Běły lěpjenk
_Silene_latifolia_-_flower.jpg)
| |
| Běły lěpjenk (Silene latifolia) | |
| systematika | |
|---|---|
| Domena | Eukaryoty |
| Swět | Rostlinstwo |
| rjad: | (Caryophyllales) |
| swójba: | Nalikowe rostliny (Caryophyllaceae) |
| podswójba: | Caryophylloideae |
| tribus: | Sileneae |
| ród: | Lěpjenk[1][2] (Silene) |
| družina: | Běły lěpjenk |
| wědomostne mjeno | |
| Silene latifolia | |
| Mill. | |
Běły lěpjenk (Silene latifolia) je rostlina ze swójby nalikowych rostlinow (Caryophyllaceae).
Wopisanje
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Běły lěpjenk je trajne zelo, kotrež docpěje wysokosć wot 30 hač do 120 cm. Rostlina njese pak muske pak žónske kćenja.
Korjeń je rěpojty a wobsahuje saponiny.
Stołpik je kosmaty.
Přećiwostejne łopjena su lancetojte.
Kćenja
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Kćěje wot meje hač awgusta (wot junija hač do septembra). Jednosplažne kćenja docpěja wulkosć wot 1,5 hač 2 cm a steja w pakićach. Žónske kćenja maja brjuchaty keluch, mjeztym zo muske kćenja maja cylindriski keluch. Krónowe łopješka su dwustołpowe a njesu na póžěrku šupiznu. Keluškowa rołka docpěwa dołhosć wot 18 hač 25 mm.
Wodnjo wupadaja kćenja zwjadłe, ale su wot pózdnjeho popołdnja hač do ranja wočinjene a intensiwnje wonjeja a so wot nócnych mjetelow wopytuja.
Płody
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Zubki płodoweje kapsle zrunane steja.
Stejnišćo
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Rosće na pućach a na rolach, na drjebiznowych městnach a na železniskich nasypach. Ma radšo po prawym měrje suche, wutkate a bazowe pódy.
Rozšěrjenje
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Rostlina je w Europje rozšěrjena.
Podobna družina
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]- Čerwjeny kobjelkač (Silene dioica) ma čerwjene, wodnjo wočinjene kćenja.
Synonymy
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]- Lychnis alba Mill. - Gard. Dict., ed. 8: no. 4 (1768)
- Lychnis arvensis P. Gaertn., B. Mey. & Scherb. - Oekonom.-Techn. Fl. Wetterau, 2: 117 (1800)
- Lychnis pratensis Rafn - Danm. Holst. Fl., 2: 792 (1800)
- Melandrium pratense (Rafn) Röhl. - Deutschl. Fl., ed. 2,, 2: 274 (1812)
- Lychnis divaricata Rchb. - Iconogr. Bot. Pl. Crit., 4: 3 (1826)
- Silene pratensis (Rafn) Godr. - Mém. Soc. Roy. Sci. Nancy, 1846: 171 (1847)
- Melandrium album (Mill.) Garcke - Fl. N. Mitt.-Deutschland, ed. 4: 55 (1858)
- Silene alba (Mill.) E. H. L. Krause - in: Sturm, Deutschl. Fl., ed. 2,, 5: 98 (1901) non Muhl. ex Britton 1893, nom. illeg.
- Silene alba subsp. alba
Nóžki
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]- ↑ Pawoł Völkel: Prawopisny słownik hornjoserbskeje rěče. Hornjoserbsko-němski słownik. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 2005, ISBN 3-7420-1920-1, str. 235.
- ↑ W internetowym słowniku: Leimkraut
Žórła
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]- Schauer - Caspari: Pflanzenführer für unterwegs, ISBN 978-3-8354-0354-3, 2. nakład, 2008, strona 46, z wědomostnymaj mjenomaj Silena alba a Melandrium album (němsce)
- Spohn, Aichele, Golte-Bechtle, Spohn: Was blüht denn da? Kosmos Naturführer (2008), ISBN 978-3-440-11379-0, strona 140, z wědomostnymi mjenami Silene latifolia, Melandrium album, Silene alba (němsce)
- Brankačk, Jurij: Wobrazowy słownik hornjoserbskich rostlinskich mjenow na CD ROM. Rěčny centrum WITAJ, wudaće za serbske šule. Budyšin 2005.
- Kubát, K. (Hlavní editor): Klíč ke květeně České republiky. Academia, Praha (2002)
- Lajnert, Jan: Rostlinske mjena. Serbske. Němske. Łaćanske. Rjadowane po přirodnym systemje. Volk und Wissen Volkseigener Verlag Berlin (1954)
- Rězak, Filip: Němsko-serbski wšowědny słownik hornjołužiskeje rěče. Donnerhak, Budyšin (1920)
Eksterne wotkazy
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
- Běły lěpjenk. W: FloraWeb.de. (němsce)