Wšědna štwórica
| |
| Wšědna štwórica (Paris quadrifolia) | |
| systematika | |
|---|---|
| Domena | Eukaryoty |
| Swět | Rostlinstwo |
| rjadownja: | Krytosymjenjak (Magnoliopsida) |
| Monokotyledony | |
| rjad: | (Liliales) |
| swójba: | Kichawowe rostliny (Melianthaceae) |
| ród: | Štwórica[1] (Paris) |
| družina: | Wšědna štwórica |
| wědomostne mjeno | |
| Paris quadrifolia | |
| L. | |
Wšědna štwórica (Paris quadrifolia) je rostlina ze swójby kichawowych rostlinow (Melianthaceae).
Po někotrych žórłach so swójbje štwóricowych rostlinow (Trilliaceae) přirjaduje.
Wopis
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
Wšědna štwórica docpěje wysokosć wot 10 hač do 40 cm.
Stołpik a łopjena
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Stołpik je nahi a njese na kónčku štyri, rědko pjeć abo šěsć w mutličkach stejacych, sedźacych, eliptiskich, syćožiłkowych łopjenow. Wone docpěja dołhosć wot hač do 10 cm.
Kćenja
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Kćěje wot meje hač do junija. Zelene kćenje je nakónčne, dołho stołpikate. Zwonkowne 4 kćenjowe łopješka su jejko-lancetojte a docpěja dołhosć wot 2 hač do 3 cm a šěrokosć wot hač do 5 mm. Znutřkowne łopješka su tróšku krótše a wuže. Próšniki su žołte a dołhe. Płódniki su wulke a čornomódre.
Płody
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Płód je čorna, šědźiwiznojta, jara jědojta jahoda. Wona docpěje šěrokosć wot 1 cm.
Maćizny
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Rostlina wobsahuje saponiny.
Stejnišćo
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Rosće we łučinowych lěsach, dubowych, bukowych a jehlinowych měšanych lěsach. Mam radšo wutkate, humusowe pódy.
Rozšěrjenje
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Wužiwanje
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Nóžki
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Žórła
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]- Schauer - Caspari: Pflanzenführer für unterwegs, ISBN 978-3-8354-0354-3, 2. nakład, 2008, strona 342 (němsce)
- Spohn, Aichele, Golte-Bechtle, Spohn: Was blüht denn da? Kosmos Naturführer (2008), ISBN 978-3-440-11379-0, strona 374 (němsce)
- Brankačk, Jurij: Wobrazowy słownik hornjoserbskich rostlinskich mjenow na CD ROM. Rěčny centrum WITAJ, wudaće za serbske šule. Budyšin 2005.
- Kubát, K. (Hlavní editor): Klíč ke květeně České republiky. Academia, Praha (2002)
- Lajnert, Jan: Rostlinske mjena. Serbske. Němske. Łaćanske. Rjadowane po přirodnym systemje. Volk und Wissen Volkseigener Verlag Berlin (1954)
- Rězak, Filip: Němsko-serbski wšowědny słownik hornjołužiskeje rěče. Donnerhak, Budyšin (1920)
Eksterne wotkazy
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
- Wšědna štwórica. W: FloraWeb.de. (němsce)
- Rozšěrjenska mapa za Němsku při Floraweb (němsce)