Tatarski klon
| |
| Tatarski klon (Acer tataricum) | |
| systematika | |
|---|---|
| Domena | Eukaryoty |
| Swět | Rostlinstwo |
| Eurosidy II | |
| rjad: | (Sapindales) |
| swójba: | Mydłowcowe rostliny (Sapindaceae) |
| podswójba: | Jěrowcowe rostliny (Hippocastanoideae) |
| ród: | Klon[1][2] (Acer) |
| družina: | Tatarski klon |
| wědomostne mjeno | |
| Acer tataricum | |
| L. | |
Tatarski klon (Acer tataricum) je kerk abo štom ze swójby mydłowcowych rostlin (Sapindaceae).
Po druhich žórłach zarjaduje so do swójskeje swójby klonowych rostlinow (Aceraceae).
Wopis
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Tatarski klon je kerk abo štom, kotryž docpěje wysokosć wot 5 hač do 7 m. Rostlina je zmjerzkokruta.
Króna je wotewrjena. Zdónk je niski. Skora je brunje hładka, pozdźišo jasnišo šmórnjena.
Łopjena
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Přećiwostejne, błyšćace, zelene, dołho stołpikate łopjena su zwjetša njelapate, druhdy njejasnje lapate a jejkojte. Wone docpěja dołhosć wot 6 hač 10 cm. Jich kroma je rězana. Wone su na hornim boku słabje zelene a na delnim boku najmjenje podłu hłownych nerwow kosmate.
Nazymske barbjenje je jaskrawje čerwjene abo oranžočerwjene.
Kćenja
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Kćěje wot apryla hač do meje. Małe, běłojte, přijomnje wonjace kćenja steja w bohatej ličbje w zrunanych abo rozpřesćěranych pakićach. Wone so hakle po łopjenach jewja a su předewšěm dwusplažne.
Płody
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Płody su worjechowe płody, kotrež njesu intensiwnje čerwjenej křidlešce, kotrejž jara wótrokućikaće jedyn k druhemu stejitej.
Stejnišćo a rozšěrjenje
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Rostlina je w južnej Europje rozšěrjena, předewšěm na za čas lěta suchim panoniskim lěsnym stepowym regionje, kotryž so hač do sewjerowuchodneje Awstriskeje wupřestrěja. Na sewjer wot Alpow so často jako parkowy štom, druhdy jako nadróžny štom plahuje.
Ma radšo wapnite, suche abo włóžne, wutkate pódy na přirěčnych brjohach a na skalnych zwisach.
Wužiwanje
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Poddružina
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Družina ma štyri poddružiny.
Acer tataricum ssp. ginnala ma třilapate łopjena, kotrychž srjedźna lapa je zwjetša jasnje wjetša. Jeho kćenja su nazeleń běłe. Płodowe křidleški su čerwjenojte a steja nimale paralelnje.
Pochadźa z wuchodneje Azije. Rosće na słónčnych stejnišćach.
Nóžki
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]- ↑ Pawoł Völkel: Prawopisny słownik hornjoserbskeje rěče. Hornjoserbsko-němski słownik. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 2005, ISBN 3-7420-1920-1, str. 196.
- ↑ W internetowym słowniku: Ahorn
Žórła
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]- Botanica, Bäume und Sträucher, Über 2000 Pflanzenporträts, ISBN 978-3-8331-4467-7, strona 65 (němsce)
- Bruno P. Kremer: Steinbachs Naturführer Bäume & Sträucher, ISBN 978-3-8001-5934-5, strona 150 (němsce)
- Mayer, Schwegler: Welcher Baum ist das?, Bäume, Sträucher, Ziergehölze, ISBN 978-3-440-11273-1, strona 58, jako Tataren-Ahorn (Acer tartaricum), strona 76, jako poddružina Feuer-Ahorn (Acer tataricum ssp. ginnala) (němsce)
- Brankačk, Jurij: Wobrazowy słownik hornjoserbskich rostlinskich mjenow na CD ROM. Rěčny centrum WITAJ, wudaće za serbske šule. Budyšin 2005.
- Kubát, K. (Hlavní editor): Klíč ke květeně České republiky. Academia, Praha (2002)
- Lajnert, Jan: Rostlinske mjena. Serbske. Němske. Łaćanske. Rjadowane po přirodnym systemje. Volk und Wissen Volkseigener Verlag Berlin (1954)
- Rězak, Filip: Němsko-serbski wšowědny słownik hornjołužiskeje rěče. Donnerhak, Budyšin (1920)
 |
Tutón nastawk resp. wotrězk hišće ma wobsahowe mjezoty: faluja někotre poddružiny. Hlej de:Tatarischer Steppen-Ahorn. Pomhaj Wikipediju, z tym ty jón rozšěriš a nětko wudospołniš. |