Hołbjacy rupač
| |
| Ilustracija hołbjaceho rupača (Scabiosa columbaria) | |
| systematika | |
|---|---|
| Domena | Eukaryoty |
| Swět | Rostlinstwo |
| Euasteridy II | |
| rjad: | (Dipsacales) |
| swójba: | Kozylistowe rostliny (Caprifoliaceae) |
| podswójba: | Drapalcowe rostliny (Dipsacoideae) |
| ród: | Rupač[1] (Scabiosa) |
| družina: | Hołbjacy rupač |
| wědomostne mjeno | |
| Scabiosa columbaria | |
| L. | |
Hołbjacy rupač (Scabiosa columbaria) je rostlina z podswójby drapalcowych rostlinow (Dipsacoideae) znutřka swójby kozylistowych rostlinow (Caprifoliaceae).
Wopis
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Hołbjacy rupač je trajne zelo, kotrež docpěje wysokosć wot 25 hač 60 cm a šěrokosć wot hač do 1 m.
Stołpiki su zwjetša hałuzkowe a wjacehłójčkowe.
Łopjena
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Na spódku stejace łopjena su zwjetša njerozdźělne. Delnje łopjena su jednorje abo dwójce našćěpany. Stołpikowe łopjena su přećiwostejne.
Kćenja
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Kćěje wot julija hač nowembra. Stołpikate kćenja docpěja wulkosć wot něhdźe 3,5 cm a steja w płonych, 1,5-3,5 cm šěrokich, połkulowatych hłójčkach, kotrychž nakromne kćenja su wjetše. Stołpiki su šwižne, zrunane a kosmate. Keluch njesu ćěmne seršće z dołhosću wot 3 hač 5 mm. Króna je módrolila abo wioletna, docpěwa dołhosć wot 1,8 cm a ma pjeć rozdźělnje dołhich kónčkow.
Stejnišćo
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Rosće na słónčnych, suchich trawnikach, suchich łukach a mjezach. Ma radšo skerje suche, zwjetša wapnite, njehnojene pódy.
Rozšěrjenje
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Rostlina je w južnej Skandinawiskej, srjedźnej a južnej Europje rozšěrjena.
Wužiwanje
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Podobna družina
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]- Rólny hłowač (Knautia arvensis) ma kćenja ze štyrjomi kónčkami. Keluch njesu krótke, swětłe seršće.
Sorty
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]- Sorta 'Butterfly Blue' je husćiša a mjeńša. Ma sćeńka dźělene łopjena. Módrowioletne kćenja njesu wusahowace próškowe nitki.
Nóžki
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Žórła
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]- Botanica, Einjährige und mehrjährige Pflanzen, Über 2000 Pflanzenporträts, ISBN 978-3-8331-4469-1, strona 791 (němsce)
- Rita Lüder: Grundkurs Pflanzenbestimmung. 5. nakład. Quelle & Meyer Verlag, Wiebelsheim 2011, ISBN 978-3-494-01497-5, str. 104 (Tam je informacija, zo Kardengewächse (serbsce drapalcowe rostliny) nětko słušeja k Geißblattgewächse (serbsce kozylistowe rostliny).). (němsce)
- Schauer - Caspari: Pflanzenführer für unterwegs, ISBN 978-3-8354-0354-3, 2. nakład, 2008, strona 322 (němsce)
- Spohn, Aichele, Golte-Bechtle, Spohn: Was blüht denn da? Kosmos Naturführer (2008), ISBN 978-3-440-11379-0, strona 248 (němsce)
- Ullstein Lexikon der Pflanzenwelt, 1973, ISBN 3-550-16019-4, strona 415, pod hesłom Skabiose (Scabiosa) (němsce)
- Brankačk, Jurij: Wobrazowy słownik hornjoserbskich rostlinskich mjenow na CD ROM. Rěčny centrum WITAJ, wudaće za serbske šule. Budyšin 2005.
- Kubát, K. (Hlavní editor): Klíč ke květeně České republiky. Academia, Praha (2002)
- Lajnert, Jan: Rostlinske mjena. Serbske. Němske. Łaćanske. Rjadowane po přirodnym systemje. Volk und Wissen Volkseigener Verlag Berlin (1954)
- Rězak, Filip: Němsko-serbski wšowědny słownik hornjołužiskeje rěče. Donnerhak, Budyšin (1920)
Wotkazy
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
- Hołbjacy rupač. W: FloraWeb.de. (němsce)