Tšadow (Grodk)
Tšadow (němsce Stradow, prjedy serbsce tež Střadow) bě delnjołužiska wosadna wjes sewjerozapadnje Grodka, kotraž bu w lěće 1984 wotbagrowana za brunicowu jamu Wjelcej-juh. Wjes bě typiski dróhowc z ryćerskim kubłom při krajnej dróze z Grodka do Drjowka a měješe na kóncu 312 wobydlerjow.
Prěnje historiske naspomnjenje wsy pochadźa z lěta 1346. W lěće 1954 njebozowachu prěni raz za brunicu a 1962 započa jeje wudobywanje. 1983 dyrbjachu posledni Tšadowčenjo swoju domiznu wopušćić. Wjetšina z nich přećahny do Grodka. Dnja 1. januara 1984 přeńdźe gmejnski teritorij do Grodka. Na městnje něhdyšeje nawsy nadeńdźe so wot lěta 2002 wopomnjenski kamjeń.
Wobydlerstwo
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Po statistice Arnošta Muki měješe Tšadow w lětomaj 1884/85 350 serbskich a 23 němskich wobydlerjow, štož wotpowěduje serbskemu podźělej wot 94 %. W tym času mějachu jenož hišće šěsć razow wob lěto serbsku božu słužbu a spowědź, hačrunjež něhdźe 30 wobydlerjow docyła němsce njerozumjachu.[1] Arnošt Černik zwěsći w lěće 1956 za Tšadowsku gmejnu serbskorěčny podźěl wot jenož hišće 3,7 %.[2]
K Tšadowskej wosadźe słušeštej wjesce Radojz a Rajc. Filialna cyrkej bě w mjeztym runje tak wotbagrowanym Klěšniku.
Wosobiny
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]- Hanzo Juro Swora (1785–1844), delnjoserbski farar a słownikar; 1812–44 Tšadowski farar
- Jan Karlo Fryco Swora (1818–1884), delnjoserbski farar, kěrlušer a wudaćel słownika; narodźeny w Tšadowje
Hlej tež
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Žórła
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]- Frank Förster: Verschwundene Dörfer im Lausitzer Braunkohlenrevier. [=Spisy Serbskeho instituta 8] Wobdźěłane a rozšěrjene wudaće, Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 2014, str. 302–309, ISBN 978-3-7420-1623-2.
- ↑ Arnošt Muka: Statistika łužiskich Serbow. Budyšin 1884–86, str. 72slsl.
- ↑ Ludwig Elle: Sprachenpolitik in der Lausitz. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 1995, str. 264. [487 wobydlerjow, z nich 6 dorosćenych z aktiwnymi znajomosćemi serbšćiny, 12 z pasiwnymi, 0 serbskich dźěći a młodostnych, 469 bjez znajomosćow] → wšě wjeski