Hórski rozkólnik
| |
| subsp. stiriacum | |
| systematika | |
|---|---|
| Domena | Eukaryoty |
| Swět | Rostlinstwo |
| Eudikotyledony Jadrowe eudikotyledony | |
| rjad: | (Saxifragales) |
| swójba: | Tučnołopjenakowe rostliny (Crassulaceae) |
| ród: | Rozkólnik[1] (Sempervivum) |
| družina: | Hórski rozkólnik |
| wědomostne mjeno | |
| Sempervivum montanum | |
| L. | |
Hórski rozkólnik (Sempervivum montanum) je rostlina ze swójby tučnołopjenakowych rostlinow (Crassulaceae).
Wopis[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
Hórski rozkólnik docpěwa wysokosć wot 5 hač 15 cm. Rostlina wutwori kulowatu rozetu, kotraž so pozdźišo hwěžkojće rozšěrjena stanje.
Łopjena[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
Łopjena su lancetojte a maja zeleny abo čerwjenojty kónčk. Jich płonina je žiłzokosmata.
Kćenja[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
Kćěje wot julija hač do septembra. Kćenja steja po dwěmaj hač po wosmich a docpěwaja šěrokosć wot 2 do 3 cm. Zwjetša 12 krónowych łopješkow je čerwjenowioletne.
Stejnišćo[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
Rosće na silikatnych suchich trawnikach, we wysokosćach wot 1500 - 3400 m.
Rozšěrjenje[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
Rostlina je w horinach srjedźneje a južneje Europy rozšěrjena.
Systematika[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
 |
Tutón přinošk ma so hišće přełožić. |
Eksistuja štyri poddružiny.[2]
- Sempervivum montanum subsp. montanum je mominatna forma. Wona ma najmjeńše rošěrjenski teritorij a wustupuje wot jězorskich Alpow w juhozapadźe hač do Wysokeho Tauerna.
- Sempervivum montanum subsp. stiriacum wotměnjuje subsp. montanum wot Wysokich Tauerow a so hodźi hač do Steierischen Randgebirge we wuchodźe namakać. Jeje rozety maja přeměr wot 4 hač 5 centimetrow a su wotewrjene, rozetołopjenowe nutř zhinbnjene, fajn, mjechko a žiłzojće kosmate. Stolony su krótke a šwižne. Kćenja su čerwjenojće karmine.
- Sempervivum montanum subsp. burnatii wustupuje wot Grajiskich hač do Cottiskich Alpow a w Meeralpen. Ma wjele wjetše rozety.
- Sempervivum montanum subsp. carpaticum je w Karpatach rozšěrjena.
Wužiwanje[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
Nóžki[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
- ↑ Pawoł Völkel: Prawopisny słownik hornjoserbskeje rěče. Hornjoserbsko-němski słownik. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 2005, ISBN 3-7420-1920-1, str. 430.
- ↑ Philipp Neeff: Beiträge zu Taxonomie der Gattung Sempervivum L. (Crassulaceae) unter besonderer Berücksichtigung der in Kleinasien vorkommenden Sippen (Dissertation) Seite 52
Žórła[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
- Schauer - Caspari: Pflanzenführer für unterwegs, ISBN 978-3-8354-0354-3, 2. nakład, 2008, strona 216 (němsce)
- Brankačk, Jurij: Wobrazowy słownik hornjoserbskich rostlinskich mjenow na CD ROM. Rěčny centrum WITAJ, wudaće za serbske šule. Budyšin 2005.
- Kubát, K. (Hlavní editor): Klíč ke květeně České republiky. Academia, Praha (2002)
- Lajnert, Jan: Rostlinske mjena. Serbske. Němske. Łaćanske. Rjadowane po přirodnym systemje. Volk und Wissen Volkseigener Verlag Berlin (1954)
- Rězak, Filip: Němsko-serbski wšowědny słownik hornjołužiskeje rěče. Donnerhak, Budyšin (1920)
