihotowane. Woblubowane su tež kaž wobstatk sandwichow. Wone bu přez mlóčnokisalinowe droždźenje kaž selowe kórki (prawe kisałe kórki), z kisałowym kropom zawarjene kaž korjeninowe kórki abo kaž žonopowe kórki konserwowane móhłe.

  1. Pawoł Völkel: Prawopisny słownik hornjoserbskeje rěče. Hornjoserbsko-němski słownik. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 2005, ISBN 3-7420-1920-1, str. 211.
  2. W internetowym słowniku: Gurke
  • Ullstein Lexikon der Pflanzenwelt, 1973, ISBN 3-550-16019-4, strona 94, pod hesłom Cucumis (němsce)
  • Kral, Jurij: Serbsko-němski słownik hornjołužiskeje rěče. Maćica Serbska, Budyšin (1927)
  • Rězak, Filip: Němsko-serbski wšowědny słownik hornjołužiskeje rěče. Donnerhak, Budyšin (1920)
  • Völkel, Pawoł: Hornjoserbsko-němski słownik, Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin (1981)
  • wiktionary (něm.)
Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije