Sucha mlóčeń
Sucha mlóčeń (Euphorbia cyparissias) | |
systematika | |
---|---|
Domena | Eukaryoty |
Swět | Rostlinstwo |
Rosidy Eurosidy I | |
rjad: | (Malpighiales) |
swójba: | Mlóčenjowe rostliny (Euphorbiaceae) |
ród: | Mlóčeń[1] (Euphorbia) |
družina: | Sucha mlóčeń |
wědomostne mjeno | |
Euphorbia cyparissias | |
L. | |
Sucha mlóčeń (Euphorbia cyparissias) je rostlina ze swójby mlóčenjowych rostlinow (Euphorbiaceae).
Wopis
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Sucha mlóčeń je wjacelětna rostlina (trajne zelo), kotraž docpěje wysokosć wot 15 hač do 30 (40 abo 50) cm. Rostlina je naha, wobsahuje běłu brěčku a ma podzemske wotnožki. Stołpiki su deleka wodrjewjene, njesu hač do 20 njekćějacych, husto łopjenatych a hač do 10 kćějacych bóčnych hałuzow.
Łopjena
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Měnjate łopjena su wuske, jasnozelene, linealiske hač nimale nitkojte, cyłokromne a docpěja dołhosć wot 1,5 hač do 3 (4) cm a šěrokosć wot 2 hač do 3 mm. Njekćějace wurostki su husto łopjenate.
Kćenja
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Kćěje wot apryla hač do julija (awgusta). Kćenja steja w njeprawych wokołkach z 10 hač 20 promjenjemi. Přikrywne łopješka kwětnistwow su njezrosćene, šěroko-třiróžkate a najprjedy žołte ale pozdźišo čerwjenojte. Žołte žałzy kćenjoweho keluška ma formu połměsačka a njesu 2 róžkaj.
Płody
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Płody su kapsle z połkulowymi brodawkami.
Maćizny
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Rostlina wobsahuje toksiske triterpeny w běłej brěčce.
Stejnišćo
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Rosće na suchich pěskowych pódach, předewšěm na suchich trawnikach, na kamjentnych skłoninach, w swětłych kerčinach, na wobkromach a na pućowych kromach. Ma radšo skerje suche a bazowe pódy.
Rozšěrjenje
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Rostlina je w srjedźnej a južnej Europje rozšěrjena, při čimž w Němskej w sewjerozapadnej nižinje faluje.
Škódnicy a choroby
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Rostlina je často wot wotmjatkow podeńdźena, při čimž je nachwilny hosćićel hrochoweho womjatka (Uromyces pisi). To skutkuje typiske patwory rostliny, kotraž nimo toho njekćěje. Potom je jasnozelena, šwižna a njerozhałuzowana. Nimo toho njese na delnim boku skrótšenych łopjenow oranžowe pucherki.
Wona je hłowna picowanska rostlina husańcow mlóčenjoweje chodojty.
Wužiwanje
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Nóžki
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Žórła
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]- Wo rostlinje
- GU Maxi-Kompaß Blumen, ISBN 3-7742-3852-9, strona 57 (němsce)
- GU Naturführer Blumen, ISBN 3-7742-1507-3, strona 62 (němsce)
- Meyers Taschenlexikon Biologie, In 3 Bänden, 3. zwjazk, ISBN 3-411-12033-9, strona 288, pod hesłom Wolfsmilch (Euphorbia) (němsce)
- Schauer - Caspari: Pflanzenführer für unterwegs, ISBN 978-3-8354-0354-3, 2. nakład, 2008, strona 164 (němsce)
- Spohn, Aichele, Golte-Bechtle, Spohn: Was blüht denn da? Kosmos Naturführer (2008), ISBN 978-3-440-11379-0, strona 262 (němsce)
- Steinbachs Großer Pflanzenführer, ISBN 978-3-8001-7567-3, strona 98 (němsce)
- Ullstein Lexikon der Pflanzenwelt, 1973, ISBN 3-550-16019-4, strona 492, pod hesłom Wolfsmilch (Euphorbia) (němsce)
- Wo maćiznje
- Christoph Mayr: Giftfibel, Giftstoffe aus der Tier- und Pflanzenwelt, Bechtermünz Verlag, 1995, ISBN 3-86047-390-5, strona 81 (němsce)
- Wo terminusach
- Brankačk, Jurij: Wobrazowy słownik hornjoserbskich rostlinskich mjenow na CD ROM. Rěčny centrum WITAJ, wudaće za serbske šule. Budyšin 2005.
- Kubát, K. (Hlavní editor): Klíč ke květeně České republiky. Academia, Praha (2002)
- Lajnert, Jan: Rostlinske mjena. Serbske. Němske. Łaćanske. Rjadowane po přirodnym systemje. Volk und Wissen Volkseigener Verlag Berlin (1954)
- Rězak, Filip: Němsko-serbski wšowědny słownik hornjołužiskeje rěče. Donnerhak, Budyšin (1920)
Eksterne wotkazy
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]- Sucha mlóčeń. W: FloraWeb.de. (němsce)
- Rozšěrjenska mapa za Němsku při Floraweb (němsce)