Jablonné v Podještědí
| ||
| Wopon | ||
|---|---|---|
| ||
| Zakładne daty | ||
| stat |  Čěska
| |
| kraj |  Liberec
| |
| wysokosć | 315 metrow n.m.hł. | |
| přestrjeń | 57,85 km² | |
| wobydlerstwo | 3.779 (1. jan 2023)[1] | |
| hustosć zasydlenja | 65 wob. na km² | |
| póstowe čisło | 471 25 | |
| webstrona | jablonnevp.cz | |
| Politika | ||
| měšćanosta | Vlasta Dozorcová | |
| ||
Jablonné v Podještědí (němsce Deutsch Gabel, do 1901 Gabel) je město z 3.782 wobydlerjemi pod Łužiskimi horinami na sewjerje Čěskeje republiki. Leži na Europskej dróze 442 mjez Novym Borom a Liberecom.
Stawizny
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Jablonné je jedne z najstaršich městow sewjernych Čech a leži na starej wikowanskej dróze z Čech do Łužicy (Alte Gabler Straße). Sydlišćo nasta něhdźe w lěće 1240 we wobwodźe knjezow z Markwartic jako wobhrodźena wikowanska stacija. W lěće 1425 bu Jablonné wot Husitow wobsadźene, w Třicećilětnej wójnje zhubi wuznam. W lěće 1788 zniči wulki měšćanski woheń nimale wšě twarjenja w měsće. 19. awgusta 1813 běše Napoléon Bonaparte w Gabelu.
W lěće 1901 bu póstowe mjeno Deutsch Gabel za rozeznawanje wot sydlišćow ze samsnym mjenom kaž Gabel an der Adler zawjedźene. Předoby so tež jako hamtske woznamjenjenje. W Prěnjej swětowej wójnje běše pola města lěhwo wójnskich jatych, hdźež běše na 12.000, zwjetša ruskich, wojakow interněrowane.
Město Deutsch Gabel měješe 1. decembra 1930 2.406 wobydlerjow, 17. meje 1939 běše to 2.159 a 22. meje 1947 1.944 wobydlerjow.
Přez Benešowe dekrety bu tón dźěl wobydlerstwa, kotryž njeje so přećiwo wobsadnistwu Čěskosłowakskeje přez nacionalsocialistow wuprajił, w lěće 1945 wuswojeny a wuhnaty. Hač do 31. decembra 2006 słušeše město k Okresej Česká Lípa.
Zajimawostki
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
W měsće su kapałka Swjateho Wolfganga a dominikanski klóšter kaž tež dom Swjateho Ławrjenca natwarjene wot Johanna Lucasa von Hildebrandta z kosćemi Swjateje Zdźisławy z Lemberka. Na torhošću steji barokny morowy stołp z lěta 1686.
- Hród Lemberk
- Zdźisławina studnja
- Hród Nový Falkenburg
- Zažnobarokny trojicowy stołp
- Dom Swj. Ławrjenca
Rozrjadowanje města
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]K městu Jablonné v Podještědí słušeja měšćanske dźěle Česká Ves (Böhmischdorf), Heřmanice (Hermsdorf), Jablonné (Deutsch Gabel), Kněžice (Großherrndorf), Lada (Laaden, tež Laden), Lvová (Lämberg) z Kněžičky (Kleinherrndorf), Židovice (Jüdendorf) a Zpěvná (Vogelgesang), Markvartice (Markersdorf), Petrovice (Petersdorf), Pole (Felden), Postřelná (Postrum), Valdov (Waldau) a Zámecká (Neufalkenburg)
Žórła
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Wotkazy
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
Commons: Jablonné v Podještědí – Zběrka wobrazow, widejow a awdiodatajow- Websydło města Jablonné v Podještědí (čěsce)
- Informacije wo měsće (němsce)
Bílá | Bílý Kostel nad Nisou | Bílý Potok | Bulovka | Cetenov | Černousy | Český Dub | Čtveřín | Dětřichov | Dlouhý Most | Dolní Řasnice | Frýdlant | Habartice | Hejnice | Heřmanice | Hlavice | Hodkovice nad Mohelkou | Horní Řasnice | Hrádek nad Nisou | Chotyně | Chrastava | Jablonné v Podještědí | Janovice v Podještědí | Janův Důl | Jeřmanice | Jindřichovice pod Smrkem | Kobyly | Krásný Les | Kryštofovo Údolí | Křižany | Kunratice | Lázně Libverda | Lažany | Liberec | Mníšek | Nová Ves | Nové Město pod Smrkem | Oldřichov v Hájích | Osečná | Paceřice | Pertoltice | Pěnčín | Proseč pod Ještědem | Příšovice | Radimovice | Raspenava | Rynoltice | Soběslavice | Stráž nad Nisou | Světlá pod Ještědem | Svijanský Újezd | Svijany | Sychrov | Šimonovice | Višňová | Vlastibořice | Všelibice | Zdislava | Žďárek