Jan Pětr Jordan
Jan Pětr Jordan (* 15. februara 1818 w Čěškecach pola Hodźija; † 20. meje 1891 we Wienje) bě serbski slawist, publicist a wobchodnik. Wón bě jenički wuznamny zastupjer katolskich Serbow w Serbskim narodnym hibanju do 1848. Jeho pseudonymaj běštej Čěščanski a Wićazec Pětr.
Žiwjenje
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
Narodźi so do Čěškečanskeje kublerskeje swójby jako syn ewangelskeho nana Mikławša Jordana a katolskeje maćerje Marje Koklic z Baćonja.[1] Wot 1831 do 1838 bě chowanc Serbskeho seminara w Praze a wopytowaše tamniši němskorěčny Małostronski gymnazij. Wot 1837 studowaše na Praskej uniwersiće, najprjedy teologiju a wot 1838 slawistiku, mjez druhim pola Václava Hanki.
W młodych lětach hač do rewolucije 1848 wěnowaše so hłownje serbstwu a słowjanstwu, zběraše ludowe pěsnički, załoži nowiny „Jutnička“ a běše w rewoluciskim lěće sekretar Praskeho Słowjanskeho zjězda.
Dla swojeho nabožinsce měšaneho pochada bě Jordan predestinowany za přewinjenje tehdyšeje šćěpjeńcy hornjoserbskeje rěče do konfesionelneju wariantow, štož wón – před Smolerjom – ze swojej gramatiku Grammatik der wendischserbischen Sprache in der Oberlausitz z lěta 1841 tež spyta. W samsnym lěće přesydli so do Lipska, hdźež skutkowaše wot 1842 do 1848 jako lektor za słowjanske rěče a literatury při Lipšćanskej uniwersiće. W lěće 1843 promowowaše wo hornjoserbskej gramatice a samsne lěto woženi so z Rosaliju Wilhelminu Sauer (* 1821) z Weißenfelsa. W Lipsku załoži prěni němskorěčny slawistiski časopis, Jahrbücher für slavische Literatur, Kunst und Wissenschaft, kotryž wudawaše najprjedy sam a pozdźišo hromadźe ze Smolerjom.
Po swojim wobdźělenju při Słowjanskim zjězdźe zhubi swój lektorat w Lipsku, bu ze Sakskeje wupokazany a přesydli so wróćo do Prahi, hdźež dźěłaše wuspěšnje jako předewzaćel. 1859 wolichu jeho za předsydu Praskeje předewzaćelskeje a wikowanskeje komory. W lěće 1868 wopušći Prahu a poda so k synej do Wiena, hdźež 1891 zemrě. Jan Pětr Jordan měješe štyri dźěći, synow Eduarda (* po 1848) a Arthura (1852–1916) a dźowce Ludmilu (1844–1924/25) a Rosaliju. Dalšej dźěsći Arnošt a Pawoł zemrěštaj hižo w zažnym dźěćatstwje. Potomnicy Arthura Jordana bydla dźensa wokoło Chicaga w Zjednoćenych statach.[1]
Wot lěta załoženja 1847 do 1850 bě Jan Pětr Jordan čłon Maćicy Serbskeje. W Budyšinje je so dróha blisko dwórnišća po nim pomjenowała.
Žórła
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]- ↑ 1,0 1,1 Jan Cyž: Něšto wo swójbje a potomstwu Jana Pětra Jordana. W: Lětopis, rjad A, 26 (1979) 2, str. 183–186.
Wotkazaj
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
- Serbski institut: Biografien zur sorbischen Volkskunde (Biografije k serbskej ludowědźe) na serbski-institut.de (němsce)
- Michał Nuk: Jordan, Jan Pětr. W Sakskej biografiji na saebi.isgv.de
- Wikisource: Jahrbücher für slawische Literatur, Kunst und Wissenschaft