Šwedska mučnica
| |
| Šwedska mučnica (Sorbus intermedia) | |
| systematika | |
|---|---|
| Domena | Eukaryoty |
| Swět | Rostlinstwo |
| Rosidy Eurosidy I | |
| rjad: | (Rosales) |
| swójba: | Róžowe rostliny (Rosaceae) |
| podswójba: | (Spiraeoideae) |
| tribus: | Pyreae |
| podtribus: | (Pyrinae) |
| ród: | Mučnica[1] (Sorbus) |
| družina: | Šwedska mučnica |
| wědomostne mjeno | |
| Sorbus intermedia | |
| (Ehrh.) Pers. | |
Šwedska mučnica (Sorbus intermedia) je kerk abo štom ze swójby róžowych rostlinow (Rosaceae).
Hybrida
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
Nastaće družina je diskutowane. W žórłach so někotre warianty mjenuja.
- Hybrida z praweje mučnicy (Sorbus aria) a wšědneje wjerjebiny (Sorbus aucuparia).
- Hybrida z praweje mučnicy (S. aria) a brěčicy (S. torminalis)
- Hybrida z třoch družinow praweje mučnicy (S. aria), wšědneje wjerjebiny (S. aucuparia) a brěčicy (S. torminalis).
Wopis
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Šwedska mučnica je kerk abo štom, kotryž docpěwa wysokosć wot 3 hač 15 m. Króna je kulojće-jejkojta a husto rozhałuzowana.
Łopjena
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Łopjena su hrubje kožane, na hornim boku ćmowozelene, na delnim boku šěropjelsćowe, ale pozdźišo so njewobnaža. Njesu na kóždym boku 7-9 bóčnych nerwow a maja tupe, skulojćene lapy. Jich wobrys je eliptiski. Wone docpěja dołhosć wot 6 hač do 10 cm. Lapy su karbowane.
Kćenja
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Kćěje wot meje hač junija. Běłe kćenja docpěja přeměr wot něhdźe 1 cm a steja we wokołkowych pakićach.
Płody
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Płody su jejkojte hač kulowate, šarlachčerwjene jabłukowe płody, kotrež docpěja dołhosć wot něhdźe 1 cm.
Stejnišćo
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Rosće w lisćowych lěsach. Ma radšo chłódne, powětrowłóžne stejnišća z pěskowymi pódami. Wutraje wapno.
Rozšěrjenje
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Rostlina je w sewjernej Europje a kónčinach Baltiskeho morja rozšěrjena. Štom je we 18. lětstotku do srjedźneje Europje dóšoł.
Wužiwanje
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Štom so jako nadróžny štom plahuje.
Nóžki
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Žórła
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]- Mayer, Schwegler: Welcher Baum ist das?, Bäume, Sträucher, Ziergehölze, ISBN 978-3-440-11273-1, strona 188; jenož hybridizacija z dweju družinow, po prědnjej warianće (němsce)
- Schauer - Caspari: Pflanzenführer für unterwegs, ISBN 978-3-8354-0354-3, 2. nakład, 2008, strona 440 (němsce)
- Schütt, Weisgerber, Schuck, Lang, Stimm, Roloff: Enzyklopädie der Laubbäume. Die große Enzyklopädie mit über 800 Farbfotos unter Mitwirkung von 30 Experten. ISBN 978-3-937872-39-1, strona 581, hesło Sorbus aria, w kapitlu Sorbus intermedia; wšě tři warianty hybridizacije (němsce)
- Spohn, Aichele, Golte-Bechtle, Spohn: Was blüht denn da? Kosmos Naturführer (2008), ISBN 978-3-440-11379-0, strona 414, jako podobna družina Schwedische Mehlbeere (Sorbus intermedia) pod hesle Gewöhnliche Mehlbeere (Sorbus aria) (němsce)
- Ullstein Lexikon der Pflanzenwelt, 1973, ISBN 3-550-16019-4, strona 473, pod hesłom Vogelbeere; jenož hybridizacije z třoch družinow (němsce)
- Brankačk, Jurij: Wobrazowy słownik hornjoserbskich rostlinskich mjenow na CD ROM. Rěčny centrum WITAJ, wudaće za serbske šule. Budyšin 2005.
- Kubát, K. (Hlavní editor): Klíč ke květeně České republiky. Academia, Praha (2002)
- Lajnert, Jan: Rostlinske mjena. Serbske. Němske. Łaćanske. Rjadowane po přirodnym systemje. Volk und Wissen Volkseigener Verlag Berlin (1954)
- Rězak, Filip: Němsko-serbski wšowědny słownik hornjołužiskeje rěče. Donnerhak, Budyšin (1920)
