Europski kapralc
| |
| Europski kapralc (Euonymus europaeus) | |
| systematika | |
|---|---|
| Domena | Eukaryoty |
| Swět | Rostlinstwo |
| Rosidy Eurosidy I | |
| rjad: | (Celastrales) |
| swójba: | Kapralcowe rostliny (Celastraceae) |
| ród: | Kapralc[1] (Euonymus) |
| družina: | Europski kapralc |
| wědomostne mjeno | |
| Euonymus europaeus | |
| L. | |
Europski kapralc (Euonymus europaeus[2]) je rostlina ze swójby kapralcowych rostlinow (Celastraceae). Dalše serbske mjena su kaponki, čerwjene kłobučki, kaponjace drjewo, honačik, kapłanki, kokorači kerk.
Wědomostne mjeno
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]W někotrych žórłach ma wědomostne mjeno Euonymus europaea. Ale nětko mjeno roda Euonymus je muski[3]. Tohodla jenož Euonymus europaeus je płaćiwy.
Wopisanje
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Europski kapralc je kerk abo małki štom, kotrež docpěje wysokosć wot 1,5 hač 3 m (wot 3 hač do 6 m).
Młode hałuzy su štyrihranite a maja šwižne křidleška.
Łopjena
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Łopjena docpěja dołhosć wot 4 hač 10 cm a su jejkojte, wótre, na kromje karbikojće rězane a přećiwostejne.
Jich nazymske barbjenje je šarlachčerwjene.
Kćenja
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Kćěje wot meje hač junija. Nazeleń žołte hač běłojte kćenja su njenapadne a steja po dwěmaj hač po sedmjoch we wokołkowych pakićach, docpěja wulkosć wot 0,6 hač 1 cm a su štyriličbne. Krónowe łopješka steja swobodnje a su jasnozelene-běłojte. Stameny steja před keluškowymi łopješkami.
Rostlina so wot insektow wopróšuje.
Płody
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Brěčkaty kapslowy płód je róžojta, karminčerwjena abo purpurowa, štyrihranity, so štyridźělnje puka a docpěje šěrokosć wot 1,5 cm. Běłe symjenja maja oranžočerwjeny přikryw (Arillus) a su jědojte. Płody so wot ptačkow rozšěrjuja.
Stejnišćo
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Rosće w žiwych płotach, na lěsnych kromach, we łučinowych lěsach a na rěčnych brjohach. Ma radšo zwjetša čerstwe, wutkate, hłubokosahace, zwjetša wapnite pódy.
Rozšěrjenje
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Rostlina je w nimale cyłej Europje z wuwzaćom najbóle sewjerneje Europy a dźělow regiona Srjedźneho morja rozšěrjena.
Wužiwanje
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Drjewo něhdy bu za zhotowanje wrjećenow za předźenje wołmy wužiwane.
Nóžki
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]- ↑ W internetowym słowniku: Spindelstrauch
- ↑ Zapisk při Tropicos (jendź.)
- ↑ Zapisk roda při Tropicos (jendź.)
Žórła
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]- Botanica, Bäume und Sträucher, Über 2000 Pflanzenporträts, ISBN 978-3-8331-4467-7, strona 366, z wědomostnym mjenom Euonymus europeus (němsce)
- Meyers Taschenlexikon Biologie, In 3 Bänden, 3. zwjazk, ISBN 3-411-12033-9, strona 149, pod hesłom Spindelstrauch, z wědomostnym mjenom Euonymus europeus (němsce)
- Schauer - Caspari: Pflanzenführer für unterwegs, ISBN 978-3-8354-0354-3, 2. nakład, 2008, strona 460, z wědomostnym mjenom Euonymus europeus (němsce)
- Seidel/Eisenreich: BLV Bestimmungsbuch Blütenpflanzen, ISBN 3-405-13557-5, strona 224, z wědomostnym mjenom Euonymus europeus (němsce)
- Spohn, Aichele, Golte-Bechtle, Spohn: Was blüht denn da? Kosmos Naturführer (2008), ISBN 978-3-440-11379-0, strona 422, z wědomostnym mjenom Euonymus europaea (němsce)
- Brankačk, Jurij: Wobrazowy słownik hornjoserbskich rostlinskich mjenow na CD ROM. Rěčny centrum WITAJ, wudaće za serbske šule. Budyšin 2005.
- Kubát, K. (Hlavní editor): Klíč ke květeně České republiky. Academia, Praha (2002)
- Lajnert, Jan: Rostlinske mjena. Serbske. Němske. Łaćanske. Rjadowane po přirodnym systemje. Volk und Wissen Volkseigener Verlag Berlin (1954)
- Rězak, Filip: Němsko-serbski wšowědny słownik hornjołužiskeje rěče. Donnerhak, Budyšin (1920)
Eksterne wotkazy
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
- Europski kapralc. W: FloraWeb.de. (němsce)