Biškek

**Biškek**
swójske mjeno	Бишкек
	Biškek na karće Kirgiskeje Biškek
	Biškek na karće Kirgiskeje Biškek
Wopon a chorhoj
wopon	chorhoj
Zakładne daty
stat	Kirgiska
wysokosć	800 metrow n.m.hł.
přestrjeń	169,9 km²
wobydlerstwo	894.600 (2013)
hustosć zasydlenja	526,5 wob./km²
póstowe čisło	720000–720085
předwólba	(+) 312
	Centrum města

42.86666666666774.566666666667

Koordinaty: 42° 52′ S, 74° 34′ W

Biškek (do 1926 – Пишпек/ Pišpek; 1926–1991 Фрунзе/ Frunze) je hłowne město a runočasnje politiske, ekonomiske a kulturne srjedźišćo Kirgiskeje. Je stolica Čujskeje oblasće.

Ma něhdźe 894.000 wobydlerjow.^[1]

Geografija[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Biškek leži w Čujskim dole we wysokosći 800 metrow nad mórskim niwowom při sewjernym dźělu hač do 4800 metrow wysokeho Ala-Too-hórskeho hrjebjenja, podlěšk Tian Shan-horiny. Sewjernje města so rozpřesćěra žołmojta stepa hač do nimale Kazachstana. Blisko města běži rěka Čuj.

Stawizny[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Město so je z karawanskeho wotpočowišća při židźaneje dróhi wuwiwało, kotraž wjedźe přez Tian-Shan-horinu. Sydlišćo je so w lěće 1760 prěni raz naspomniło. W lětu 1825 daše uzbekski Chanpo z Kokanda twarić tam cyhelowu twjerdźiznu, kotruž ruske wojacy su w lětu 1862 okupowali a rozbiwali. Rusy su tam garnizonu załožowali a přiwabjowane ruscy burja su produktiwne čornozemjowe dno zwužitkowali a městno wuwiwaše so spěšnje. W lěće 1878 su tam załožili město Pišpek.

W lěće 1926 město so sta hłowne město nowje załožowaneje, sowjetskeje Kirgiziskeje a runočasnje změni mjeno k Frunze – po Michail Wasiljewič Frunze, kotryž so narodźeny w Pišpeku a wuspěšnje wojował za čas Ruskeje nutřkokrajneje wójny w centralnej Aziji za bolšewizm.

Z njewotwisnosću Kirgiziskeje zaso dósta město swoje stare mjeno – w kirgiziskej formje – a rěka wot toho časa Biškek.

Mjeno[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Kirgizisce słowo biškek abo pišpek znamjeni sudobjo za kumys. Eksistuja wjele legendow, kotrež pospytuja zwisk mjezy městom a tajkim sudobjom dopokazować. Wědomostne kalrigoj měnja, zo mjeno nasta přez ludetymologiske wuznaće (interpretaciju) stareho słowo wo Městno niže při horje.

Biškek dźensniše[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Dla krótkich stawiznow, Biškek nima stawizniske twarjenja. Wón je typiske sowjetske město z wulkimi městna, typiskimi platowymi domami, wulkimi pompskimi domami.

Powětrowe womazanje w Biškeku je jara małe, hačrunjež nadeńdźe so nimale cyła industrija Kirgiziskeje w bliskosći města.