Turkowšćina
|
Tutón nastawk z temu rěč je po hesle na druhi nastawk podobny. Druhe hesło Turkske rěče ma temu rěčna swójba. |
|---|
| kraje | Turkowska, Bołharska, Cypern, Grjekska, Kosowo, Rumunska, Sewjerna Makedonska, Uzbekistan | |
| rěčnicy | 51 - 73 mil. ludźi | |
| znamjenja a klasifikacija | ||
|---|---|---|
| klasifikacija | Altajske rěče
| |
| družina pisma | łaćonski alfabet | |
| oficielny status | ||
| hamtska rěč | Cypern, Sewjerocypernska turkowska republika, Turkowska, mjeńšinowa rěč w Bołharskej a Sewjernej Makedonskej | |
| rěčne kody | ||
| ISO 639-1: |
tu | |
| ISO 639-2: |
tur | |
| wikipedija | ||
Turkowšćina (Tur. Türkçe) słuša k turkowskej skupinje altajskich rěčow. Ju rěči 51–73 milionow ludźi.
Gramatika
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Turkowšćina ma dwaj numerusaj a 7 padow. Nima žadyn genus.
Wokalna harmonija
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Nimo toho ma wokalnu harmoniju, kotraž so we dwěmaj warianće wužiwa, a to jako tak mjenowana małka wokalna harmonija[1] ze změnjenju wot wokalow "a" a "e" a tak mjenowana wulka wokalna harmonija[1] ze změnjenju wot wokalow "i", "ı", "u" a "ü". Wužiwana warianta wotwisuje wot dateje kóncowki. Na př. lokatiw ma warianće -"da" a "-de", mjeztym zo akuzatiw ma warianty "-(y)ı", "-(y)a", "-(y)u" a "-(y)ü".
| Warianta harmonije | Prědku stejace wokale | Wokale po harmoniji |
|---|---|---|
| Wulka wokalna harmonija | i, e | i |
| ı, a | ı | |
| o, u | u | |
| ö, ü | ü | |
| Małka wokalna harmonija | i, e, ö, ü | e |
| ı, a, o, u | a |
Asimilacija
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Nimo wokalneje harmonija skutkuje tež tak mjenowana asimilacija, kotraž so pola konsonantow stanje. Tohodla ma kóncowka lokatiwa warianty "-da", "-de", -"ta", "-te"[1], z kotrychž sćěhujetej -"da" a "-de" po spěwnych konsonantach (b, c, d, g, ğ, j, l, m, n, r, v, y, z),[1] mjeztym zo sćěhujetej -"ta" a "te" po njespěwnych konsonantach (ç, f, h, k, p, s, ş, t).[1]
Nóžki
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Kauderwelsch Band 12, Türkisch Wort für Wort, 6. nakład, 1995, strony 14-15 (Wokalna harmonija), 15-16 (Asimilacija)
