Europski kapralc

Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije
Europski kapralc
Europski kapralc (Euonymus europaeus)
systematika
Domena Eukaryoty
Swět Rostlinstwo
  Rosidy
Eurosidy I
rjad: (Celastrales)
swójba: Kapralcowe rostliny (Celastraceae)
ród: Kapralc[1] (Euonymus)
družina: Europski kapralc
wědomostne mjeno
Euonymus europaeus
L.
Wobdźěłać
p  d  w
Jědojta družina

Europski kapralc (Euonymus europaeus[2]) je rostlina ze swójby kapralcowych rostlinow (Celastraceae). Dalše serbske mjena su kaponki, čerwjene kłobučki, kaponjace drjewo, honačik, kapłanki, kokorači kerk.

Wědomostne mjeno[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

W někotrych žórłach ma wědomostne mjeno Euonymus europaea. Ale nětko mjeno roda Euonymus je muski[3]. Tohodla jenož Euonymus europaeus je płaćiwy.

Ilustracija
Kerk w pózdnym lěću

Wopisanje[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Europski kapralc je kerk abo małki štom, kotrež docpěje wysokosć wot 1,5 hač 3 m (wot 3 hač do 6 m).

Młode hałuzy su štyrihranite a maja šwižne křidleška.

Łopjena[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Łopjena docpěja dołhosć wot 4 hač 10 cm a su jejkojte, wótre, na kromje karbikojće rězane a přećiwostejne.

Jich nazymske barbjenje je šarlachčerwjene.

Kćenja[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Kćěje wot meje hač junija. Nazeleń žołte hač běłojte kćenja su njenapadne a steja po dwěmaj hač po sedmjoch we wokołkowych pakićach, docpěja wulkosć wot 0,6 hač 1 cm a su štyriličbne. Krónowe łopješka steja swobodnje a su jasnozelene-běłojte. Stameny steja před keluškowymi łopješkami.

Rostlina so wot insektow wopróšuje.

Płody[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Brěčkaty kapslowy płód je róžojta, karminčerwjena abo purpurowa, štyrihranity, so štyridźělnje puka a docpěje šěrokosć wot 1,5 cm. Běłe symjenja maja oranžočerwjeny přikryw (Arillus) a su jědojte. Płody so wot ptačkow rozšěrjuja.

Stejnišćo[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Rosće w žiwych płotach, na lěsnych kromach, we łučinowych lěsach a na rěčnych brjohach. Ma radšo zwjetša čerstwe, wutkate, hłubokosahace, zwjetša wapnite pódy.

Rozšěrjenje[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Rostlina je w nimale cyłej Europje z wuwzaćom najbóle sewjerneje Europy a dźělow regiona Srjedźneho morja rozšěrjena.

Wužiwanje[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Drjewo něhdy bu za zhotowanje wrjećenow za předźenje wołmy wužiwane.

Nóžki[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

  1. W internetowym słowniku: Spindelstrauch
  2. Zapisk při Tropicos (jendź.)
  3. Zapisk roda při Tropicos (jendź.)

Žórła[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

  • Botanica, Bäume und Sträucher, Über 2000 Pflanzenporträts, ISBN 978-3-8331-4467-7, strona 366, z wědomostnym mjenom Euonymus europeus (němsce)
  • Meyers Taschenlexikon Biologie, In 3 Bänden, 3. zwjazk, ISBN 3-411-12033-9, strona 149, pod hesłom Spindelstrauch, z wědomostnym mjenom Euonymus europeus (němsce)
  • Schauer - Caspari: Pflanzenführer für unterwegs, ISBN 978-3-8354-0354-3, 2. nakład, 2008, strona 460, z wědomostnym mjenom Euonymus europeus (němsce)
  • Seidel/Eisenreich: BLV Bestimmungsbuch Blütenpflanzen, ISBN 3-405-13557-5, strona 224, z wědomostnym mjenom Euonymus europeus (němsce)
  • Spohn, Aichele, Golte-Bechtle, Spohn: Was blüht denn da? Kosmos Naturführer (2008), ISBN 978-3-440-11379-0, strona 422, z wědomostnym mjenom Euonymus europaea (němsce)
  • Brankačk, Jurij: Wobrazowy słownik hornjoserbskich rostlinskich mjenow na CD ROM. Rěčny centrum WITAJ, wudaće za serbske šule. Budyšin 2005.
  • Kubát, K. (Hlavní editor): Klíč ke květeně České republiky. Academia, Praha (2002)
  • Lajnert, Jan: Rostlinske mjena. Serbske. Němske. Łaćanske. Rjadowane po přirodnym systemje. Volk und Wissen Volkseigener Verlag Berlin (1954)
  • Rězak, Filip: Němsko-serbski wšowědny słownik hornjołužiskeje rěče. Donnerhak, Budyšin (1920)

Eksterne wotkazy[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Commons
Commons
Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije