Jurij Pilk

Jurij Pilk (wokoło 1896)

Jurij Artur Pawoł Pilk (pseudonym Pawoł Hodźijski; * 22. meje 1858 w Hodźiju; † 21. apryla 1926 w Drježdźanach) bě serbski stawiznar, domizniski slědźer, hudźbnik a komponist.

Žiwjenje

Narodźi so jako syn Hodźijskeho wjesneho žandarma a wopytowaše wot 1872 do 1876 Krajnostawski wučerski seminar w Budyšinje. Tam bu wukubłany na klawěr, pišćele a husle. Wot 1876 do 1878 dźěłaše jako pomocny wučer w Hućinje a wot 1878 do 1880 jako wikar w Hornjej Wjazońcy, hdźež zezna swoju pozdźišu mandźelsku Wilhelminu Bertholdec. Wot 1880 do 1915 běše z wučerjom na měšćanskej šuli w Drježdźanach. 1890 bu z dźěłom Neukirch am Hohwalde bis zum Befreiungskriege („Wjazońca pod Hohwaldom hač do wuswobodźenskeje wójny“) na Roztokskej uniwersiće promowowany.

W lěće 1915 poda so na wuměnk wróćo do Wjazońcy a přesydli dwě lěće do swojeje smjerće znowa do Drježdźan.

Skutkowanje

Wopomnjenska tafla při ródnym domje w Hodźiju (Nawjes čo. 14)

Pilk běše hižo jako seminarist talentowany hudźbnik. 1890 předstaji w Drježdźanach swoje orchestralne wobdźěłanje Kocoroweho Cyklusa hórskich spěwow. W lěće 1896 organizowaše serbski koncert na wustajeńcy sakskeho wuměłskeho rjemjesła w krajnej stolicy. Wot 1897 do 1906 nawjedowaše hudźbny wotrjad Maćicy Serbskeje.

Jurij Pilk wuzběhowaše serbsku hudźbnu folkloru jako zakład swojeho hudźbneho tworjenja. W lěće 1899 wuńdźe jeho zběrka Dwajatřiceći narodnych hłosow za muske chóry. 1901 dokomponowa operetu Smjertnica na libreto Jana Wjele-Radyserba, kotraž so hač do dźensnišeho předstajuje. Po dlěšej tworićelskej přestawce wuda 1924 zběrku Dobry wječor. 34 narodnych spěwow za měšany chór na 4 a 5 hłosy.

Nimo toho běše Pilk tež historikar a domiznowědnik. 1889 a 1915 wozjewi městnostawizniske pojednanja wo Wjazońcy, 1911 wo Glaubitzu pola Ryzawy. Přinošowaše k Historisko-topografiskemu městnemu leksikonej za sakske kralestwo kaž tež k Meichowemu dźěłu wo hrodach Sakskeje Šwicy. W lěće 1916 załoži domizniski muzej we Wjazońcy a sta so z jeho prěnim načolnikom.

Za serbske literarne stawizny je tež jeho dźěło k wotkrywanju Krabatoweje baje wuznamne (Die wendische Faust-Sage / Serbski Faust, 1896).

Jurij Pilk bě wot 1894 čłon Maćicy Serbskeje.

Dalše wozjewjenja

• Der Volksgesang der Wenden. W: Bunte Bilder aus dem Sachsenlande, Dresden 1895, str. 256–260.

Literatura

• Zbigniew Kościów: Jurij Pilk, wobrys žiwjenja a skutkowanja. Serbski přełožk: Anton Nawka. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 1968.
• Frido Mětšk: Versuch einer Bibliographie der volks- und heimatkundlichen Veröffentlichungen von Jurij (Georg) Pilk. W: Lětopis C 9 (1966), str. 128–134.
• M. Schober: Prof. Dr. Alfred Meiche und seine Zusammenarbeit mit dem sorbischen Gelehrten Dr. Georg Pilk. W: Lětopis C 20 (1977), str. 55–67.

Žórło

• Achim Brankačk: Pilk, Jurij. W: Jan Šołta, Pětr Kunze, Franc Šěn (wud.): Nowy biografiski słownik k stawiznam a kulturje Serbow. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 1984, str. 440sl.

Wotkazaj

• Jurij Pilk – Literatura w katalogu Němskeje narodneje biblioteki (němsce)
• Wikisource: Jurij Pilk