Lipa
| |
| Slěborna lipa (Tilia tomentosa) | |
| systematika | |
|---|---|
| Domena | Eukaryoty |
| Swět | Rostlinstwo |
| Rosidy Eurosidy II | |
| rjad: | (Malvales) |
| swójba: | Šlězowe rostliny (Malvaceae) |
| podswójba: | Lipowe rostliny (Tilioideae) |
| ród: | Lipa[1][2] |
| wědomostne mjeno | |
| Tilia | |
| L. | |
Lipa[1][2] (Tilia) je ród z podswójby lipowych rostlinow (Tilioideae) znutřka šlězowych rostlinow (Malvaceae).
Wopis
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Lipy su w lěće zelene štomy. Rostliny často pruty wutworja.
Zdónk je tołsty.
Kulojte hač wutrobojte łopjena sedźa na ćeńkich stołpikach. Wone w nazymje spěšnje zažołtnu.
Kćěje w lěće. Małke, wonjace, dwusplažne kćenja su bónčkojte, žołtojte a steja w promjenjach. Kóžde kwětnistwo je z křileškojtym běłojtym nošnym łopješkom zrosćene.
Płody su małke, kulojte, twjerde, zelene worjechowe płody, kotrež jenož jedne symjo wobsahuja.
Rozšěrjenje
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Rostliny su w měrnych regionach Azije, Europy a sewjerneje Ameriki rozšěrjene.
Wužiwanje
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Wjele družinow so rady jako alejowe štomy plahuje, dokelž spěšnje rosće, regularny rěz, ale awtowe wotpłuny relatiwnje derje znjese.
Družiny
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]K tutomu rodej słuša 45 hač 50 družinow.
- ameriska lipa (Tilia americana)
- čerwjena lipa (Tilia rubra)
- japanska lipa (Tilia japonica)
- krimska lipa (Tilia x euchlora)
- nižozemska lipa (Tilia × europaea L. = T. cordata? × T. platyphyllos) (Syn.: T. × intermedia, T. × vulgaris Hayne, T. ×europaea var. pallida Rehder)
- pózdnja lipa (Tilia cordata)
- slěborna lipa (Tilia tomentosa)
- wisata lipa (Tilia petiolaris)
- zažna lipa (Tilia platyphyllos)
Nóžki
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]- ↑ 1,0 1,1 Pawoł Völkel: Prawopisny słownik hornjoserbskeje rěče. Hornjoserbsko-němski słownik. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 2005, ISBN 3-7420-1920-1, str. 238.
- ↑ 2,0 2,1 W internetowym słowniku: Linde
Žórła
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]- Botanica, Bäume und Sträucher, Über 2000 Pflanzenporträts, ISBN 978-3-8331-4467-7, strona 906 (němsce)
- Ulrich Hecker: BLV Handbuch Bäume und Sträucher, ISBN 978-3-8354-0021-4, strony 265 (němsce)