Barbjerska žandawa
| |
| Barbjerska žandawa (Genista tinctoria) | |
| systematika | |
|---|---|
| Domena | Eukaryoty |
| Swět | Rostlinstwo |
| Eurosidy I | |
| rjad: | (Fabales) |
| swójba: | Łušćinowcy (Fabaceae) |
| podswójba: | Mjetelojte kwěty (Faboideae) |
| ród: | Žandawa[1][2] (Genista) |
| družina: | Barbjerska žandawa |
| wědomostne mjeno | |
| Genista tinctoria | |
| L. | |
Barbjerska žandawa (Genista tinctoria) je kerkowa rostlina ze swójby łušćinowcow (Fabaceae). Prjedy bu za zhotowjenje žołteje barbizny wužiwana.
Wopis
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Barbjerska žandawa je bjezćernjowy kerk, kotryž docpěje wysokosć wot 30 hač do 60 cm (1 m). Stołpiki su zrunane a prutojte.
Łopjena
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Cyłokromne łopjena su lancetojte a docpěja dołhosć wot 1 (0,5) hač do 2,5 (4-4,5) cm. Delni bok je sćeńka kosmaty. Na spódku njesu 2 małkej pódlanskej łopješce.
Kćenja
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Kćěje w lěću wot junija hač do awgusta, tuž pozdźišo hač druhe družiny. Kćenja su złotožołte a steja w nakónčnych, 6-8 cm dołhich kićach. Króna je naha a docpěje dołhosć wot 8 hač do 16 mm. Chorhoj je tak dołhe kaž čołmik.
Płody
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Ćmowobruna łušćina je naha a docpěje dołhosć wot 2 hač do 3 cm.
Maćizny
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Rostlina wobsahuje flavonoid luteolin w kćenjach, łopjenach a hałuzach. Nimo toho wobsahuje jědojte alkaloidy.
Stejnišćo
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Rosće na suchich łukach, na lěsnych a pućowych kromach a w swětłych lěsach. Ma radšo bazowe, humusowe pódy.
Rozšěrjenje
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Rostlina je w srjedźnej a južnej Europje a hač do Sibirskeje rozšěrjena. Při tym na sewjer hač do južneje Šwedskeje wustupuje.
Sorty
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]- Sorta 'Flore Pleno' (syn. 'Plena') docpěje wysokosć wot 30 cm. Jeje kćenja su pjelnjene.
- Sorta 'Royal Gold' njese złotožołte kćenja, kotrež steja w koniskich, maksimalnje 8 cm dołhich pakićach.
Nóžki
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]- ↑ Pawoł Völkel: Prawopisny słownik hornjoserbskeje rěče. Hornjoserbsko-němski słownik. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 2005, ISBN 3-7420-1920-1, str. 671.
- ↑ W internetowym słowniku: Ginster
Žórła
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]- Botanica, Bäume und Sträucher, Über 2000 Pflanzenporträts, ISBN 978-3-8331-4467-7, strona 411 (němsce)
- Meyers Taschenlexikon Biologie, In 3 Bänden, 1. zwjazk, ISBN 3-411-12013-4, strona 285 (němsce)
- Schauer - Caspari: Pflanzenführer für unterwegs, ISBN 978-3-8354-0354-3, 2. nakład, 2008, strona 150 (němsce)
- Spohn, Aichele, Golte-Bechtle, Spohn: Was blüht denn da? Kosmos Naturführer (2008), ISBN 978-3-440-11379-0, strona 318 (němsce)
- Brankačk, Jurij: Wobrazowy słownik hornjoserbskich rostlinskich mjenow na CD ROM. Rěčny centrum WITAJ, wudaće za serbske šule. Budyšin 2005.
- Kubát, K. (Hlavní editor): Klíč ke květeně České republiky. Academia, Praha (2002)
- Lajnert, Jan: Rostlinske mjena. Serbske. Němske. Łaćanske. Rjadowane po přirodnym systemje. Volk und Wissen Volkseigener Verlag Berlin (1954)
- Rězak, Filip: Němsko-serbski wšowědny słownik hornjołužiskeje rěče. Donnerhak, Budyšin (1920)
Eksterne wotkazy
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
- Genista tinctoria. W: FloraWeb.de. (němsce)