Dźiwi drapalc
| |
| Dźiwi drapalc (Dipsacus fullonum) | |
| systematika | |
|---|---|
| Domena | Eukaryoty |
| Swět | Rostlinstwo |
| Asteridy Euasteridy II | |
| rjad: | (Dipsacales) |
| swójba: | Drapalcowe rostliny (Dipsacaceae) |
| ród: | Drapalc[1][2] (Dipsacus) |
| družina: | Dźiwi drapalc |
| wědomostne mjeno | |
| Dipsacus fullonum | |
| L. | |
Dźiwi drapalc (Dipsacus fullonum, Syn. Dipsacus sylvestris) je rostlina ze swójby drapalcowych rostlinow (Dipsacaceae). Dalše serbske mjeno je drapałka.
Wopis
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Dźiwi drapalc je dwulětna rostlina, kotraž docpěwa wysokosć wot 70 hač 200 cm.
Stołpik je kałaty.
Łopjena
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Łopjena ma často kałate srjedźne nerwy. Spódnje łopjena docpěwaja dołhosć wot 30 hač do 40 cm a su krótkostołpikate, jejkojte, zwjetša njerozdźělne, zubate, wutworja rozetu a ze spočatkom kćěwa wuschnu. Stołpikowe łopjena su lancetojte, zubate abo cyłokromne, přećiwostejne a na spódku w formje titki zarosćene.
Kćenja
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Kćěje wot julija hač awgusta. Štyrikónčkowe, lila kćenja steja w hustych, (dołhojće)jejkojtych, walcojtych, kehelojtych abo cylindrojtych hłójčkach z dołhosću wot 3 hač 8 cm. Njesu dołhe, wobłukate, kałace přikrywne łopješka w dwěmaj rjadomaj a seršćate pluwowe nošne łopješka, kotrež su dlěše hač kćenja a hišće dołho po kćěwje zawostanu. Króna je štyrikónčna. Jeje rołka docpěwa dołhosć wot něhdźe 1 cm. Keluch je štyrihranity. Kćenja so w rynčce wokoło hłójčki puknu.
Stejnišćo
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Rosće w njerodźowych wobrostach na pućach, nasypach, brjohach a pustych płoninach.
Rozšěrjenje
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Rostlina je w srjedźnej a južnej Europje, juhozapadnej Aziji, sewjernej Americe a na Kanariskich kupach rozšěrjena.
Galerija
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]-
-
Młody dźiwi drapalc -
Přećiwostejne stołpikowe łopjena po dešću
-
Muchowe larwy we wodźe -
Dźiwi drapalc na spočatku julija -
Dźiwi drapalc
Podobnje družinje
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]- Zadrěwkaty drapalc (Dipsacus laciniatus) ma njeprawidłownje pjerite stołpikowe łopjena.
- Sukelny drapalc (Dipsacus sativus) ma proste, wróćo zekřiwjene nošne łopješka.
Nóžki
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]- ↑ Pawoł Völkel: Prawopisny słownik hornjoserbskeje rěče. Hornjoserbsko-němski słownik. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 2005, ISBN 3-7420-1920-1, str. 100.
- ↑ W internetowym słowniku: Karde
Žórła
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]- Botanica, Einjährige und mehrjährige Pflanzen, Über 2000 Pflanzenporträts, ISBN 978-3-8331-4469-1, strona 285 (němsce)
- GU Naturführer Blumen, ISBN 3-7742-1507-3, strona 146, z wědomostnym mjenom Dispacus sylvestis (němsce)
- Schauer - Caspari: Pflanzenführer für unterwegs, ISBN 978-3-8354-0354-3, 2. nakład, 2008, strona 320, z wědomostnym mjenom Dipsacus sylvestris (němsce)
- Spohn, Aichele, Golte-Bechtle, Spohn: Was blüht denn da? Kosmos Naturführer (2008), ISBN 978-3-440-11379-0, strona 202, z wědomostnymaj mjenomaj Dipsacus fullonum a Dipsacus sylvestris (němsce)
- Brankačk, Jurij: Wobrazowy słownik hornjoserbskich rostlinskich mjenow na CD ROM. Rěčny centrum WITAJ, wudaće za serbske šule. Budyšin 2005.
- Kubát, K. (Hlavní editor): Klíč ke květeně České republiky. Academia, Praha (2002)
- Lajnert, Jan: Rostlinske mjena. Serbske. Němske. Łaćanske. Rjadowane po přirodnym systemje. Volk und Wissen Volkseigener Verlag Berlin (1954)
- Rězak, Filip: Němsko-serbski wšowědny słownik hornjołužiskeje rěče. Donnerhak, Budyšin (1920)