Husacy jazyčk
| |
| Husacy jazyčk (Plantago lanceolata) | |
| systematika | |
|---|---|
| Domena | Eukaryoty |
| Swět | Rostlinstwo |
| Asteridy Euasteridy I | |
| rjad: | (Lamiales) |
| swójba: | Putnikowe rostliny (Plantaginaceae) |
| ród: | Putnik[1][2] (Plantago) |
| podród: | (Plantago subg. Psyllium) |
| družina: | Husacy jazyčk[3] |
| wědomostne mjeno | |
| Plantago lanceolata | |
| L. (1753) | |
Husacy jazyčk[3] (Plantago lanceolata) je rostlina ze swójby putnikowych rostlinow. (Plantaginaceae), z roda putnikow (Plantago). Serbske botaniske mjeno je dołhi putnik[3].
.jpg)
Etymologija
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Botaniske mjeno „Plantago“ wotwodźuje so wot łaćonskeho słowa planta. Woznamjenja telko kaž póduš.
Wopis
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Husacy jazyčk je wjacelětna, zelišćowa, naha abo słabje kosmata rostlina, kotraž docpěwa wysokosć wot 5 - 50 cm.
Koruški su jara rozhałužkowane. Korušk docpěwa dołhosć wot 60 centimetrow.
Łopjena
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Łopjena su na spódku stejace w rozetach, šwižnolancetojte, zrunane a maja 3-7 sylnych podołhostnych nerwow. Lisćowe łopjena su kónčkojte a ćeńke.
Kćenja
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Rostlina kćěje wot apryla hač do septembra. Kćenja su jara małe w najprjedy kehelojtych, 3-cm-dołhich, pozdźišo walcoformowych, hač do 6 cm dołhich, dołhostołpikatych kłóskach. Stołpik kćenjowych kłóskow je zrunany a dlěši hač łopjena. Nošne łopjena su kónčkojte a dlěši hač keluch. Keluch a króna su 4-dźělene. Stameny dołho wustupuja.
Płody
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Płód je tobołka, kotraž docpěwa dołhosć mjezy 3 a 3,5 cm a wobsahuje 2 symjeni.
Stejnišćo
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Wón rosće na syčołukach, pastwach, rolach, pućnych kromach a smjećišćach.
Rozšěrjenje
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Husacy jazyčk je w cyłej Europje z wuwzaćom najekstremnišeho sewjera rozšěrjeny. Do wjacorych krajow je zanjeseny. Tohodla dźensniši dźeń je nimale swětodaloko rozšěrjeny.
W rostlinskim lěkowanstwje
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]W rostlinskim lěkowanstwje wužiwaja zelka (Herba Plantaginis lanceolatae). Zběraja zelka wot meja do junija.
Nóžki
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]- ↑ Pawoł Völkel: Prawopisny słownik hornjoserbskeje rěče. Hornjoserbsko-němski słownik. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 2005, ISBN 3-7420-1920-1, str. 409.
- ↑ W internetowym słowniku: Wegerich
- ↑ 3,0 3,1 3,2 W internetowym słowniku: Spitzwegerich
Žórła
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]- GU Maxi-Kompaß Blumen, ISBN 3-7742-3852-9, strona 228 (němsce)
- GU Naturführer Blumen, ISBN 3-7742-1507-3, stronje 230-231 (němsce)
- Dörfler, H.-P., Roselt, Gerhard: Heilpflanzen. Gestern und Heute. Urania, Leipzig - Jena - Berlin 1989 (němsce)
- Kral, Jurij: Serbsko-němski słownik hornjołužiskeje rěče. Maćica serbska, Budyšin (1927)
- Rězak, Filip: Němsko-serbski wšowědny słownik hornjołužiskeje rěče. Donnerhak, Budyšin (1920)
- Völkel, Pawoł: Hornjoserbsko-němski słownik, Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin (1981)
Eksterne wotkazy
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]- jitrocel (sk2.goo.cz) (čěsce)
- Wendys (čěsce)
- wustupowanje (mapa)
- allisa.de (němsce)
