Trubownik

Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije
Trubownik
Wšědny trubownik (Catalpa bignonioides ), kćenja
systematika
Domena Eukaryoty
Swět Rostlinstwo
  Jadrowe eudikotyledony
  Asteridy
Euasteridy I
rjad: Lamiales
swójba: Bignonijowe rostliny (Bignoniaceae)
ród: Trubownik[1][2]
wědomostne mjeno
Catalpa
Scop.
Wobdźěłać
p  d  w

Trubownik[1][2] (Catalpa) je ród ze swójby bignonijowych rostlinow (Bignoniaceae).

Wopis[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Družiny su spěšnje rosćace, w lěće zelene štomy.

Wulke łopjena su owalne a přećiwostejne.

Zwónčkojte kćenja rostu w nakónčnych pakićach a kićach.

Stejnišćo[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Ma radšo włóžne, přesakliwe pódy na słónčnych, škitanych stejnišćach.

Rozšěrjenje[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Rostliny su we wuchodnej Aziji a sewjernej Americe rozšěrjene.

Wužiwanje[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Systematika[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Rodowe mjeno Catalpa bu w lěće 1777 wot Giovanni Antonio Scopoli w Introductio ad Historiam Naturalem, S. 170 najprjedy wozjewjene. Typusowa družina je Bignonia catalpa L., kotraž płaćiwe mjeno je Catalpa ovata G.Don. Synonym za Catalpa Scop. je Macrocatalpa (Griseb.) Britton. [3] Ród Catalpa słuša k tribusej Catalpeae DC. ex Meisn. w swójbje Bignoniaceae [4]. Wot Li 2008 [5] su štyri Macrocatalpa-družiny, kotrež wšě na Karibiskich kupach su domjace, do roda Catalpa zarjadowane.

Eksistuje něhdźe dźesać Catalpa-družinow [3]. Ród Catalpa je do dweju sekcijow rjadowany:

  • Sekcija Macrocatalpa Griseb.: Tute połpřecozelene družiny su na Karibiskich kupach domjace:
  • Sekcija Catalpa:
    • Wšědny trubownik (Catalpa bignonioides Walter, Syn.: Catalpa syringifolia Sims): Wón je w juhowuchodnych US-zwjazkowych statach Alabama, Florida, Georgia, Louisiana a Mississippi domjacy.
    • Catalpa bungei C.A.Mey. (Syn.: Catalpa syringifolia auct.): Wona je w chinskich prowincach Gansu, Hebei, Henan, Hunan, Jiangsu, Shaanxi, Shandong, Shanxi a Zhejiang domjaca.
    • Catalpa fargesii Bureau: Wón je w chinskich prowincach Gansu, Guangdong, Guangxi, Guizhou, Hebei, Henan, Hubei, Hunan, Shaanxi, Shandong, Sichuan a Yunnan domjacy:
      • Catalpa fargesii forma duclouxii (Don) Gilmour (Syn.: C. duclouxii Dode)
    • Catalpa ovata G.Don: Wón je w chinskich prowincach Anhui, Gansu, Hebei, Heilongjiang, Henan, Hubei, Jiangsu, Jilin, Liaoning, Nei Monggol, Ningxia, Qinghai, Shaanxi, Shandong, Shanxi, Sichuan a Xinjiang domjacy.
    • Pyšny trubownik (Catalpa speciosa (Warder) Engelm.): Wón je w USA daloko rozšěrjeny.
    • Catalpa tibetica Forrest: Wón rosće na zwisach a w lěsach w wysokich połoženjach mjez 2400 a 2700 metrami jenož w juhowuchodnym Xizangu a sewjerozapadnym Yunnanje.
Habitus wot Catalpa ×erubescens 'Pulverulenta'.

Přez křižowanje je tak mjenowana hybridowy trubownik nastał:

  • Catalpa ×erubescens Carrière (= C. ovata × C. bignonioides, syn.: Catalpa ×hybrida hort. ex Späth):
    • Catalpa ×erubescens nothovar. japonica (Dode) Paclt (Syn.: Catalpa ×hybrida var. japonica (Dode) Rehder, syn.: Catalpa japonica Dode)

Nóžki[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

  1. 1,0 1,1 Pawoł Völkel: Prawopisny słownik hornjoserbskeje rěče. Hornjoserbsko-němski słownik. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 2005, ISBN 3-7420-1920-1, str. 525.
  2. 2,0 2,1 W internetowym słowniku: Trompetenbaum
  3. 3,0 3,1 Zapisk při GRIN.
  4. Richard G. Olmstead, Michelle L. Zjhra, Lúcia G. Lohmann, Susan O. Grose & Andrew J. Eckert: A molecular phylogeny and classification of Bignoniaceae, W: American Journal of Botany, 96, 2009, S. 1731-1743: PDF_Online.
  5. Jianhua Li: Phylogeny of Catalpa (Bignoniaceae) inferred from sequences of chloroplast ndhF and nuclear ribosomal DNA, W: Journal of Systematics and Evolution 46, 2008, S. 341–348: PDF_Online.

Žórła[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

  • Botanica, Bäume und Sträucher, Über 2000 Pflanzenporträts, ISBN 978-3-8331-4467-7, strona 209 (němsce)
  • Brankačk, Jurij: Wobrazowy słownik hornjoserbskich rostlinskich mjenow na CD ROM. Rěčny centrum WITAJ, wudaće za serbske šule. Budyšin 2005.
  • Kubát, K. (Hlavní editor): Klíč ke květeně České republiky. Academia, Praha (2002)
  • Lajnert, Jan: Rostlinske mjena. Serbske. Němske. Łaćanske. Rjadowane po přirodnym systemje. Volk und Wissen Volkseigener Verlag Berlin (1954)
  • Rězak, Filip: Němsko-serbski wšowědny słownik hornjołužiskeje rěče. Donnerhak, Budyšin (1920)

Eksterne wotkazy[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

 Commons: Catalpa – Zběrka wobrazow, widejow a awdiodatajow
Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije