K wobsahej skočić

Kito Lorenc

Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije
Kito Lorenc (2013)

Kito Lorenc (* 4. měrca 1938 w Slepom, † 24. septembra 2017 w Budyšinje) bě serbski basnik, spisowaćel, přełožowar a esejist. Wón płaći jako jedyn z najwuznamnišich serbskich awtorow přitomnosće.

Žiwjenje

[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Kito Lorenc – wnuk serbskeho spisowaćela Jakuba Lorenca-Zalěskeho a bratr dźiwadźelnika Michała Lorenca – wopytowaše wot 1952 do 1956 Serbsku wyšu šulu w Choćebuzu a studowaše wot 1956 do 1961 slawistiku a pedagogiku w Lipsku. Mjez 1961 a 1972 běše Lorenc sobudźěłaćer Instituta za serbski ludospyt w Budyšinje a bě wot 1972 do 1979 jako dramaturg při Statnym serbskim ludowym ansamblu w Budyšinje přistajeny. Kito Lorenc bě čłon PEN-centruma Němskeje a Sakskeje akademije wuměłstwow. Wón skutkowaše wot lěta 1979 jako swobodny spisowaćel a bydleše we Wuježku pod Čornobohom.

Lorenc běše wot lěta 1973 do 2014 wudawaćel rjadu Serbska poezija, w kotrymž so hornjo- a delnjoserbske basnje spisowaćelow w jednotliwej abo we wobsahowej zběrce wozjewja. Rjad wuńdźe w Ludowym nakładnistwje Domowina.

Lorencowy row na Bukečanskim kěrchowje

Jeho row nadeńdźe so na starym kěrchowje w Bukecach.

Myta a wuznamjenjenja

[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Kitej Lorencej so spočatk nowembra 2008 „Kluč Smederejeva“, najwuznamniše serbiske mjezynarodne myto poezije,[1] 18. decembra 2008 titul čestneho doktora fakulty rěčnych, literarnych a kulturnych wědomosćow TU Drježdźany,[2] 17. januara 2009 Lessingowe myto Swobodneho stata Sakskeje, za kotrež bu wot sakskeje ministerki za wuměłstwo Eva-Maria Stangowej pomjenowany,[3] 23. junija 2012 Myto Petrarcy Huberta-Burdoweje załožby a 2016 Myto Christiana Wagnera spožči.

Nimo toho dósta Lorenc Hermanna Hesseowy stipendij (Calw, 1997), Heinricha Mannowe myto (1991), Myto Ćišinskeho (1990), Heinricha Heineho myto (1974) a dwójce Literarne myto Domowiny (1962, 1968).

Twórby (wuběr)

[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
  • Zymny kut. Basnje a smorženki. Z dodawkom čěskeje poezije Kyrkonošow, LND 2016.
  • Der zweiseitige Beitrag/Wěsty dwustronski přinošk. LND 2015, ISBN 978-3-7420-2326-1.
  • Windei in der Wasserhose des Eisheiligen. Gedichte und Schmungks, poetenladen 2015, ISBN 978-3-940691-66-8.
  • Im Filter des Gedichts. Essays, Gespräche, Notate. Přez křidu basnje. Eseje, rozmołwy, nastawki. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 2013, ISBN 978-3-7420-2256-1.
  • Gedichte. Ausgewählt und mit einem Vorwort versehen von Peter Handke. Suhrkamp Verlag, Berlin 2013 ISBN 978-3-518-22476-2.
  • Nach Morau, nach Krokau. Gereimtes und Ungereimtes für Kinder und Enkel. Wieser Verlag, Klagenfurt 2011, ISBN 978-3-85129-912-0.
  • Podomk. Basnje a druha nadoba z dwanatka lět. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 2010, ISBN 978-3-7420-2161-8.
  • Erinnerung an eine Nacht im Freien. Gedichte. Wieser Verlag, Klagenfurt 2009, ISBN 978-3-85129-841-3.
  • kepsy-barby/Fehlfarben. Gedichte. sorbisch/deutsch. Paul Alfred Kleinert (wud.), Verlag der Nessing'schen Buchdruckerei, Berlin-Adlershof 2005.
  • Die wendische Schiffahrt. Zwei Dramen. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 2004, ISBN 3-7420-1988-0.
  • Achtzehn Gedichte der Jahre 1990-2002. Auswahl von Manfred Peter Hein, Verlag Ulrich Keicher, Warmbronn 2003, ISBN 3-932843-48-7.
  • Die Unerheblichkeit Berlins. Texte aus den Neunzigern. Buch&Media, Mnichow 2002, ISBN 3-935877-21-8.
  • Zungenblätter. Gedichte und Nachdichtungen. Paul Alfred Kleinert (wud.), Verlag Un Art Ig, Aschersleben 2002, ISBN 3-9807613-3-9.
  • An einem schönbemalten Sonntag. Gedichte zu Gedichten. Edition Thanhäuser, Ottensheim a. d. Donau 2000, ISBN 3-900986-43-6.
  • Suki w zakach. Basnje, basnje-njebasnje, přebasnjenja. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 1998, ISBN 3-7420-1736-5.
  • Terra budissinensis. (Kito Lorenc, Rudolf Hartmetz a Hans Mirtschin), Lusatia, Budyšin 1997, ISBN 3-929091-44-5.
  • Kołbas. Trysk z dwěmaj kóncomaj. Po wšelakich serbskich žórłach. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 1994, ISBN 3-7420-1522-2.
  • Gegen den großen Popanz. Aufbau-Verlag, Berlin 1990, ISBN 3-351-01761-8
  • Ty porno mi. Tajke a wonajke basnje. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 1988, ISBN 3-7420-0241-4.
  • Flurbereinigung. Gedichte. Aufbau-Verlag, Berlin 1988, ISBN 3-351-00935-6.
  • Rymarej a dyrdomdej. Poł kopy basni a tři basnički dźěćom a dźědam, dźowkam a wowkam. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 1985.
  • Wortland. Gedichte aus zwanzig Jahren. Reclam, Lipsk 1984, RUB 1052.
  • Die Rasselbande im Schlamassellande. Gedichte für Robert und Jacob und andre Kindsköpfe. Der Kinderbucherverlag, Berlin 1983.
  • Flurbereinigung. Gedichte. Aufbau-Verlag, Berlin 1973.
  • Kluče a puće. Basnje z lět 1962-1968 z dodawkom spěwow. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 1971.
  • Nowe časy – nowe kwasy. Basnje ze studentskich lět. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 1962.

Jako wudawaćel

[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
  • Das Meer Die Insel Das Schiff. Sorbische Dichtung von den Anfängen bis zur Gegenwart. (Antologija), Wunderhorn Verlag, Heidelberg 2004, ISBN 3-88423-225-8.
  • Serbska čitanka. Sorbisches Lesebuch. Reclam, Lipsk 1981.
  • Swětło, prawda, swobodnosć. Antologija serbskeho demokratiskeho basnistwa. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 1963.
  • Serbska poezija – rjad sp znatych a njeznatych awtorow, basnikow, prěnje wudaće basnje Miny Witkojc (1973) a poslednje  čisło 60 „Dolnoserbska romantika“ (2014).

Jako přełožowar

[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
  • Jurij Chĕžka: Die Erde aus dem Traum. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 2002, ISBN 3-7420-1919-8.
  • Handrij Zejler: Der betreßte Esel. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 2004 ISBN 3-7420-1964-3.
  • Handrij Zejler: Serbske fabule. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 1966.
  • Mina Witkojc: Po pućach časnikarki. Přełožk do hornjoserbšćiny, Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 1964.

Słuchokniha

[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
  • W: Dichtung des 20. Jahrhunderts: Meine 24 sächsischen Dichter. Wud. Gerhard Pötzsch, cejdejce, Militzke Verlag, Lipsk 2009, ISBN 9783861899358.

Literatura

[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
  • Walter Koschmal: Der Dichter – Kito Lorenc – dazwischen. LND 2018, ISBN 978-3-7420-2497-8, 250 str.
  • Franc Šěn: Kito Lorenc. Personalna bibiliografija - Personalbibliographie. Serbski institut, 2018, 164 str.

Wotkazaj

[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Žórła

[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
  1. ↑ Cottbus.de: Kito Lorenc jo dostał myto „Kluc wót Smedereva“. Serbske wokno, 02.12.2008. (Wotwołana 29. nowembra 2014.) (delnjoserbsce)
  2. ↑ Ljubisa Simic: Kito Lorenc erhält Ehrendoktorwürde der TU Dresden. Choćebuz, 12. decembra 2008. (Wotwołana 29. nowembra 2014.) (němsce)
  3. ↑ Sächsisches Staatsministerium für Wissenschaft und Kunst, Pressemeldung: Kito Lorenc erhält Lessing-Preis des Freistaates Sachsen 2009. Drježdźany 13.07.2008. (Wotwołana 29. nowembra 2014.) (němsce)
Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije