Pyšny indigo
| |
| Pyšny indigo (Amorpha fruticosa) | |
| systematika | |
|---|---|
| Domena | Eukaryoty |
| Swět | Rostlinstwo |
| Rosidy Eurosidy I | |
| rjad: | (Fabales) |
| swójba: | Łušćinowcy (Fabaceae) |
| tribus: | Amorpheae |
| ród: | (Amorpha) |
| družina: | Pyšny indigo |
| wědomostne mjeno | |
| Amorpha fruticosa | |
| L. | |
Pyšny indigo (Amorpha fruticosa) je rostlina ze swójby łušćinowcow (Fabaceae).
Wopis
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
Hałuzy. łopjena. kwětnistwo. kćenja.
Pyšny indigo je zrunany kerk, kotryž docpěje wysokosć wot 1 hač do 3 m. Jeho młode wurostki su mjechko kosmate, pozdźišo so pak wobnažuja.
Łopjena
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Měnjate łopjena su 9ličbnje hač 25ličbnje njeporowje pjerite a docpěja dołhosć wot hač do 30 cm. Jich stołpik docpěje dołhosć wot 2 hač do 4 cm. Łopješka su dołhojće-owalne hač eliptiske, njesu prědku krótki kałačowy kónčk a docpěja dołhosć wot 1,5 hač do 4 cm. Jich kroma je hładka. Na delnim boku na spočatku su swětłošěrje kosmate, ale so skoro wobnažuja.
Pódlanske łopješka su wusko-linealne a hižo krótko po rozwiću łopjenow wotpadnu.
Kćenja
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Kćěje wot junija hač do awgusta, rědko hač do septembra. Kćenja su małke a steja w 7 hač 15 cm dołhich, zrunanych, nakónčnych kićach abo dwójnych kićach. Jenož šěroka chorhojčka eksistuje wot typiskich krónowych łopješkow, mjeztym zo pódlanskej křidlešce a čołmik faluja. Wona je purpurmódra hač módrowioletna. Próšniki su žołte.
Płody
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Płody njejsu typiske łušćiny, ale jednosymjenjowe, nabok wopłonjene, zmoršćene worješki. Jich sćěna je hruba.
Stejnišćo
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Rosće w swětłych lisćowych lěsach, na kromach, w prerijach a w suchich kerčinach. Ma radšo suche pódy.
Rozšěrjenje
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Pochadźa originalnje z kontinentalnych regionow sewjerneje Ameriki, wot Kanady hač do Floridy a Mexika.
Synonymy
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]- Amorpha elata Hayne
- Amorpha fragrans Sweet
- Amorpha fruticosa var angustifolia Pursh
- Amorpha fruticosaf. crispa (G.Kirchn.) C.K.Schneid.
- Amorpha fruticosa var crispa G.Kirchn.
- Amorpha fruticosa var tennesseensis (Shuttlew. ex Kunze) E.J.Palmer
- Amorpha tennessensis Shuttlew. ex Kunze
- Amorpha virgata Small
Wužiwanje
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Rostlina so jako pyšnu drjewinu plahuje.
Žórła
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]- Steinbachs Großer Pflanzenführer, ISBN 978-3-8001-7567-3, strona 328 (němsce)
- Brankačk, Jurij: Wobrazowy słownik hornjoserbskich rostlinskich mjenow na CD ROM. Rěčny centrum WITAJ, wudaće za serbske šule. Budyšin 2005.
- Kubát, K. (Hlavní editor): Klíč ke květeně České republiky. Academia, Praha (2002)
- Lajnert, Jan: Rostlinske mjena. Serbske. Němske. Łaćanske. Rjadowane po přirodnym systemje. Volk und Wissen Volkseigener Verlag Berlin (1954)
- Rězak, Filip: Němsko-serbski wšowědny słownik hornjołužiskeje rěče. Donnerhak, Budyšin (1920)
Eksterne wotkazy
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
Commons: Amorpha fruticosa – Zběrka wobrazow, widejow a awdiodatajow- Zapisk př GRIN (jendź.)
- Pyšny indigo. W: FloraWeb.de. (němsce)
- Rozšěrjenska mapa za Němsku při Floraweb (němsce)