Ryzawa
| ||
| Wopon | ||
|---|---|---|
| ||
| Zakładne daty | ||
| stat |  Němska
| |
| zwjazkowy kraj |  Sakska
| |
| wokrjes | Mišnjanski | |
| wysokosć | 109 metrow n.m.hł. | |
| přestrjeń | 58,91 km² | |
| wobydlerstwo | 29.127 (31. dec 2023)[1] | |
| hustosć zasydlenja | 494 wob. na km² | |
| póstowe čisła | 01587, 01589, 01591, 01594 | |
| předwólba | (+49) 03525 | |
| awtowa značka | MEI, GRH, RG, RIE | |
| Politika a zarjadnistwo | ||
| wyši měšćanosta | Marco Müller (CDU) | |
| adresa | Rathausplatz 1 01589 Riesa | |
| webstrona | www.riesa.de | |
| Połoženje w Sakskej | ||
 | ||
wikidata: Ryzawa (Q8775)
| ||
Ryzawa[2] (němsce Riesa; serbsce tež Rěža) je sakske wulke wokrjesne město w Mišnjanskim wokrjesu. Leži při Łobju na sewjeru swobodneho stata, blisko braniborskeje hranicy. Město namaka so w rěčnym wobłuku Łobja při wuliwje rěčki Dolnica, něhdźe 45 km sewjerozapadnje Drježdźan a 60 km wuchodnje Lipska.
Prěnjotnje słowjanske sydlišćo při rěce naspomni so prěni raz w lěće 1119 jako Reszoa[3] (słowjansce Rězowe) w pismje bamža Calixta II. składnostnje poswjećenja prěnjeho klóštra Mišnjanskeho markhrabinstwa. Dźensniša forma městnostneho mjena bu najprjedy w lěće 1451 wužiwana. 1623 dósta Ryzawa měšćanske prawa, kotrež so pak bórze zaso zhubja. Hač do natwarjenja železniskeje čary w 19. lětstotku a z tym zwjazaneho spěšneho wuwiwanja wosta Ryzawa relatiwnje njewuznamne wikowanske sydlišćo, potom dóstanje w lěće 1859 znowa status města - wot lěta 1952 samo wokrjesneho města. Do dźensnišeho leži město při železniskimaj čaromaj Berlin-Kamjenica a Drježdźany-Lipsk.
Wyši měšćanosta Ryzawy je wot 2014 Marco Müller (CDU).
Nadregionalnje znate je město tež dla tam produkowanych nudlow (Riesaer Teigwaren) a šwabličkow. W časach NDR bě Ryzawa sydło najwjetšeho metalurgiskeho kombinata republiki, kotryž měješe wokoło 13.000 sobudźěłaćerjow.
Wotkaz
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
Commons: Ryzawa – Zběrka wobrazow, widejow a awdiodatajowŽórła
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]- ↑ Aktualne ličby wobydlerstwa po gmejnach 2023; Statistiski krajny zarjad Sakskeje
- ↑ Jurij Kral: Serbsko-němski słownik hornjołužiskeje rěče. Maćica Serbska, Budyšin 1927.
- ↑ Ryzawa w Digitalnym stawizniskim zapisu městnow Sakskeje (němsce)
Cytań (Zeithain) | Diera-Zehren | Ebersbach | Glaubitz | Gröditz | Hirschstein | Hłomač (Lommatzsch) | Käbschütztal | Ketzerbachtal | Klipphausen | Kosowiki (Coswig) | Lampertswalde | Leuben-Schleinitz | Mišno | Moritzburg | Niederau | Nosyn (Nossen) | Nünchritz | Priestewitz | Radeburg | Radobyle (Radebeul) | Röderaue | Ryzawa (Riesa) | Schönfeld | Stauchitz | Strjela (Strehla) | Thiendorf | Weinböhla | Wulki Hojn (Großenhain) | Wülknitz