Šiškaty dub
| |
| Ilustracija šiškateho duba (Quercus robur) | |
| systematika | |
|---|---|
| Domena | Eukaryoty |
| Swět | Rostlinstwo |
| Rosidy Eurosidy I | |
| rjad: | (Fagales) |
| swójba: | Bukowe rostliny (Fagaceae) |
| ród: | Dub[1][2] (Quercus) |
| družina: | Šiškaty dub |
| wědomostne mjeno | |
| Quercus robur | |
| L. (1753) | |
| Mapa | |
| |
| rozšěrjenje šiškateho duba | |
Šiškaty dub (Quercus robur) je štom ze swójby bukowych rostlinow (Fagaceae), z roda dubow (Quercus).
Wopis
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Šiškaty dub je lětozeleny štom, kotryž ma najčasćišo krótki, sylny kmjen a docpěje wysokosć wot 30 hač do 40 m. Móže starosć wot 600 hač do 700 lět docpěwać. Šiškaty dub je zymokruty.
Ma sylne hałuzy a hustu, šěroku krónu. Młode hałuzy su šěrozelene abo šěrobrune.
Skora je tołsta, po dołhosći hłuboko rozpukana a ćěmnošěra. Kmjen docpěje tołstosć wot 2 m.
Łopjena
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Zymske pupki su jejojteje formy, docpěja dołhosć wot 5 hač do 8 mm. Nakónčny pupk je husto wot bóčnych pupkow wobdaty.
Łopjena su lapate, měnjate, jara krótko stołpikate (wot 2 hač do 7 mm). Łopjency su wopak jejkojte a docpěja dołhosć 10 hač do 15 cm a šěrokosć wot 5 hač do 8 cm, na wšěm boku z 5-6 kulojtymi buchtami a cyłokromnymi lapami. Zwjercha su ćmowozelene, błyšćate, wot spody jasniše a na žiłkach kosmate.
Kćenja
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Šiškaty dub kćěje wot apryla hač do meje. Kćenja su njenahladne a steja w jednosplažnych kwětnistwach. Rostlina je jednodomna. Muske micki steja kopate na spódku młodych wurostkow w čumpatych, wisacych kłosach, docpěja dołhosć wot 2 hač do 4cm, su žołtozelene. Žónske kćenja steja na kónčku młodych wurostkow w dołho šiškatych, 1- hač do 3-kćenjowych kłóskach. Młode duby počinaja hakle w starosći wot 15-20 lět za kćeće zrałe być.
Płody
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Dołho šiškate žołdźe su jejkojte abo dołhojte a docpěja dołhosć wot 2 hač do 3,5 cm a su w delnjej třećinje wot płodoweho keluška zawalowane. Wobsahuja hač do 30% škroba a tohodla su hódnotne za čerwjenu dźiwinu kaž picu.
Šiškaty dub je runja druhim dubam wětrny kćějak.
Płody
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Płody buchu předewšěm wot sojow a wjewjerčkow rozšěrjene.
Stejnišćo
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Šiškaty dub rosće na hłubokosahacych, włóžnych a wutkatych, hlinjanych a pěskowych pódach.
Rozšěrjenje
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Šiškaty dub je w Europje, sewjernej Anatoliji, Kawkazu rozšěrjeny; w srjedźnej Europje wot nižiny hač do wysokosće wot 1000 metrow w Alpach.
-
Płód -
Ilustracija -
-
Šiškaty dub -
Quercus robur - Museum specimen
Nóžki
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]- ↑ Pawoł Völkel: Prawopisny słownik hornjoserbskeje rěče. Hornjoserbsko-němski słownik. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 2005, ISBN 3-7420-1920-1, str. 104.
- ↑ W internetowym słowniku: Eiche
Žórła
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]- Botanica, Bäume und Sträucher, Über 2000 Pflanzenporträts, ISBN 978-3-8331-4467-7, strona 708 (němsce)
- Schauer - Caspari: Pflanzenführer für unterwegs, ISBN 978-3-8354-0354-3, 2. nakład, 2008, strona 432 (němsce)
- Spohn, Aichele, Golte-Bechtle, Spohn: Was blüht denn da? Kosmos Naturführer (2008), ISBN 978-3-440-11379-0, strona 398 (němsce)
- Ulrich Hecker: BLV Bestimmungsbuch Bäume und Sträucher, ISBN 3-405-13737-3, strony 20, 106-107, 154, 172, 183 (němsce)
- Kral, Jurij: Serbsko-němski słownik hornjołužiskeje rěče. Maćica serbska, Budyšin (1927)
- Rězak, Filip: Němsko-serbski wšowědny słownik hornjołužiskeje rěče. Donnerhak, Budyšin (1920)
- Völkel, Pawoł: Hornjoserbsko-němski słownik, Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin (1981)
