Brěčica
| |
| Jahody brěčicy (Sorbus torminalis) | |
| systematika | |
|---|---|
| Domena | Eukaryoty |
| Swět | Rostlinstwo |
| Rosidy Eurosidy I | |
| rjad: | (Rosales) |
| swójba: | Róžowe rostliny (Rosaceae) |
| podswójba: | (Spiraeoideae) |
| tribus: | Pyreae |
| podtribus: | Jadrješkosadowe rostliny (Pyrinae) |
| ród: | Mučnica[1] (Sorbus) |
| družina: | Brěčica |
| wědomostne mjeno | |
| Sorbus torminalis | |
| (L.) Crantz | |
Brěčica (Sorbus torminalis) je kerk abo štom ze swójby róžowych rostlinow (Rosaceae). Dalše serbske mjena su brěčkowc, brěkowčka[2] a mučkowc[3].
Wopis
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Brěčica je kerk abo štom, kotryž docpěje wysokosć wot 3 hač do 12 (15) m.
Króna je jejkojta hač kulojta. Młode hałuzy su pjelsćojte.
Łopjena
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Ćmowozelene łopjena su błyšćace, we wobrysu šěroko jejkojte, maja na kóždym boku 3 hač 4 přikónčene lapy a docpěja dołhosć wot 5 hač do 10 cm. Wone njesu na delnim boku šěru pjelsć, ale pozdźišo so wobnaža. Jich lapy su wótre, při čimž delnje su wulke a horicontalnje wotsteja. Jich nazymowe barbjenje je nabruń žołte hač oranžočerwjene.
Kćenja
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Kćěje wot meje hač do junija. Běłe kćenja docpěja wulkosć wot 1,5 cm a steja we wokołkojty pakićach.
Płody
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Jabłukowy płód je jejkojty a na spočatku žołte hač načerwjeń žołte, w zrałosći načerwjeń bruny z swětłymi dypkami, docpěje dołhosć wot 2 cm. Wone su jenož při přezezrawjenosći jědźne, při čimž su ćěstojte a słodźa jara kisale.
Stejnišćo
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Rosće w dubowych a dubo-hrabowych lěsach a na lěsnych kromach. Ma radšo w prawej měrje suche, w lěću ćopłe, najwjetša wapnite, kamjenjate pódy.
Rozšěrjenje
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Rostlina je w srjedźnej a južnej Europje rozšěrjena.
Wobrazy
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]-
Łopjeno a pupk kćenja -
Płódnistwo -
Łopjeno w nazymje
Noty
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]- ↑ W internetowym słowniku: Mehlbeere
- ↑ Jurij Kral: Serbsko-němski słownik hornjołužiskeje serbskeje rěče, Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 2003, ISBN 3-7420-0313-5, str. 17.
- ↑ Michał Rostok, Jan Radyserb-Wjela, Matej Urban: Serbske rostlinske mjena. Budyšin 1908.
Žórła
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]- Botanica, Bäume und Sträucher, Über 2000 Pflanzenporträts, ISBN 978-3-8331-4467-7, strona 867, z wědomostnym mjenom Sorbus terminalis (němsce)
- Mayer, Schwegler: Welcher Baum ist das?, Bäume, Sträucher, Ziergehölze, ISBN 978-3-440-11273-1, strona 188 (němsce)
- Schauer - Caspari: Pflanzenführer für unterwegs, ISBN 978-3-8354-0354-3, 2. nakład, 2008, strona 440 (němsce)
- Spohn, Aichele, Golte-Bechtle, Spohn: Was blüht denn da? Kosmos Naturführer (2008), ISBN 978-3-440-11379-0, strona 412 (němsce)
- Brankačk, Jurij: Wobrazowy słownik hornjoserbskich rostlinskich mjenow na CD ROM. Rěčny centrum WITAJ, wudaće za serbske šule. Budyšin 2005.
- Kubát, K. (Hlavní editor): Klíč ke květeně České republiky. Academia, Praha (2002)
- Lajnert, Jan: Rostlinske mjena. Serbske. Němske. Łaćanske. Rjadowane po přirodnym systemje. Volk und Wissen Volkseigener Verlag Berlin (1954)
- Rězak, Filip: Němsko-serbski wšowědny słownik hornjołužiskeje rěče. Donnerhak, Budyšin (1920)
Eksterne wotkazy
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
- Brěčica. W: FloraWeb.de. (němsce)
- Rozšěrjenska mapa za Němsku při Floraweb (němsce)