Kimjelčka
|
Tutón nastawk z temu družina je po hesle na druhi nastawk podobny. Druhe hesło kimjelčka (ród) ma temu ród. |
|---|
| |
| Ilustracija kimjelčki (Carum carvi) | |
| systematika | |
|---|---|
| Domena | Eukaryoty |
| Swět | Rostlinstwo |
| Euasteridy II | |
| rjad: | (Apiales) |
| swójba: | Wokołkowe rostliny (Apiaceae) |
| ród: | Kimjelčka (ród) (Carum) |
| družina: | Kimjelčka[1][2] |
| wědomostne mjeno | |
| Carum carvi | |
| L. | |
Kimjelčka[1][2] (Carum carvi) je družina ze swójby wokołkowych rostlinow (Apiaceae). Druhe serbske mjena su kimjelca[3], kumjelca[3] a korwejda[2][3].
Wopis
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Kimjelčka je dwulětna rostlina, kotraž docpěje wysokosć wot 30 hač 80 cm.
Stołpik je rozrosćenje rozhałuzowany a hranity.
Łopjena
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Łopjena su jednory hač dwójce pjerite ze šwižnymi pjeritymi łopješkami, kotrež docpěja šěrokosć wot 1 mm. Delnje bóčne pjera łopjena křiž wutworja.
Kćenja
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Kćěje wot meje hač julija, ale často kćěje druhi raz wot awgusta hač septembra. Wokołki wobsteja z 8 hač 16 rozdźělnje dołho stołpikatych wokołkikow. Krónowe łopješka su wutrobojte, běłe abo róžojte a docpěja šěrokosć wot 2 hač 3 mm. Kćenja docpěja wulkosć wot 3 mm. Wokołki zwjetša nimaja přikrywne łopješka a su wósompruhojte hač šěsnaćepruhojte.
Płody
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Hižo njezrałe płody rozrybowane sylnje a aromatisce wonja. Rozpačny płód wobsteji ze zhibnjenych rjepikatych dźělnych płodow, je jejkojty a docpěje dołhosć wot 3 hač 4 mm.
Stejnišćo
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Rosće na tučnych łukach, tučnych pastwach wosebite w horinach a pućnych kromach. Ma radšo hlinjane a běłohlinowe pódy.
Rozšěrjenje
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Rostlina je w nimale cyłej Europje rozšěrjena.
Wužiće
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Płody polěpša jako korjenina znjesliwosć wot kała a chlěba.
Nóžki
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]- ↑ 1,0 1,1 Pawoł Völkel: Prawopisny słownik hornjoserbskeje rěče. Hornjoserbsko-němski słownik. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 2005, ISBN 3-7420-1920-1, str. 192, pod hesłom "Kümmel".
- ↑ 2,0 2,1 2,2 W internetowym słowniku: Kümmel
- ↑ 3,0 3,1 3,2 Jurij Kral: Serbsko-němski słownik hornjołužiskeje serbskeje rěče, Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 2003, ISBN 3-7420-0313-5, str. 148, pod hesłom "Kümmel".
Žórła
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]- Schauer - Caspari: Pflanzenführer für unterwegs, ISBN 978-3-8354-0354-3, 2. nakład, 2008, strona 86 (němsce)
- Spohn, Aichele, Golte-Bechtle, Spohn: Was blüht denn da? Kosmos Naturführer (2008), ISBN 978-3-440-11379-0, strona 160 (němsce)
anis • bazlik • běły popjer • bołharska paprika • Cayennowy popjer • cimt, skorica • curry • cyblink • čerwjena paprika • čili • čorny popjer • estragon • galgant • hwězdny anis • chrěn • ingwer • jałorc • jědźna sól • jězop • kapry • kardamon • kimjelčka • kobołk • koprica • koprik • koriander • kuchinska nalika • kurkuma • ławrjenc • lawendel • majron • mjatwička • mjedowka • muskatowe kćenje • muskatowy worjech • paprika • pětršilka • piment • poprica • rosmarin • safran • selerij • sezam • tymian • wasabi • wanilja • wegeta • wódrak • zela Provency • zeleny popjer • želbija • žerchej • žonop