K wobsahej skočić

Husacy jazyčk

Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije
Husacy jazyčk
Husacy jazyčk (Plantago lanceolata)
systematika
Domena Eukaryoty
Swět Rostlinstwo
  Asteridy
Euasteridy I
rjad: (Lamiales)
swójba: Putnikowe rostliny
(Plantaginaceae)
ród: Putnik[1][2] (Plantago)
podród: (Plantago subg. Psyllium)
družina: Husacy jazyčk[3]
wědomostne mjeno
Plantago lanceolata
L. (1753)
Wobdźěłać
p  d  w
Hojenska rostlina

Husacy jazyčk[3] (Plantago lanceolata) je rostlina ze swójby putnikowych rostlinow. (Plantaginaceae), z roda putnikow (Plantago). Serbske botaniske mjeno je dołhi putnik[3].

Kwětnistwo
Symjenja
ilustracija (Jacob Sturm, 1796)

Botaniske mjeno „Plantago“ wotwodźuje so wot łaćonskeho słowa planta. Woznamjenja telko kaž póduš.

Husacy jazyčk je wjacelětna, zelišćowa, naha abo słabje kosmata rostlina, kotraž docpěwa wysokosć wot 5 - 50 cm.

Koruški su jara rozhałužkowane. Korušk docpěwa dołhosć wot 60 centimetrow.

Łopjena su na spódku stejace w rozetach, šwižnolancetojte, zrunane a maja 3-7 sylnych podołhostnych nerwow. Lisćowe łopjena su kónčkojte a ćeńke.

Rostlina kćěje wot apryla hač do septembra. Kćenja su jara małe w najprjedy kehelojtych, 3-cm-dołhich, pozdźišo walcoformowych, hač do 6 cm dołhich, dołhostołpikatych kłóskach. Stołpik kćenjowych kłóskow je zrunany a dlěši hač łopjena. Nošne łopjena su kónčkojte a dlěši hač keluch. Keluch a króna su 4-dźělene. Stameny dołho wustupuja.

Płód je tobołka, kotraž docpěwa dołhosć mjezy 3 a 3,5 cm a wobsahuje 2 symjeni.

Wón rosće na syčołukach, pastwach, rolach, pućnych kromach a smjećišćach.

Husacy jazyčk je w cyłej Europje z wuwzaćom najekstremnišeho sewjera rozšěrjeny. Do wjacorych krajow je zanjeseny. Tohodla dźensniši dźeń je nimale swětodaloko rozšěrjeny.

W rostlinskim lěkowanstwje

[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

W rostlinskim lěkowanstwje wužiwaja zelka (Herba Plantaginis lanceolatae). Zběraja zelka wot meja do junija.

  1. Pawoł Völkel: Prawopisny słownik hornjoserbskeje rěče. Hornjoserbsko-němski słownik. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 2005, ISBN 3-7420-1920-1, str. 409.
  2. W internetowym słowniku: Wegerich
  3. 3,0 3,1 3,2 W internetowym słowniku: Spitzwegerich
  • GU Maxi-Kompaß Blumen, ISBN 3-7742-3852-9, strona 228 (němsce)
  • GU Naturführer Blumen, ISBN 3-7742-1507-3, stronje 230-231 (němsce)
  • Dörfler, H.-P., Roselt, Gerhard: Heilpflanzen. Gestern und Heute. Urania, Leipzig - Jena - Berlin 1989 (němsce)
  • Kral, Jurij: Serbsko-němski słownik hornjołužiskeje rěče. Maćica serbska, Budyšin (1927)
  • Rězak, Filip: Němsko-serbski wšowědny słownik hornjołužiskeje rěče. Donnerhak, Budyšin (1920)
  • Völkel, Pawoł: Hornjoserbsko-němski słownik, Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin (1981)

« Husacy jazyčk » w druhich projektach Wikimedije:

Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije