Karp
| |
| Karp | |
| systematika | |
|---|---|
| domena | Eukaryoty |
| swět | Zwěrina |
| rjadownja: | karpjace (Cypriniformes) |
| nadswójba: | karpam podobne ryby (Cyprinoidea) |
| swójba: | karpjace ryby (Cyprinidae) |
| ród: | Cyprinus |
| wědomostne mjeno | |
| Cyprinus carpio | |
| Linnaeus (1758) | |
Karp (Cyprinus carpio) je jedna z najznaćišich europskich družin rybow a woblubowana słódkowódna ryba, kotraž so tež we łužiskich hatach plahuje.
Žiwjenski rum
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Karp je wodnjo spłóšiwy a přebywa we hłubokich wodźiznach abo w schowach. Hakle při ćmičkanju bywa aktiwny. Dźiwje karpy su wohrožene. Karpa namakaš najhusćišo w měrnych wodźiznach, ćopłych, stejacych z rostlinami a z mjechkim dnjom.
Přiznamjenja
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]- wulkosć a waha: 35-60 cm (maks. 120 cm), 1–3 kg (maks. 40 kg)
- wopisanje: wysoke ćěło, do bokow płone, wulku klamu ze štyrjomi bartlami, dwěmaj krótkimaj a dwěmaj dołhimaj, třirynkowe zuby ze sylnje wutwarjenymi płoninami za kusanje, wulke šupizny
- barba: jara wšelako,chribjet je brunojty abo šěročorne, ćěłowa strona je złote do zerzawjena barbjena
- maksimalna staroba: 36 lět
Rozšerjenje
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Prěnjotnje pochadźa Karp z Azije, zwotkelž bu wot Romjanow do Europy donjeseny. W srjedźowěku přinjesechu mnichojo karpa do sewjerneje Europy. Dźensa je wón na cyłym kontinenće znaty jako jědźna ryba.
Rozmnožowanje
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Karpy njerkaja w Europje mjez meju a junijom. K rozmnoženju trjechja so karpy w niskich, ćopłych a na rostliny bohatych wodźiznach. Njerkanje wotměwa so pola 17 do 200 °C.
Karpy so wonkownje wopłodźa a jejka wotpołoža na rostliny. Karpy njestaraja so wo jejka. Po wotnjerkanju płuwaja muzske a žónske karpy zaso do swojich poprawnych wodźiznow. Larwy wuhlanu so po 3-5 lětdźesatkach. Po třoch abo štyrjoch lětach su karpy zrałe.
Zežiwjenje
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Młode karpy zežiwja so wot planktona, dorosćene wot dnownych zwěrjatkow (wačkow, šlinkow, mušlow, małorakow, insektowych larwow) a wot rostlinskich maćiznow.
Při ćmičkanju přewora karp pódu a błóto ze swojej klamu.
Wužiwanje
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Karp je woblubowany za jědźenje, tradicionelnje wosebje k hodam a silwester. Podobnje kaž mušle dawa karp w měsacach z "r", potajkim wot apryla do septembra.
Karp je tež woblubowana hobbyjowa ryba, dokelž je mócny a chětro wulki.
Žórło
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]- Cyprinus carpio na fischlexikon.info
Wotkaz
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
Commons: Cyprinus carpio – Zběrka wobrazow, widejow a awdiodatajow