Žołty komonc
| |
| Žołty komonc (Melilotus officinalis) | |
| systematika | |
|---|---|
| Domena | Eukaryoty |
| Swět | Rostlinstwo |
| Eurosidy I | |
| rjad: | (Fabales) |
| swójba: | Łušćinowcy (Fabaceae) |
| podswójba: | Mjetelojte kwěty (Faboideae) |
| ród: | Komonc[1][2] (Melilotus) |
| družina: | Žołty komonc |
| wědomostne mjeno | |
| Melilotus officinalis | |
| (L.) Pallas | |
Žołty komonc (Melilotus officinalis) je rostlina ze swójby łušćinowcow (Fabaceae).
Mjeno roda
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Mjeno roda je wot grjekskeju słowow μελι [méli] "měd" a λωτοϛ [lōtós] "dźećel" wotwodźene.[3]
Wopis
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Žołty komonc je naha, najčasćišo jednolětna rostlina, kotraž docpěje wysokosć wot 1,5 m (wot 30 hač do 100 cm).
Stołpik je zrunany, často rozhałužkowany, deleka nahi, horjeka krótko přilěhujcy kosmaty a lisćaty.
Łopjena
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Łopjena su 3-ličbne a stołpikate. Łopješka su podołhojty-owalne abo linealne a na kromje zubate. Srjedźne su jasnje dlěje stołpikate hač bóčne.
Kćenja
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Kćěje wot meje hač do oktobra (wot junija hač do septembra). Kćenja steja we wjelekćenjowych kićach z dołhosću wot 4 hač do 10 cm, kotrež za čas nastaća płodow su podlěšowane. Keluch je zwonaty a hač do napoł tak dołhi kaž króna. Króna docpěje dołhosć wot 5,5 hač do 7 mm a je jasnožołta. Chorhojčka a něhdźe samsnje dołhe křidleške su dlěše hač čołmik.
Po mjedźe wonjace kćenja poskićuja pčołki wjele nektara.
Płody
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Płód docpěje dołhosć wot 3 hač do 4 mm (5 mm), je owalny, nahi a ma prěčne moršćiny. Je w čas zrałosće bruny.
Stejnišćo
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Žołty komonc rosće na pućowych, nasypach, železnicowym terenje, skałach a rólnych kromach, pustym kraju a smjećišćach.
Rozšěrjenje
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Žołty komonc je w Europje a Aziji rozšěrjeny.
Nóžki
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]- ↑ Pawoł Völkel: Prawopisny słownik hornjoserbskeje rěče. Hornjoserbsko-němski słownik. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 2005, ISBN 3-7420-1920-1, str. 203.
- ↑ W internetowym słowniku: Steinklee
- ↑ Helmut Genaust: Etymologisches Wörterbuch der botanischen Pflanzennamen. 3. nakład. Nikol Verlagsgesellschaft mbH & Co. KG, Hamburg 2012, ISBN 978-3-86820-149-9, str. 378 (pod hesłom Melilótus).
Žórła
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]- GU Maxi-Kompaß Blumen, ISBN 3-7742-3852-9, strona 51 (němsce)
- GU Naturführer Blumen, ISBN 3-7742-1507-3, stronje 56-57 (němsce)
- Schauer - Caspari: Pflanzenführer für unterwegs, ISBN 978-3-8354-0354-3, 2. nakład, 2008, strona 148 (němsce)
- Seidel/Eisenreich: BLV Bestimmungsbuch Blütenpflanzen, ISBN 3-405-13557-5, stronje 44-45 (němsce)
- Spohn, Aichele, Golte-Bechtle, Spohn: Was blüht denn da? Kosmos Naturführer (2008), ISBN 978-3-440-11379-0, strona 320 (němsce)
- Brankačk, Jurij: Wobrazowy słownik hornjoserbskich rostlinskich mjenow na CD ROM. Rěčny centrum WITAJ, wudaće za serbske šule. Budyšin 2005.
- Kubát, K. (Hlavní editor): Klíč ke květeně České republiky. Academia, Praha (2002)
- Lajnert, Jan: Rostlinske mjena. Serbske. Němske. Łaćanske. Rjadowane po přirodnym systemje. Volk und Wissen Volkseigener Verlag Berlin (1954)
- Rězak, Filip: Němsko-serbski wšowědny słownik hornjołužiskeje rěče. Donnerhak, Budyšin (1920)
