Wšědna kisyca

Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije
Wšědna kisyca
Wšědna kisyca (Berberis vulgaris)
systematika
Domena Eukaryoty
Swět Rostlinstwo
rjadownja: Krytosymjenjak (Magnoliopsida)
  Eudikotyledoneny
rjad: (Ranunculales)
swójba: Kisycowe rostliny (Berberidaceae)
ród: Kisyca[1][2][3] (Berberis)
družina: Wšědna kisyca
wědomostne mjeno
Berberis vulgaris
L.
Wobdźěłać
p  d  w

Wšědna kisyca (Berberis vulgaris) je kerk ze swójby kisycowych rostlinow (Berberidaceae). Dalše serbske mjena su čerwjene kitki, kisałe jahodki, kisały ćerń[4].

Wopis[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Kwětnistwo

Wšědna kisyca je kerk, kotryž docpěwa wysokosć wot 3 m. Wona njese 1-7-dźělne ćernje na hałuzach.

Rostlina je nachwilny hosćićel žitneho čorneho womjatka.

Łopjena[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Łopjena su w lěće zelene, zubate, wopak jejkojte a docpěwaja dołhosć wot 2 hač do 6 cm. Jich kroma je sćeńka kałaće zubate.

Kćenja[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Kćěje wot apryla hač do junija. Swětłožołte kćenja steja w čumpatych, wisacych kićach a sylnje wonja, ale skerje njepřijomnje. Wone wobsteji ze šěsć krónowych a ze šěsć keluškowych łopješkow.

Płody[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Płody su čerwjene jahody, kotrež docpěwaja dołhosć wot 8 hač do 11 mm. Zrałe jahody su njejědojte a jara kisale słodźa.

Stejnišćo[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Rosće na lěsnych kromach, w žiwych płotach, w kerčinach a w swětłych chójnowych lěsach. Preferuje wutkate, w lěće ćopłe pódy.

Rozšěrjenje[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Rostlina je předewšěm w srjedźnej a južnej Europje, sewjernje hač do južneje Skandinawiskeje rozšěrjena.

Wužiwanje[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Podobna družina[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

  • Thunbergowa kisyca (Berberis thunbergii) ma 1-2 cm dołhe łopjena, kotrež su mjenje bóle cyłokromne. Kćenja a płody steja po dwěmaj hač po štyrjoch jedyn při druhim. Płody su jědojte.

Nóžki[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

  1. Pawoł Völkel: Prawopisny słownik hornjoserbskeje rěče. Hornjoserbsko-němski słownik. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 2005, ISBN 3-7420-1920-1, str. 193.
  2. W internetowym słowniku: Berberitze
  3. W internetowym słowniku: Sauerdorn
  4. Jurij Kral: Serbsko-němski słownik hornjołužiskeje serbskeje rěče, Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 2003, ISBN 3-7420-0313-5, str. 29, pod hesłom ćerń.

Žórła[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

  • Schauer - Caspari: Pflanzenführer für unterwegs, ISBN 978-3-8354-0354-3, 2. nakład, 2008, strona 448 (němsce)
  • Spohn, Aichele, Golte-Bechtle, Spohn: Was blüht denn da? Kosmos Naturführer (2008), ISBN 978-3-440-11379-0, strona 394 (němsce)
  • Brankačk, Jurij: Wobrazowy słownik hornjoserbskich rostlinskich mjenow na CD ROM. Rěčny centrum WITAJ, wudaće za serbske šule. Budyšin 2005.
  • Kubát, K. (Hlavní editor): Klíč ke květeně České republiky. Academia, Praha (2002)
  • Lajnert, Jan: Rostlinske mjena. Serbske. Němske. Łaćanske. Rjadowane po přirodnym systemje. Volk und Wissen Volkseigener Verlag Berlin (1954)
  • Rězak, Filip: Němsko-serbski wšowědny słownik hornjołužiskeje rěče. Donnerhak, Budyšin (1920)

Eksterne wotkazy[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Commons
Commons
Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije