Poprad
| ||
| Wopon | ||
|---|---|---|
| ||
| Zakładne daty | ||
| stat |  Słowakska
| |
| kraj |  Prešov
| |
| wysokosć | 672 metrow n.m.hł. | |
| přestrjeń | 63,04 km² | |
| wobydlerstwo | 51.486 (2017) | |
| hustosć zasydlenja | 816,7 wob./km² | |
| póstowe čisło | 058 01 | |
| předwólba | (+421) 52 | |
| webstrona | poprad.sk | |
Poprad (madźarsce Poprád; němsce Deutschendorf) je słowakske město pod Wysokimi Tatrami. Z něhdźe 51.000 wobydlerjemi je město dźesate najwjetše w Słowakskej.
Geografija[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
Město leži w Podtatranskim kótle južnje Tatrow při rěce ze samsnym mjenom w historiskej krajinje Spiš (němsce Zips) a słuša dźensa do Prešovskeho kraja. Na juhozapadźe nadeńdu so Niže Tatry. 15 kilometrow zapadnje Poprada běži wódny rozwod mjez Baltiskim a Čornym morjom. Centrum města leži we wysokosći wot 670 metrow nad mórskej hładźinu.
Stawizny[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
Dźensniši Poprad nasta hakle w 20. lětstotku přez zjednoćenje do toho samostatnych gmejnow Poprad, Spišská Sobota (Georgenberg), Veľká (Felka), Stráže pod Tatrami (Michelsdorf) a Matejovce (Matzdorf). W lěće 1940 měješe jenož 11.000 wobydlerjow; 1980 hižo 38.000.
Sydlišća dźensnišeho Poprada naspomnichu so k prěnjemu razej pisomnje w lěće 1256, a to pod swojimi słowjanskimi mjenami: Poprad, Forum Sabbathe (Spišská Sobota) a Vylka (Veľká). Hižo 1268 su pak tež jich němske mjena we łaćonskej formje zapisane, a to Villa Theutonicalis (Poprad) a Sanctus Georgius (Spišská Sobota). Po napadźe Mongolow lěta 1242 zasydlichu so němscy sydlerjo we wopušćenych wjeskach, tak zo běše wjetšina ludnosće wot toho časa němskorěčna. Spišská Sobota dósta jako prěnje z Popradskich sydlišćow měšćanske prawa.
Wot 18. lětstotka wuwiwaše so Poprad dla swojeje bliskosće k Wysokim Tatram do turistiskeho stejišća. Dalši postup přinjese wotewrjenje železnicy w lěće 1871.
Po Druhej swětowej wójnje bu němske a madźarske wobydlerstwo wućěrjene.
Wobchad[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
Poprad nadeńdźe so při železniskej čarje Žilina–Košice a při awtodróze D1. Mjezynarodne lětanišćo Poprad-Tatry (TAT) je z 718 metrami najwyše ležace w Europje. Z města wjedźe wuskokolijowa Tatranska elektriska železnica do wsow Starý Smokovec, Štrbské Pleso a Tatranská Lomnica w Tatrach.
Wotkazaj[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
Commons: Poprad – Zběrka wobrazow, widejow a awdiodatajow