K wobsahej skočić

Kostrjanc

Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije
(ze strony „Centaurea cyanus” sposrědkowane)
Kostrjanc
Kostrjanc (Centaurea cyanus)
systematika
Domena Eukaryoty
Swět Rostlinstwo
rjad: (Asterales)
swójba: Zestajenki (Asteraceae)
podswójba: (Carduoideae)
tribus: Cynareae
ród: Stróžawka[1][2] (Centaurea)
družina: Kostrjanc[3][4]
wědomostne mjeno
Centaurea cyanus
L. (1753)
Wobdźěłać
p  d  w

Kostrjanc[3][4] (dialektalnje tež kostřanc[4], Centaurea cyanus) je rostlina ze swójby zestajenkow (Asteraceae).

Kćenje
Čmjeła na kćenju
Kćenja
Ilustracija (Otto Wilhelm Thomé, 1885)

Kostrjanc je jednolětna abo dwulětna rostlina ze 80 cm wysokim, róžkatym a běłopjelsćojće kosmatym stołpikom, kotrejež stołpik horjeka je wobšěrny.

Łopjena su najčasćišo šwižne lancetojte a docpěwaja šěrokosć mjezy 2 a 5 mm. Delnje łopjena su stołpikate. Hornje łopjena su sedźace a njedźělene.

Wón kćěje wot junija hač do oktobra. Košowe kwěty docpěwaja šěrokosć mjezy 2 a 3 cm a sedźa po jednym na kóncach hałuzow. Přikrywne łopješka su owalne a zelene z čornymi, třiróžkatymi, njeregularnje trodlojtymi přiwiskami, a docpěwaja dołhosć mjezy 12 a 15 mm. Kćenjowe łopješka na kromje su módre, rědko róžojte abo běłe a 5-cybate, ale we srjedźišću su fijałkojte.

Płody docpěwa dołhosć wot 3,5 mm a buchu přez wětr a wot mrowje rozšěrjene.

Wón rosće na žitowych polach, smjećowych a pustych městnach. Preferuje w prawej měrje čerstwe, małowapnite, zwjetša słabje kisałe pódy.

Prěnjotnje njebě rostlina w srjedźnej Europje doma, ale je so najskerje jako symjo z kónčin wokoło Srjedźneho morja sem dóstała.

W rostlinskim lěkowanstwje

[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]

W rostlinskim lěkowanstwje wužiwaja so kwěty (Flores Cyani). Zběraja kwěty wot junija do awgusta. Sušja kwěty skoku w sćinje. Droga je moč ćěrjaca a bjez pódlanskich wuskutkow.

  1. Pawoł Völkel: Prawopisny słownik hornjoserbskeje rěče. Hornjoserbsko-němski słownik. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 2005, ISBN 3-7420-1920-1, str. 487.
  2. W internetowym słowniku: Flockenblume
  3. 3,0 3,1 Pawoł Völkel: Prawopisny słownik hornjoserbskeje rěče. Hornjoserbsko-němski słownik. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 2005, ISBN 3-7420-1920-1, str. 212.
  4. 4,0 4,1 4,2 W internetowym słowniku: Kornblume
  • Dörfler, H.-P., Roselt, Gerhard: Heilpflanzen. Gestern und Heute. Urania, Leipzig - Jena - Berlin 1989 (němsce)
  • GU Maxi-Kompaß Blumen, ISBN 3-7742-3852-9, strona 32 (němsce)
  • GU Naturführer Blumen, ISBN 3-7742-1507-3, stronje 30-31 (němsce)
  • Seidel/Eisenreich: BLV Bestimmungsbuch Blütenpflanzen, ISBN 3-405-13557-5, stronje 214-215 (němsce)
  • Spohn, Aichele, Golte-Bechtle, Spohn: Was blüht denn da? Kosmos Naturführer (2008), ISBN 978-3-440-11379-0, strona 224 (němsce)

« Kostrjanc » w druhich projektach Wikimedije:

Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije