Dźiwja morchej
| |
| Dźiwja morchej (Daucus carota ssp. carota) | |
| systematika | |
|---|---|
| Domena | Eukaryoty |
| Swět | Rostlinstwo |
| Euasteridy II | |
| rjad: | (Apiales) |
| swójba: | Wokołkowe rostliny (Apiaceae) |
| ród: | Morchej[1][2] (Daucus) |
| družina: | Wšědna morchej (Daucus carota) |
| poddružina: | Dźiwja morchej |
| wědomostne mjeno | |
| Daucus carota subsp. carota | |
| L. | |
Dźiwja morchej (Daucus carota ssp. carota) je rostlina ze swójby wokołkowych rostlinow (Apiaceae). Wona je dźiwja forma wšědneje morchwje (Daucus carota).
Wopis
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
Wona je zwjetša dwulětna, naćowa rostlina. Dźiwja morchej docpěwa wysokosć mjez 50 - 120 cm (wot 30 hač 100 cm) a ma na stołpikach seršćate kosmy. Rostlina je šěrozelena a ma swětły, ćeńki, kruto-nićaty čopojty korjeń.
Łopjena
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Łopjena su stołpikowe a wobpřimnja stołpik. Wone su dwójce hač trójce pjerite.
Kćenja
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Wona kćěje wot junija hač do oktobra (septembra). Kwětnistwo je dwójny wokołk a docpěwa wulkosć mjez 3 a 7 cm, kotrež za čas kćěwa je płone abo horbjene, za čas nasadźenja płodow je hněžkojće zapadnjene. Wokołk je mjenje wjelbowany a płoniši hač tón zahrodneje morchwje. W jeho srjedźišću je zwjetša čerwjena abo nimale čorna "morchejowe kćenje". Kćenja su běłe, nimaja žane keluškowe łopješka a docpěwaja wulkosć wot 5 mm. 5 kćenjowych łopjenow su wutrobojće kromate. Kćenjowe łopjena na wonkowne kromje wokołka su jasnje wjetše. Kćenje wosrjedźa cyłkowneho wokołka najčasćišo ma purpurowu krónu.
Płody
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Płody maja kałački w podołhostnych rjadach.
Stejnišćo
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Wona rosće na tučnych a suchich łukach a njerodźowych honach.
Rozšěrjenje
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Dźiwja morchej je nimale po cyłym swěće rozšěrjena.
Nóžki
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]- ↑ Pawoł Völkel: Prawopisny słownik hornjoserbskeje rěče. Hornjoserbsko-němski słownik. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 2005, ISBN 3-7420-1920-1, str. 268.
- ↑ W internetowym słowniku: Möhre
Žórła
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]- GU Maxi-Kompaß Blumen, ISBN 3-7742-3852-9, strona 189 (němsce)
- GU Naturführer Blumen, ISBN 3-7742-1507-3, strona 188 (němsce)
- Meyers Taschenlexikon Biologie, In 3 Bänden, 2. zwjazk, ISBN 3-411-12023-1, stronje 198-199 (němsce)
- Seidel/Eisenreich: BLV Bestimmungsbuch Blütenpflanzen, ISBN 3-405-13557-5, stronje 114-115 (němsce)
- Spohn, Aichele, Golte-Bechtle, Spohn: Was blüht denn da? Kosmos Naturführer (2008), ISBN 978-3-440-11379-0, strona 166 (němsce)
- Ullstein Lexikon der Pflanzenwelt, 1973, ISBN 3-550-16019-4, strona 295 (němsce)