Wonjaty šlěz
| |
| Wonjaty šlěz (Malva moschata) | |
| systematika | |
|---|---|
| Domena | Eukaryoty |
| Swět | Rostlinstwo |
| Eurosidy II | |
| rjad: | (Malvales) |
| swójba: | Šlězowe rostliny (Malvaceae) |
| podswójba: | (Malvoideae) |
| ród: | Šlěz[1][2] (Malva) |
| družina: | Wonjaty šlěz |
| wědomostne mjeno | |
| Malva moschata | |
| L. (1753) | |
Wonjaty šlěz (regionalnje wonjaty šlez, Malva moschata) je rostlina ze swójby šlězowych rostlinow (Malvaceae).
.jpg)
Wopis
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Wonjaty šlěz je trajne zelo, kotrež docpěwa wysokosć wot 20 hač 80 cm (hač do 1 m). Rostlina je zmjerzkokruta, rosće kerkojće a daloko wustupowace.
Stołpik a łopjena njesu jednore kosmy.
Łopjena
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Delnje łopjena su pjećdźělnje lapate, mjeztym hornje łopjena su hač do spódka rukojće 3-7-dźělne, při čimž jich wotrězki su do wuskich, paskojtych kónčkow rozpačene. Jich powjerch je lěpjaty a kosmaty.
Při rozmlěću mošusojće resp. twarožkojće wonja.
Kćenja
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Kćěje wot junija hač oktobra. Kćenja docpěwaja šěrokosć wot 4 hač 6 cm a steja po jednym hač po třoch we łopjenowych rozporach a w kićach na kóncu stołpika. Krónowe łopješka su róžojtowioletne abo jasnoróžojte z tróšku ćěmnišimi nerwami a docpěwaja dołhosć wot 2 hač 4 cm. Zwonka pjećłopješkoweho kelucha ma tři lancetojte łopješka, kotrež su 3-5 raz tak dołhe kaž šěroke, a docpěwaja dołhosć wot 3 hač 5 mm a su na spódku z keluchom zrosćene.
Kćenja a zwjadnjene młode rostliny słabje po mošusu wonja.
Sorta Alba njese běłe kćenja.
Płody
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Dźělpłody su na chribjeće sylnje kosmate.
Stejnišćo
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Rosće na suchich, słónčnych łukach a pastwach, nadróžnych kromach a skłoninach. Preferuje zwjetša małowapnate pódy na třóšku ćoplišich stejnišćach.
Rozšěrjenje
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Rostlina je w srjedźnej a južnej Europje rozšěrjena.
Nóžki
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]- ↑ Pawoł Völkel: Prawopisny słownik hornjoserbskeje rěče. Hornjoserbsko-němski słownik. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 2005, ISBN 3-7420-1920-1, str. 506.
- ↑ W internetowym słowniku: Malve
Žórła
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]- Botanica, Einjährige und mehrjährige Pflanzen, Über 2000 Pflanzenporträts, ISBN 978-3-8331-4469-1, strona 546 (němsce)
- Schauer - Caspari: Pflanzenführer für unterwegs, ISBN 978-3-8354-0354-3, 2. nakład, 2008, strona 208 (němsce)
- Spohn, Aichele, Golte-Bechtle, Spohn: Was blüht denn da? Kosmos Naturführer (2008), ISBN 978-3-440-11379-0, strona 42 (němsce)
- Kral, Jurij: Serbsko-němski słownik hornjołužiskeje rěče. Maćica serbska, Budyšin (1927)
- Rězak, Filip: Němsko-serbski wšowědny słownik hornjołužiskeje rěče. Donnerhak, Budyšin (1920)
Eksterne wotkazy
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
- Wonjaty šlěz. W: FloraWeb.de. (němsce)