Wopiči chlěbowc
| |
| Afriski wopiči chlěbowc (Adansonia digitata) | |
| systematika | |
|---|---|
| Domena | Eukaryoty |
| Swět | Rostlinstwo |
| Rosidy Eurosidy II | |
| rjad: | (Malvales) |
| swójba: | Šlězowe rostliny (Malvaceae) |
| podswójba: | Bombacoideae |
| ród: | Wopiči chlěbowc[1][2] |
| wědomostne mjeno | |
| Adansonia | |
| L. | |
Wopiči chlěbowc (Adansonia) je ród z podswójby Bombacoideae znutřka swójby šlězowych rostlinow (Malvaceae).
Wopis
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Ród wobsahuje 15 družinow. Družiny su štomy, kotrež docpěja wysokosć wot hač do 20 m. Zdónki su stołpojte hač blešojte, wodu składuja a móžeja tołstosć wot hač do 10 m docpěć.
W tropiskim suchim počasu zwjetša łisćo wotmjetuja. Łopjena su pjerite.
Cremebarbne, wulke kćenja so jenož po nocach puknu. Wone dele wisaja a wot njetopyrjow wopróšuja, kotrež nektar jědźa.
Wulke płody su owalne a wobsahuja kisałe, jědźne płodowe mjaso.
Rozšěrjenje
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Družiny su na Madagaskarje, w Africe a w sewjernej Awstraliji rozšěrjene.
Systematika
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
Zwonkowna systematika
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Antoine-Laurent de Jussieu přirjadowaše Adansonia w lěće 1789 wot njeho nominowanej swójbje šlězowych rostlinow (Malvaceae).[3] Wot Karla Kuntha bu w lěće 1822 dźesać rodow, pod tym Adansonia, do swójby de:Wollbaumgewächse (Bombacaceae) wurjadowane.[4] Dźensa so Adansonia jako podswójba Bombacoideae šlězowych rostlinow wodźe a je tam do tribusa Adansonieae zarjadowana.
Adansonia je jara najskerje monofyletiska.[5]
Znutřkowna systematika
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Typusowa družina roda je Adansonia digitata. synonymy su Baobab Adans.[6], Ophelus Lour. [7] a Baobabus Kuntze.[8]
Bénédict Pierre Georges Hochreutiner poddźělowaše w lěće 1908 ród Adansonia po kćenjowych, płodowych a symjenjowych znamjenjach do třoch sekcijow:[9]
- Sekcija Adansonia:
- Afriski wopiči chlěbowc (Adansonia digitata L.)
- Sekcija Brevitubae Hochr.:
- Adansonia grandidieri Baill.
- Adansonia suarezensis H.Perrier
- Sekcija Longitubae Hochr.:
- Adansonia gregorii F.Muell.
- Adansonia madagascariensis Baill.
- Adansonia perrieri Capuron
- Adansonia rubrostipa Jum. & H.Perrier
- Adansonia za Baill.
Nóžki
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]- ↑ Pawoł Völkel: Prawopisny słownik hornjoserbskeje rěče. Hornjoserbsko-němski słownik. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 2005, ISBN 3-7420-1920-1, str. 162, pod hesłom chlěbowc.
- ↑ W internetowym słowniku: Affenbrotbaum
- ↑ Antoine-Laurent de Jussieu: Genera plantarum. Paris 1789, S. 275 online
- ↑ Karl Sigismund Kunth: Nova genera et species plantarum. W: Alexander von Humboldt, Aimé Bonpland, Karl Sigismund Kunth:Voyage aux régions équinoxiales du Nouveau Continent. 1822
- ↑ David A. Baum, Randall L. Small, Jonathan F. Wendel: Biogeography and Floral Evolution of Baobabs (Adansonia, Bombacaceae) as Inferred from Multiple Data Sets. W: Systematic Biology. Band 47, Nr. 2, Juni 1998, S. 181-207 (PDF online)
- ↑ Fam. Pl. ii. 399, 524 (1763);
- ↑ Flora cochinchinensis: sistens plantas in regno Cochinchina nascentes. Quibus accedunt aliæ observatæ in Sinensi imperio, Africa Orientali, Indiæque locis variis. Omnes dispositæ secundum systema sexuale Linnæanum. Ulyssipone S. 412 1790.
- ↑ Revisio Generum Plantarum: vascularium omnium atque cellularium multarum secundum leges nomeclaturae internationales cum enumeratione plantarum exoticarum in itinere mundi collectarum… Leipzig 1891, S. 66 online
- ↑ Annuaire du Conservatoire et du Jardin Botaniques de Genève. 11-12, 1908
Žórła
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]- Botanica, Bäume und Sträucher, Über 2000 Pflanzenporträts, ISBN 978-3-8331-4467-7, strona 67 (němsce)
- Meyers Taschenlexikon Biologie, In 3 Bänden, 1. zwjazk, ISBN 3-411-12013-4, strona 16 (němsce)
Wotkazy
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
Commons: Adansonia – Zběrka wobrazow, widejow a awdiodatajow