Wopiči chlěbowc

Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije
Wopiči chlěbowc
Afriski wopiči chlěbowc (Adansonia digitata)
systematika
Domena Eukaryoty
Swět Rostlinstwo
  Rosidy
Eurosidy II
rjad: (Malvales)
swójba: Šlězowe rostliny (Malvaceae)
podswójba: Bombacoideae
ród: Wopiči chlěbowc[1][2]
wědomostne mjeno
Adansonia
L.
Wobdźěłać
p  d  w

Wopiči chlěbowc (Adansonia) je ród z podswójby Bombacoideae znutřka swójby šlězowych rostlinow (Malvaceae).

Wopis[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Ród wobsahuje 15 družinow. Družiny su štomy, kotrež docpěja wysokosć wot hač do 20 m. Zdónki su stołpojte hač blešojte, wodu składuja a móžeja tołstosć wot hač do 10 m docpěć.

W tropiskim suchim počasu zwjetša łisćo wotmjetuja. Łopjena su pjerite.

Cremebarbne, wulke kćenja so jenož po nocach puknu. Wone dele wisaja a wot njetopyrjow wopróšuja, kotrež nektar jědźa.

Wulke płody su owalne a wobsahuja kisałe, jědźne płodowe mjaso.

Rozšěrjenje[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Družiny su na Madagaskarje, w Africe a w sewjernej Awstraliji rozšěrjene.

Systematika[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Adansonia grandidieri na Madagaskarje.
Adansonia gregorii w zapadnej Awstraliji.

Zwonkowna systematika[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Antoine-Laurent de Jussieu přirjadowaše Adansonia w lěće 1789 wot njeho nominowanej swójbje šlězowych rostlinow (Malvaceae).[3] Wot Karla Kuntha bu w lěće 1822 dźesać rodow, pod tym Adansonia, do swójby de:Wollbaumgewächse (Bombacaceae) wurjadowane.[4] Dźensa so Adansonia jako podswójba Bombacoideae šlězowych rostlinow wodźe a je tam do tribusa Adansonieae zarjadowana.

Adansonia je jara najskerje monofyletiska.[5]

Znutřkowna systematika[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Typusowa družina roda je Adansonia digitata. synonymy su Baobab Adans.[6], Ophelus Lour. [7] a Baobabus Kuntze.[8]

Bénédict Pierre Georges Hochreutiner poddźělowaše w lěće 1908 ród Adansonia po kćenjowych, płodowych a symjenjowych znamjenjach do třoch sekcijow:[9]

Nóžki[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

  1. Pawoł Völkel: Prawopisny słownik hornjoserbskeje rěče. Hornjoserbsko-němski słownik. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 2005, ISBN 3-7420-1920-1, str. 162, pod hesłom chlěbowc.
  2. W internetowym słowniku: Affenbrotbaum
  3. Antoine-Laurent de Jussieu: Genera plantarum. Paris 1789, S. 275 online
  4. Karl Sigismund Kunth: Nova genera et species plantarum. W: Alexander von Humboldt, Aimé Bonpland, Karl Sigismund Kunth:Voyage aux régions équinoxiales du Nouveau Continent. 1822
  5. David A. Baum, Randall L. Small, Jonathan F. Wendel: Biogeography and Floral Evolution of Baobabs (Adansonia, Bombacaceae) as Inferred from Multiple Data Sets. W: Systematic Biology. Band 47, Nr. 2, Juni 1998, S. 181-207 (PDF online)
  6. Fam. Pl. ii. 399, 524 (1763);
  7. Flora cochinchinensis: sistens plantas in regno Cochinchina nascentes. Quibus accedunt aliæ observatæ in Sinensi imperio, Africa Orientali, Indiæque locis variis. Omnes dispositæ secundum systema sexuale Linnæanum. Ulyssipone S. 412 1790.
  8. Revisio Generum Plantarum: vascularium omnium atque cellularium multarum secundum leges nomeclaturae internationales cum enumeratione plantarum exoticarum in itinere mundi collectarum… Leipzig 1891, S. 66 online
  9. Annuaire du Conservatoire et du Jardin Botaniques de Genève. 11-12, 1908

Žórła[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

  • Botanica, Bäume und Sträucher, Über 2000 Pflanzenporträts, ISBN 978-3-8331-4467-7, strona 67 (němsce)
  • Meyers Taschenlexikon Biologie, In 3 Bänden, 1. zwjazk, ISBN 3-411-12013-4, strona 16 (němsce)

Wotkazy[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

 Commons: Adansonia – Zběrka wobrazow, widejow a awdiodatajow
Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije