Trubownik
Wšědny trubownik (Catalpa bignonioides ), kćenja | |
systematika | |
---|---|
Domena | Eukaryoty |
Swět | Rostlinstwo |
Jadrowe eudikotyledony | |
Asteridy Euasteridy I | |
rjad: | Lamiales |
swójba: | Bignonijowe rostliny (Bignoniaceae) |
ród: | Trubownik[1][2] |
wědomostne mjeno | |
Catalpa | |
Scop. | |
Trubownik[1][2] (Catalpa) je ród ze swójby bignonijowych rostlinow (Bignoniaceae).
Wopis
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Družiny su spěšnje rosćace, w lěće zelene štomy.
Wulke łopjena su owalne a přećiwostejne.
Zwónčkojte kćenja rostu w nakónčnych pakićach a kićach.
Stejnišćo
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Ma radšo włóžne, přesakliwe pódy na słónčnych, škitanych stejnišćach.
Rozšěrjenje
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Rostliny su we wuchodnej Aziji a sewjernej Americe rozšěrjene.
Wužiwanje
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Systematika
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Rodowe mjeno Catalpa bu w lěće 1777 wot Giovanni Antonio Scopoli w Introductio ad Historiam Naturalem, S. 170 najprjedy wozjewjene. Typusowa družina je Bignonia catalpa L., kotraž płaćiwe mjeno je Catalpa ovata G.Don. Synonym za Catalpa Scop. je Macrocatalpa (Griseb.) Britton. [3] Ród Catalpa słuša k tribusej Catalpeae DC. ex Meisn. w swójbje Bignoniaceae [4]. Wot Li 2008 [5] su štyri Macrocatalpa-družiny, kotrež wšě na Karibiskich kupach su domjace, do roda Catalpa zarjadowane.
Eksistuje něhdźe dźesać Catalpa-družinow [3]. Ród Catalpa je do dweju sekcijow rjadowany:
- Sekcija Macrocatalpa Griseb.: Tute połpřecozelene družiny su na Karibiskich kupach domjace:
- Catalpa brevipes Urban
- Catalpa longissima (Jacq.) Dum. Cours.: Wona je na Karibiskich kupach Hispaniola, Jamaika a Martinique domjaca.
- Catalpa macrocarpa Ekman
- Catalpa purpurea Griseb.
- Sekcija Catalpa:
- Wšědny trubownik (Catalpa bignonioides Walter, Syn.: Catalpa syringifolia Sims): Wón je w juhowuchodnych US-zwjazkowych statach Alabama, Florida, Georgia, Louisiana a Mississippi domjacy.
- Catalpa bungei C.A.Mey. (Syn.: Catalpa syringifolia auct.): Wona je w chinskich prowincach Gansu, Hebei, Henan, Hunan, Jiangsu, Shaanxi, Shandong, Shanxi a Zhejiang domjaca.
- Catalpa fargesii Bureau: Wón je w chinskich prowincach Gansu, Guangdong, Guangxi, Guizhou, Hebei, Henan, Hubei, Hunan, Shaanxi, Shandong, Sichuan a Yunnan domjacy:
- Catalpa fargesii forma duclouxii (Don) Gilmour (Syn.: C. duclouxii Dode)
- Catalpa ovata G.Don: Wón je w chinskich prowincach Anhui, Gansu, Hebei, Heilongjiang, Henan, Hubei, Jiangsu, Jilin, Liaoning, Nei Monggol, Ningxia, Qinghai, Shaanxi, Shandong, Shanxi, Sichuan a Xinjiang domjacy.
- Pyšny trubownik (Catalpa speciosa (Warder) Engelm.): Wón je w USA daloko rozšěrjeny.
- Catalpa tibetica Forrest: Wón rosće na zwisach a w lěsach w wysokich połoženjach mjez 2400 a 2700 metrami jenož w juhowuchodnym Xizangu a sewjerozapadnym Yunnanje.
Přez křižowanje je tak mjenowana hybridowy trubownik nastał:
- Catalpa ×erubescens Carrière (= C. ovata × C. bignonioides, syn.: Catalpa ×hybrida hort. ex Späth):
- Catalpa ×erubescens nothovar. japonica (Dode) Paclt (Syn.: Catalpa ×hybrida var. japonica (Dode) Rehder, syn.: Catalpa japonica Dode)
Nóžki
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]- ↑ 1,0 1,1 Pawoł Völkel: Prawopisny słownik hornjoserbskeje rěče. Hornjoserbsko-němski słownik. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 2005, ISBN 3-7420-1920-1, str. 525.
- ↑ 2,0 2,1 W internetowym słowniku: Trompetenbaum
- ↑ 3,0 3,1 Zapisk při GRIN.
- ↑ Richard G. Olmstead, Michelle L. Zjhra, Lúcia G. Lohmann, Susan O. Grose & Andrew J. Eckert: A molecular phylogeny and classification of Bignoniaceae, W: American Journal of Botany, 96, 2009, S. 1731-1743: PDF_Online.
- ↑ Jianhua Li: Phylogeny of Catalpa (Bignoniaceae) inferred from sequences of chloroplast ndhF and nuclear ribosomal DNA, W: Journal of Systematics and Evolution 46, 2008, S. 341–348: PDF_Online.
Žórła
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]- Botanica, Bäume und Sträucher, Über 2000 Pflanzenporträts, ISBN 978-3-8331-4467-7, strona 209 (němsce)
- Brankačk, Jurij: Wobrazowy słownik hornjoserbskich rostlinskich mjenow na CD ROM. Rěčny centrum WITAJ, wudaće za serbske šule. Budyšin 2005.
- Kubát, K. (Hlavní editor): Klíč ke květeně České republiky. Academia, Praha (2002)
- Lajnert, Jan: Rostlinske mjena. Serbske. Němske. Łaćanske. Rjadowane po přirodnym systemje. Volk und Wissen Volkseigener Verlag Berlin (1954)
- Rězak, Filip: Němsko-serbski wšowědny słownik hornjołužiskeje rěče. Donnerhak, Budyšin (1920)