Žołta cycawka
| |
| Žołta cycawka (Lamium galeobdolon) | |
| systematika | |
|---|---|
| Domena | Eukaryoty |
| Swět | Rostlinstwo |
| Asteridy Euasteridy I | |
| rjad: | (Lamiales) |
| swójba: | Cycawkowe rostliny (Lamiaceae) |
| podswójba: | (Lamioideae) |
| ród: | Cycawka[1][2] (Lamium) |
| družina: | Žołta cycawka |
| wědomostne mjeno | |
| Lamium galeobdolon | |
| L. | |
Žołta cycawka abo złota cycawka (Lamium galeobdolon; syn.: Galeobdolon luteum, Lamiastrum galeobdolon L.) je rostlina ze swójby cycawkowych rostlinow.
Wopis
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Žołta cycawka je trajne zelo, kotrež docpěwa wysokosć wot 60 cm (wot 15 hač do 80 cm). Rostlina twori zwjetša dołhe, nadzemske wotnožki.
Stołpik je na spódku jenož na hranach kosmaty a ležacy abo postupacy.
Łopjena
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Łopjena su dołho stołpikowe, kulojte hač do šěroko lancetojte, hrubje zubate, křižowanje přećiwostejne a docpěwaja dołhosć wot 3 hač 8 cm. Forma rostliny z běłymi blečkami na łopjenach prěnjotnje jenož wustupowaše w zahrodach, ale z někotrych lětdźesatkow wustupuje tež wodźiwjena.
Kćenja
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Wona kćěje wot apryla hač do awgusta (wot meje hač do julija). Žołte kćenja su sedźace we mutličkojtych kwětnistwach po šesćoch hač po šěsnaćoch w rozporach hornich łopjenkowych porow. Króna docpěwa dołhosć mjezy 1,7 a 2,5 cm. Hornja huba je nahłownikojta. Delnja huba ma brune abo brunočerwjene blečki a je 3-lapata. Keluch docpěwa dołhosć wot 1 cm a ma dołho přikónčene zubki. Krónu je žołta a docpěwa dołhosć wot 15 hač 25 mm. Próšniki a próšk su žołte.
Poddružiny
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Poddružina galeobdolon ma stołpikowy spódk, kotryž jenož na kanće je kosmaty a kotrejež hornje łopjena su jejkojte, karbowane a kćenjowe mutlički wobsteja z 2 hač 3 kćenjow.
Poddružina montanum ma stołpikowy spódk, kotryž kołowokoło kosmaty a kotrejež hornje łopjena su lancetojte a na wótro zubate a kćenjowe mutliški wobsteja ze 4 do 8 kćenjow.
Stejnišćo
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Wona rosće w lisćowych měšanych lěsach, kerčinach. Preferuje čerstwe, wutkate, čumpate pódy.
Rozšěrjenje
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Žołta cycawka je nimale cyłej Europje rozšěrjena.
Nóžki
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]- ↑ Pawoł Völkel: Prawopisny słownik hornjoserbskeje rěče. Hornjoserbsko-němski słownik. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 2005, ISBN 3-7420-1920-1, str. 63.
- ↑ W internetowym słowniku: Taubnessel
Žórła
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]- GU Maxi-Kompaß Blumen, ISBN 3-7742-3852-9, strona 67 (němsce)
- Schauer - Caspari: Pflanzenführer für unterwegs, ISBN 978-3-8354-0354-3, 2. nakład, 2008, strona 158, jako Galeobdolon luteum Huds. (Lamium galeobdolon L.) (němsce)
- Spohn, Aichele, Golte-Bechtle, Spohn: Was blüht denn da? Kosmos Naturführer (2008), ISBN 978-3-440-11379-0, strona 332, jako Lamium galeobdolon (němsce)
- Kral, Jurij: Serbsko-němski słownik hornjołužiskeje rěče. Maćica Serbska, Budyšin (1927)
- Rězak, Filip: Němsko-serbski wšowědny słownik hornjołužiskeje rěče. Donnerhak, Budyšin (1920)
- Lajnert, Jan: Rostlinske mjena. Serbske. Němske. Łaćanske. Rjadowane po přirodnym systemje. Volk und Wissen Volkseigener Verlag Berlin (1954)
- Völkel, Pawoł: Hornjoserbsko-němski słownik, Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin (1981)