Jurij Mjeń
Jurij Mjeń (němsce Georg Möhn; * 14. meje 1727 w Hruboćicach, † 22. awgusta 1785 w Njeswačidle) bě serbski spisowaćel, basnik, přełožowar a Njeswačanski ewangelski farar. Płaći jako załožer serbskeho swětneho pismowstwa.
Narodźi so jako syn bura a sudnika Jana Mjenja a jeho mandźelskeje Hany[1] w Hruboćicach pola Budyšina a wopytowaše wot 1738 do 1743 Kühnowy pietistiski seminar w Klukšu. Wot 1743 do 1747 bě šuler w Franckowej syrotowni w Hali. Po zakónčenju šule studowaše hač do lěta 1750 w Lipsku teologiju a bě z čłonom tamnišeho Serbskeho prědarskeho towarstwa. Po nawróće do Łužicy skutkowaše na 35 lět w Njeswačanskej wosadźe, najprjedy hač do lěta 1760 jako diakon a wot 1761 hač do jeho smjerće w starobje 58 lět jako farar.
Jako prěni so z tak mjenowanym wyšim basnistwom w serbskej rěči zaběra a spěsni w lěće 1767 odu Serskeje rěče zamóženje a chwalba w rěčerskim kěrlušu w klasiskich heksametrach. Předłoha za to bě jemu Klopstockowy „Messias“, tehdy najsławniše němske basniske dźěło, z kotrehož w samsnym lěće někotre dźěle zeserbšći, zo by bohatstwo a fleksibelnosć serbšćiny dopokazał. W ćišću so jeho oda hakle w lěće 1806 wot jeho syna Rudolfa Mjenja w Budyšinje wuda.
Dale wozjewješe Mjeń někotre prědowanja w serbskej rěči, kaž na přikład Palaty šćěpowc (Budyšin 1772), kotrež słušeja do najzažnišim zjawam serbskeje wuměłskeje prozy. Zhromadnje z Janom Gotttraum Běmarjom, Janom Bjedrichom Langu a Hadam Bohuchwałom Šěrachom přełoži Lutherowu „Domjacu postilu“ (Budyšin 1751).
Wozjewjenja
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]- (z Janom Bjedrichom Langu, Janom Gotttrauom Běmarjom a Hadamom Bohuchwałom Šěrachom): Teho woßebneho Muża Bożeho, D. Mertena Luthera, Domjaza Postilla, aby: Wukladowanja tych Szenjow nawschitke Nedzelje, Roczne Czaße.... Serbski přełožk Lutheroweje domjaceje postile, Budyšin, 1749
- Pokutne modlitwy za měr. Budyšin 1761
- Tón modlitwy dostojny bóh. We přihotowanju tych žnjow. Budyšin 1773, 1798, 1863
Žórło
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]- Franc Šěn: Mjeń, Jurij. W: Jan Šołta, Pětr Kunze, Franc Šěn (wud.): Nowy biografiski słownik k stawiznam a kulturje Serbow. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 1984, str. 381sl.
Nóžki
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]- ↑ Křćenski zapis Jurja Mjenja w křćenskej knize katolskeje wosady swj. Pětra w Budyšinje