Žołty žiwotnik
| |
| Žołty žiwotnik (Thalictrum flavum) | |
| systematika | |
|---|---|
| Domena | Eukaryoty |
| Swět | Rostlinstwo |
| Eudikotyledony | |
| rjad: | (Ranunculales) |
| swójba: | Maslenkowe rostliny (Ranunculaceae) |
| podswójba: | Isopyroideae |
| ród: | Žiwotnik[1][2] (Thalictrum) |
| družina: | Žołty žiwotnik |
| wědomostne mjeno | |
| Thalictrum flavum | |
| L. | |
Žołty žiwotnik (Thalictrum flavum) je rostlina ze swójby maslenkowych rostlinow (Ranunculaceae).
Poddružiny
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]- Thalictrum flavum subsp. costae (Timb.-Lagr. ex Debeaux) Rouy & Foucaud
- Thalictrum flavum L. subsp. flavum
- (Thalictrum flavum ssp. glaucum (Desf.) Batt. Rank): Jeho přestrjeń rozšěrjenja dosahuje wot Španiskeje hač do sewjerozapadneje Afriki.
Wopis
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Žołty žiwotnik je trajne zelo, kotrež docpěwa wysokosć wot 40 hač do 100 cm.
Korjenje wobsahuja žołty alkaloid berberin.
Łopjena
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Łopjena su dwójce hač štyri króć pjerite. Łopješka su dwójce hač štyri króć tak dołhe kaž šěroke.
Kćenja
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Kćěje wot junija hač do julija. Seršćowcojte, wonjace, zrunane kćenja su žołtojte abo zelenojte a docpěwa wulkosć wot něhdźe 7 mm. Wone steja w hustych pakićach. Dołhe próškowe łopješka su zrunane. 4 kćenjowe łopješka zahe wotpadnu.
Wone so wot wětra a insektow wopróšuja.
Płody
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Płodźiki móžeja z wětrom lětać a we wodźe płuwać.
Stejnišćo
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Rosće na łuhojtych łukach, na płonych tymjenjach a na kromach starych wodźiznach a na hrjebjach. Preferuje měnjaće mokre, wutkate a bazowe pódy.
Rozšěrjenje
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Wužiwanje
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Podobna družina
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]- Jednory žiwotnik (Thalictrum simplex) ma nygace kćenja a wuže łopješka.
Nóžki
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]- ↑ Pawoł Völkel: Prawopisny słownik hornjoserbskeje rěče. Hornjoserbsko-němski słownik. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 2005, ISBN 3-7420-1920-1, str. 674.
- ↑ W internetowym słowniku: Wiesenraute
Žórła
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]- Spohn, Aichele, Golte-Bechtle, Spohn: Was blüht denn da? Kosmos Naturführer (2008), ISBN 978-3-440-11379-0, strona 250 (němsce)
- Brankačk, Jurij: Wobrazowy słownik hornjoserbskich rostlinskich mjenow na CD ROM. Rěčny centrum WITAJ, wudaće za serbske šule. Budyšin 2005.
- Kubát, K. (Hlavní editor): Klíč ke květeně České republiky. Academia, Praha (2002)
- Lajnert, Jan: Rostlinske mjena. Serbske. Němske. Łaćanske. Rjadowane po přirodnym systemje. Volk und Wissen Volkseigener Verlag Berlin (1954)
- Rězak, Filip: Němsko-serbski wšowědny słownik hornjołužiskeje rěče. Donnerhak, Budyšin (1920)