Kostrjanc
| |
| Kostrjanc (Centaurea cyanus) | |
| systematika | |
|---|---|
| Domena | Eukaryoty |
| Swět | Rostlinstwo |
| rjad: | (Asterales) |
| swójba: | Zestajenki (Asteraceae) |
| podswójba: | (Carduoideae) |
| tribus: | Cynareae |
| ród: | Stróžawka[1][2] (Centaurea) |
| družina: | Kostrjanc[3][4] |
| wědomostne mjeno | |
| Centaurea cyanus | |
| L. (1753) | |
Kostrjanc[3][4] (dialektalnje tež kostřanc[4], Centaurea cyanus) je rostlina ze swójby zestajenkow (Asteraceae).
Wopis[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
Kostrjanc je jednolětna abo dwulětna rostlina ze 80 cm wysokim, róžkatym a běłopjelsćojće kosmatym stołpikom, kotrejež stołpik horjeka je wobšěrny.
Łopjena[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
Łopjena su najčasćišo šwižne lancetojte a docpěwaja šěrokosć mjezy 2 a 5 mm. Delnje łopjena su stołpikate. Hornje łopjena su sedźace a njedźělene.
Kćenja[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
Wón kćěje wot junija hač do oktobra. Košowe kwěty docpěwaja šěrokosć mjezy 2 a 3 cm a sedźa po jednym na kóncach hałuzow. Přikrywne łopješka su owalne a zelene z čornymi, třiróžkatymi, njeregularnje trodlojtymi přiwiskami, a docpěwaja dołhosć mjezy 12 a 15 mm. Kćenjowe łopješka na kromje su módre, rědko róžojte abo běłe a 5-cybate, ale we srjedźišću su fijałkojte.
Płody[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
Płody docpěwa dołhosć wot 3,5 mm a buchu přez wětr a wot mrowje rozšěrjene.
Stejnišćo[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
Wón rosće na žitowych polach, smjećowych a pustych městnach. Preferuje w prawej měrje čerstwe, małowapnite, zwjetša słabje kisałe pódy.
Rozšěrjenje[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
Prěnjotnje njebě rostlina w srjedźnej Europje doma, ale je so najskerje jako symjo z kónčin wokoło Srjedźneho morja sem dóstała.
W rostlinskim lěkowanstwje[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
W rostlinskim lěkowanstwje wužiwaja so kwěty (Flores Cyani). Zběraja kwěty wot junija do awgusta. Sušja kwěty skoku w sćinje. Droga je moč ćěrjaca a bjez pódlanskich wuskutkow.
Nóžki[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
- ↑ Pawoł Völkel: Prawopisny słownik hornjoserbskeje rěče. Hornjoserbsko-němski słownik. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 2005, ISBN 3-7420-1920-1, str. 487.
- ↑ W internetowym słowniku: Flockenblume
- ↑ 3,0 3,1 Pawoł Völkel: Prawopisny słownik hornjoserbskeje rěče. Hornjoserbsko-němski słownik. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 2005, ISBN 3-7420-1920-1, str. 212.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 W internetowym słowniku: Kornblume
Žórła[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
- Dörfler, H.-P., Roselt, Gerhard: Heilpflanzen. Gestern und Heute. Urania, Leipzig - Jena - Berlin 1989 (němsce)
- GU Maxi-Kompaß Blumen, ISBN 3-7742-3852-9, strona 32 (němsce)
- GU Naturführer Blumen, ISBN 3-7742-1507-3, stronje 30-31 (němsce)
- Seidel/Eisenreich: BLV Bestimmungsbuch Blütenpflanzen, ISBN 3-405-13557-5, stronje 214-215 (němsce)
- Spohn, Aichele, Golte-Bechtle, Spohn: Was blüht denn da? Kosmos Naturführer (2008), ISBN 978-3-440-11379-0, strona 224 (němsce)
Eksterne wotkazy[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
- Botanický herbář (čěsce)
- ARKive (jendź.)
- USDA plants database (jendź.)
- Gartendatenbank (němsce)
- Plants for a Future (jendź.)
- Flora of Northern Ireland (jendź.)