K wobsahej skočić

Čerwjeny drěn

Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije
Čerwjeny drěn
Čerwjeny drěn (Cornus sanguinea)
systematika
Domena Eukaryoty
Swět Rostlinstwo
  Jadrowe eudikotyledony
  Asteridy
rjad: (Cornales)
swójba: Drěnowe rostliny (Cornaceae)
ród: Drěn[1][2] (Cornus)
družina: Čerwjeny drěn
wědomostne mjeno
Cornus sanguinea
L.
Wobdźěłać
p  d  w
Cornus sanguinea

Čerwjeny drěn (Cornus sanguinea) je rostlina ze swójby drěnowych rostlinow (Cornaceae). Dalše serbske mjeno je drěnka.

Čerwjeny drěn je w lěću zeleny kerk, kotryž docpěje wysokosć wot 1 (2) hač do 5 m. Rostlina twori wotnožki. Wurostki su husto kosmate.

Skora je čerwjena, zdźěla tež čorna a wobsahuje antocyany. Drjewo je twjerde a zhibujomne.

Młode hałuzy su čerwjene. Na spočatku su kruće zrunane, mjeztym zo pozdźišo jako wobłuk přewisuja. Swětłowy bok hałuzoweje skory je předewšěm w zymje sylnje čerwjeny.

Přećiwostejne łopjena su eliptiske abo owalne, jejkojte hač šěroko-lancetojte, wótre, cyłokromne, krótko stołpikate a docpěja dołhosć wot 5 hač do 8 cm (wot 4 hač do 10 cm). Wone ma 3-4 pory nerwow a su na woběmaj bokomaj zelene. Na delnim boku su kosmate. Jich kroma je hładka.

Jich nazymske barbjenje je (čorno)čerwjene.

Kćěje wot meje hač do junija. Štyriličbne kćenja su běłe a steja w 4-8 cm šěrokich, hustych wokołkowych pakićach. Wone so po łopjenach jewja. Krónowe łopješka docpěja dołhosć wot 4 hač do 6 mm.

Kulowate płody su módročorne, hač 8 cm tołste póčkate płody. Wone wot septembra dozrawja a so hodźa jenož dospołnje zrałe jěsć.

Rosće w žiwych płotach, w swětłych lěsach a na lěsnych kromach.

Rostlina je w nimale cyłej Europje rozšěrjena.

  • Tatarski drěn (Cornus alba) ma łopjena ze 4-8 porami nerwow. Hałuzy su w zymje a nalěće swěćace čerwjene. Płody su běłe hač módrojte. Wón je pyšny kerk w zahrodach.

Rostlina so jako pioněrsku drjewinu dla tworjenja wotnožkow plahuje, předewšěm při rekultiwowanju drjebiznowych a pustych płoninow.

  1. Pawoł Völkel: Prawopisny słownik hornjoserbskeje rěče. Hornjoserbsko-němski słownik. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 2005, ISBN 3-7420-1920-1, str. 101.
  2. W internetowym słowniku: Hartriegel
  • Mayer, Schwegler: Welcher Baum ist das?, Bäume, Sträucher, Ziergehölze, ISBN 978-3-440-11273-1, strona 36 (němsce)
  • Schauer - Caspari: Pflanzenführer für unterwegs, ISBN 978-3-8354-0354-3, 2. nakład, 2008, strona 462 (němsce)
  • Spohn, Aichele, Golte-Bechtle, Spohn: Was blüht denn da? Kosmos Naturführer (2008), ISBN 978-3-440-11379-0, strona 422 (němsce)
  • Steinbachs Großer Pflanzenführer, ISBN 978-3-8001-7567-3, strona 362 (němsce)
  • Brankačk, Jurij: Wobrazowy słownik hornjoserbskich rostlinskich mjenow na CD ROM. Rěčny centrum WITAJ, wudaće za serbske šule. Budyšin 2005.
  • Kubát, K. (Hlavní editor): Klíč ke květeně České republiky. Academia, Praha (2002)
  • Lajnert, Jan: Rostlinske mjena. Serbske. Němske. Łaćanske. Rjadowane po přirodnym systemje. Volk und Wissen Volkseigener Verlag Berlin (1954)
  • Rězak, Filip: Němsko-serbski wšowědny słownik hornjołužiskeje rěče. Donnerhak, Budyšin (1920)
Commons
Commons
Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije