Husacy jazyčk

Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije
Husacy jazyčk
Husacy jazyčk (Plantago lanceolata)
systematika
Domena Eukaryoty
Swět Rostlinstwo
  Asteridy
Euasteridy I
rjad: (Lamiales)
swójba: Putnikowe rostliny
(Plantaginaceae)
ród: Putnik[1][2] (Plantago)
podród: (Plantago subg. Psyllium)
družina: Husacy jazyčk[3]
wědomostne mjeno
Plantago lanceolata
L. (1753)
Wobdźěłać
p  d  w
Hojenska rostlina

Husacy jazyčk[3] (Plantago lanceolata) je rostlina ze swójby putnikowych rostlinow. (Plantaginaceae), z roda putnikow (Plantago). Serbske botaniske mjeno je dołhi putnik[3].

Kwětnistwo
Symjenja
ilustracija (Jacob Sturm, 1796)

Etymologija[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Botaniske mjeno „Plantago“ wotwodźuje so wot łaćonskeho słowa planta. Woznamjenja telko kaž póduš.

Wopis[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Husacy jazyčk je wjacelětna, zelišćowa, naha abo słabje kosmata rostlina, kotraž docpěwa wysokosć wot 5 - 50 cm.

Koruški su jara rozhałužkowane. Korušk docpěwa dołhosć wot 60 centimetrow.

Łopjena[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Łopjena su na spódku stejace w rozetach, šwižnolancetojte, zrunane a maja 3-7 sylnych podołhostnych nerwow. Lisćowe łopjena su kónčkojte a ćeńke.

Kćenja[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Rostlina kćěje wot apryla hač do septembra. Kćenja su jara małe w najprjedy kehelojtych, 3-cm-dołhich, pozdźišo walcoformowych, hač do 6 cm dołhich, dołhostołpikatych kłóskach. Stołpik kćenjowych kłóskow je zrunany a dlěši hač łopjena. Nošne łopjena su kónčkojte a dlěši hač keluch. Keluch a króna su 4-dźělene. Stameny dołho wustupuja.

Płody[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Płód je tobołka, kotraž docpěwa dołhosć mjezy 3 a 3,5 cm a wobsahuje 2 symjeni.

Stejnišćo[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Wón rosće na syčołukach, pastwach, rolach, pućnych kromach a smjećišćach.

Rozšěrjenje[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Husacy jazyčk je w cyłej Europje z wuwzaćom najekstremnišeho sewjera rozšěrjeny. Do wjacorych krajow je zanjeseny. Tohodla dźensniši dźeń je nimale swětodaloko rozšěrjeny.

W rostlinskim lěkowanstwje[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

W rostlinskim lěkowanstwje wužiwaja zelka (Herba Plantaginis lanceolatae). Zběraja zelka wot meja do junija.

Nóžki[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

  1. Pawoł Völkel: Prawopisny słownik hornjoserbskeje rěče. Hornjoserbsko-němski słownik. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 2005, ISBN 3-7420-1920-1, str. 409.
  2. W internetowym słowniku: Wegerich
  3. 3,0 3,1 3,2 W internetowym słowniku: Spitzwegerich

Žórła[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

  • GU Maxi-Kompaß Blumen, ISBN 3-7742-3852-9, strona 228 (němsce)
  • GU Naturführer Blumen, ISBN 3-7742-1507-3, stronje 230-231 (němsce)
  • Dörfler, H.-P., Roselt, Gerhard: Heilpflanzen. Gestern und Heute. Urania, Leipzig - Jena - Berlin 1989 (němsce)
  • Kral, Jurij: Serbsko-němski słownik hornjołužiskeje rěče. Maćica serbska, Budyšin (1927)
  • Rězak, Filip: Němsko-serbski wšowědny słownik hornjołužiskeje rěče. Donnerhak, Budyšin (1920)
  • Völkel, Pawoł: Hornjoserbsko-němski słownik, Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin (1981)

Eksterne wotkazy[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

« Husacy jazyčk » w druhich projektach Wikimedije:

Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije