Krejojta pyskawa
| |
| Krejojta pyskawa (Geranium sanguineum) | |
| systematika | |
|---|---|
| Domena | Eukaryoty |
| Swět | Rostlinstwo |
| Rosidy Eurosidy II | |
| rjad: | (Geraniales) |
| swójba: | Pyskowničkowe rostliny (Geraniaceae) |
| ród: | Pyskawa[1][2] (Geranium) |
| družina: | Krejojta pyskawa |
| wědomostne mjeno | |
| Geranium sanguineum | |
| L. | |
Krejojta pyskawa (Geranium sanguineum) je rostlina ze swójby pyskowničkowych rostlinow (Geraniaceae).
Etymologija[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
Botaniske mjeno Geranium wotwodźuje so wot grjekskeho słowa γερνιον. Słowo je diminutiw słowa γρανος. Woznjamjenja telko kaž žoraw a poćahowa na podobu płoda.
Wopis[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
Krejojta pyskawa je trajne zelo, kotrež docpěwa wysokosć wot 15 hač 50 (60) cm.
Pjenk so znutřka čerwjenje zbarbi, na čož mjeno rostliny wróćo dźe. Wón wobsahuje třěski a je prjedy k stajenju kreje słužił.
Stołpik je ležacy abo postupowacy, wotstejo kosmaty a so w nazymje čerwjenje přebarbi. Zwjetša so rozhałuzuje.
Łopjena[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
Łopjena su nimale hač bazy rukojće šěsć-dźělne hač sydom-dźělne a so w nazymje čerwjenje přebarbja. Jich wotrězki su do 2-3 linealnje-lancetojtych, cyłokromnych kónčkow šćěpjene.
Kćenja[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
Wona kćěje wot meje (junija) hač do septembra (awgusta). Swěćo kaminočerwjene kćenja docpěwaj šěrokosć wot 3 hač 4 cm a steja po jednym w hornich łopjenowych rozporach. Krónowe łopješka su prědku skulojćene abo njeprawidłownje zkromjene a docpěwaja dołhosć wot 15 hač 20 mm.
Stejnišćo[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
Wona rosće na skalnych zwisach, suchich trawnikach, w suchich lěsach, pod (suchich) kerčinami, na lěsowych kromach a na skłoninach. Preferuje w lěću ćopłe, suche, zwjetša wapnite pódy.
Rozšěrjenje[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
Krejojta pyskawa je w nimale cyłej Europje, w Kawkazu a Małoaziji rozšěrjena. Wona w sewjernych Alpach jenož w dołach ze ćopłym wětrom wustupuje.
Nóžki[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
- ↑ Pawoł Völkel: Prawopisny słownik hornjoserbskeje rěče. Hornjoserbsko-němski słownik. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 2005, ISBN 3-7420-1920-1, str. 410.
- ↑ W internetowym słowniku: Storchschnabel
Žórła[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
- GU Naturführer Blumen, ISBN 3-7742-1507-3, strona 120 (němsce)
- Schauer - Caspari: Pflanzenführer für unterwegs, ISBN 978-3-8354-0354-3, 2. nakład, 2008, strona 220 (němsce)
- Spohn, Aichele, Golte-Bechtle, Spohn: Was blüht denn da? Kosmos Naturführer (2008), ISBN 978-3-440-11379-0, strona 48 (němsce)
- Kral, Jurij: Serbsko-němski słownik hornjołužiskeje rěče. Maćica Serbska, Budyšin(1927)
- Rězak, Filip: Němsko-serbski wšowědny słownik hornjołužiskeje rěče. Donnerhak, Budyšin(1920)
Wotkazy[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
- Garten-Datenbank (němsce)
- atlas-roslin.pl (pól.)