Ladogaski jězor

Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije
60.81666666666731.5333333333334
Ladogaski jězor
Ладожское Озеро
Satelitowy wobraz Ladogaskeho jězora
Satelitowy wobraz Ladogaskeho jězora
Geografija
Ladogaski jězor na karće Ruskeje
Ladogaski jězor na karće Ruskeje
DEC
Ladogaski jězor
Ladogaski jězor
přitoki Wolchow, Vuoksi
wotběh Njewa
přibrjóžne sydlišća Sortawala, Sjasstroj
Daty
wysokosć 4 m n.m.hł.
přestrjeń 17.700 km²
rozměry 219x83 km
wolumen 908 km³
hłubokosć
přerězna 51 m
maksimalna 230 m
Wobdźěłać
p  d  w

Ladogaski jězor (rusce Ладожское Озеро/Ladožskoje Ozero, finsce Laatokka) je wulki jězor w sewjerozapadnej Ruskej a zdobom najwjetši jězor, kotryž so dospołnje w Europje namaka. Wón leži mjez Leningradskej oblasću w juhu a republiku Karelskej w sewjeru, njedaloko finskeje hranicy.

W Ladogaskim jězorje namaka so wjace hač 500 kupow, z kotrychž je Walaam z rusko-ortodoksnym klóštrom najznaćiša. Cyłkowna přestrjeń Ladogaskich kupow je z 687nbsp;km² wjetša hač Bodamski jězor.

Geografija[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Połoženje Ladogaskeho jězora mjez Baltiskim a Běłym morjom

Južny kónc Ladogaskeho jězora pola twjerdźizny Šlisselburg je jenož něhdźe 40 kilometrow zdaleny wot Pětrohródskeho centruma. Wottam hač k sewjernemu kóncej su wjace hač 200 kilometrow, wot wuchodneho k zapadnemu brjohej měri jězor na najšěršim městnje 120 kilometrow. Jězorowa žłobina je so hakle po lodowej dobje před 15.000 lětami přez hibanje nutřkokrajneho loda stworił.

Jězor je přez kanale do ruskeje wobchadneje syće zapřijaty. Njewa, kotraž je zdobom jenički wotběh, zwjazuje jón z Pětrohrodom a Baltiskim morjom. Do tamneho směra zmóžni jeho přitok Swir łódźstwo do Onjegaskeho jězora a přez Běłomórsko-baltiski kanal dale do Běłeho morja. Dokelž je nawigacija na Ladogaskim jězorje dla mócnych wichorow husto znjemóžnjena, natwarichu wobjězdny kanal při južnym pobrjohu. Přez Onjegaski jězor wobsteji tež zwisk z Wolgu a dale z Kaspiskim a Čornym morjom. Druhi najwjetši přitok je z juha pochadźacy Wolchow, kotryž zwjazuje Ladogaski jězor z Nowgorodom.

Ladogaski jězor je zwjetša wot kónca nowembra hač do spočatka apryla zamjerznjeny.

Stawizny[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

Jězor dósta swoje mjeno w 13. lětstotku wot srjedźowěkowskeho wikowanskeho městačka Staraja Ladoga, ležaceho při južnym pobrjohu a słušaceho k najstaršim ruskim městam. Do toho rěkaše po swojim wotběhu Njewo.

Mjez 1918 a 1940 słušeše sewjerozapadna połojca jězora k njewotwisnej Finskej. Za čas woblěhowanja Leningrada ze strony němskeho wójska w Druhej swětowej wójnje zastarachu wulkoměsto přez zamjerznjeny jězor. Južnje jězora wojowachu w lětomaj 1942/43 w třoch bitwach wo wotewrjenju puća po kraju do města.

Wotkaz[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

 Commons: Ladogaski jězor – Zběrka wobrazow, widejow a awdiodatajow
Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije